
Aftur í leit
Stefan Nielsen
þýtt á íslensku frá Helga Dögg SverrisdóttirFregattaen Jylland nunarsuarmi tingerlaataannalinni takinersaavoq suli pigineqartoq. 71meterisut takitigivoq 14 meteringajaallunilu sanimut. 20. November 1860- mi singinneqaqqaarpoq.
Freigátan Jótland er heimsins lengsta tréskip sem hefur varðveist. það er 71 metri að lengd og næstum 14 metra á breidd. Það var sjósett 20. nóvember 1860.
Fregatten Jylland Niels-Juelip sananiarlugit pilersaarutaani sisamaasuni pingajuusoq. Allat tassaapput ‘Niels Juel’, ‘Fregatten Sjælland’ aamma ‘Peder Skram’.
,,Freigátan Jótland” var þriðja skipið af fjórum sem ákveðið var að byggja fyrir flotann: Hin voru,,Niels Juel,, Freigátan Sjáland” og ,,Peder Skram”.
Fregatti sananeqarami tingerlaatersortutut aalamillu ingerlateqartussatut sanaajuvoq. Pingasunik napparuteqarpoq 29-nik tingerlaasersinnaalluni ataatsimillu aalamik ingerlateqartumik 400hk sakkortugisumik motoreqarluni.
Freigátan var byggð sem seglskip og gufuskip. Það hafði þrjú möstur með 29 seglum og einni gufuvél með 400 hestöfl.
Taamanikkut imarsiornermi umiarsuit sukkanersarivaat. 15 knob tikillugu sukkatigisinnaagami (27km/t).
Á þessum tíma var það hraðskreiðasta skip flotans. Það gat siglt allt að 15 hnúta (27 km/t).
Fregatti 437-nik paarlakaajaattunik inuttaqarpoq. Nal. ak sisamat sulereerunik nal.ak sisamat sinissapput aamma nal. ak sisamat nerinermut qasuersernermullu atorneqartarlutik. Sulisuni nukarliit 14-nik ukioqartarput taaneqartarlutik “krudtaber” paassanik aallertartuummata.
Freigátan hafi 437 áhafnarmeðlimi sem unnu á vöktum. 4 tíma vinna, 4 tíma hvíld og 4 tímar til að matast og hvíla sig. Þeir yngstu voru 14 ára og kallaðir ,,púðurplebbar” því þeir sóttu púðrið.
Umiarsuaq 44-nik qamutileqarpoq. 30-nik svenskinik savimminernik qamutileqarluni allallu 14-t.
Á skipinu voru 44 fallbyssur. 30 sænskar fallbyssur úr járni og 14 aðrar.
1862- mi umiarsuaqSavalimmiuniippoq aammalu nunarsuarmi saqqummersitsinersuarmut Londonimi peqataalluni.
Árið 1862 var skipið í Færeyjum og var með á heimssýningunni í London.
1864- mi Danmark Preussenimut Østrigimullu sorsulerpoq. Slesviskit sorsuunnerisa aappaannik taaneqartumik. Fregatten aamma Helgoland-mi sorsuunnermut 9. maj peqataavoq.
Árið 1864 fór Danmörk í stríð gegn Prússlandi og Austurríki. Það hét annað Slévíska stríðið. Freigátan var með í ,,Orustan við Helgoland” þann 9. maí.
Immami saassussineq nal.ak marlunnik sivisussuseqarpoq. Jyllandi 611-riarluni qamutilissimavoq. Fregatten Jyllandip saneraa putuneqarpoq Damarkilu inunnik 14-nik annaasaqarpoq, taakkulu Kristansandimi Norgemiittumi tamarmik ilineqarput.
Sjóorustan stóð í tvo tíma og 611 skotum var skotið. Það komu skot í síðu Freigáturnnar Jótland og Danmörk missti i allt 14 manns sem voru grafnir í Kristiansand í Noregi.
Danmark immami saassussinermi ajugaavoq, kisianni sorsuunnermi ajorsarluni, taamaalilluni Danmarkip Slesvig-Holsten (Tysklandip avannaa) -avunga Kongeåen-p (Sønderjylland) annaavaa.
Danmörk vann sjóorustuna, en tapaði stríðinu. Danmörk missti Slésvík-Holstein (Norður Þýskaland) og allt að Kongeåen (Suður- Jótland).
1874-1886 Umiarsuaq kunngit Christian qulingiluaata umiarsuarivaa. Kunngi Savalimmiut aamma Ruslandi taassuminnga tikeraartarpai.
Á árunum 1874-1886 var freigátan notuð sem konungsskip fyrir Kristján 9. Hann heimsótti Ísland, Færeyjar og Rússland með skipinu.
1936-miit 1959-mut umiarsuaq Københavnimiippoq. Tassaniinnerani atuartut Københavnip eqqamiuilu atuarnerminni “aallaarsimaarfigisarpaat”.
Á árunum 1936-1959 lá freigátan í Kaupmannahöfn. Það var notað sem dvalarstaður fyrir börn af landsbyggðinni sem voru í skólabúðir í Kaupmannahöfn.
1960-mi umiarsuaq Jyllandimut Ebeltoftimut pivoq. Suli ullumikkut tassaniippoq. Ukiorpassuit nutarterneqareerluni 1994- mi katersugaasivittut ammarneqarpoq.
Árið 1960 kom Freigátan Jótland til Ebeltoft þar sem hún er í dag. Eftir margra ára endurgerð vígðist skipið sem safn árið 1994.
Eru þekkt skip í þínu landi?