Aftur í leit
Skipta um
tungumál
tungumál
Fregatten Jylland - tingerlaataannallit nunarsuarmi takinersaat
Fregatten Jylland - verdas lengste treskip
Stefan Nielsen
þýtt á nýnorska frá Ellen Birgitte Johnsrud
4
Fregattaen Jylland nunarsuarmi tingerlaataannalinni takinersaavoq suli pigineqartoq. 71meterisut takitigivoq 14 meteringajaallunilu sanimut. 20. November 1860- mi singinneqaqqaarpoq.
Fregatten Jylland er verdas lengste treskip som fortsatt er bevart. Det er 71 meter langt og nesten 14 meter bredt. Skipet blei sjøsett 20. november 1860.
6
Fregatten Jylland Niels-Juelip sananiarlugit pilersaarutaani sisamaasuni pingajuusoq. Allat tassaapput ‘Niels Juel’, ‘Fregatten Sjælland’ aamma ‘Peder Skram’.
Fregatten Jylland var det tredje av fire planlagte skip i Niels Juel-klassen. Dei andre heitte ´Niels Juel´, ´Fregatten Sjælland´ og ´Peder Skram´.
8
Fregatti sananeqarami tingerlaatersortutut aalamillu ingerlateqartussatut sanaajuvoq. Pingasunik napparuteqarpoq 29-nik tingerlaasersinnaalluni ataatsimillu aalamik ingerlateqartumik 400hk sakkortugisumik motoreqarluni.
Fregatten blei bygd som både seilskip og dampskip. Det hadde tre master med 29 seil og ein dampmotor med 400 HK.
10
Taamanikkut imarsiornermi umiarsuit sukkanersarivaat. 15 knob tikillugu sukkatigisinnaagami (27km/t).
På det tidspunktet var det flåten sitt raskaste skip. Det kunne segle opp til 15 knop (27 km/t).
12
Fregatti 437-nik paarlakaajaattunik inuttaqarpoq. Nal. ak sisamat sulereerunik nal.ak sisamat sinissapput aamma nal. ak sisamat nerinermut qasuersernermullu atorneqartarlutik. Sulisuni nukarliit 14-nik ukioqartarput taaneqartarlutik “krudtaber” paassanik aallertartuummata.
Fregatten hadde et mannskap på 437 mann som arbeidde i skiftlag: 4 timar arbeid, 4 timar søvn og 4 timar til mat og avslapping. Dei yngste var 14 år og blei kalla “krutt-apar”, fordi dei skulle hente krutt.
14
Umiarsuaq 44-nik qamutileqarpoq. 30-nik svenskinik savimminernik qamutileqarluni allallu 14-t.
Skipet hadde 44 kanonar i alt. 30 svenske jernkanonar og 14 andre.
16
1862- mi umiarsuaqSavalimmiuniippoq aammalu nunarsuarmi saqqummersitsinersuarmut Londonimi peqataalluni.
I 1862 var skipet på Færøyene og var med på verdsutstillinga i London.
18
1864- mi Danmark Preussenimut Østrigimullu sorsulerpoq. Slesviskit sorsuunnerisa aappaannik taaneqartumik. Fregatten aamma Helgoland-mi sorsuunnermut 9. maj peqataavoq.
I 1864 blei det krig mellom Danmark på den eine sida og Preussen og Austerrike på den andre. Krigen heitte den 2. Slesviske krigen. Fregatten var med på ´Slaget ved Helgoland´ den 9. mai.
20
Immami saassussineq nal.ak marlunnik sivisussuseqarpoq. Jyllandi 611-riarluni qamutilissimavoq. Fregatten Jyllandip saneraa putuneqarpoq Damarkilu inunnik 14-nik annaasaqarpoq, taakkulu Kristansandimi Norgemiittumi tamarmik ilineqarput.
Sjøslaget vara i to timar, og Jylland fyrte av 611 skudd. Det blei skote hol i sida på fregatten Jylland, og Danmark mista 14 mann i alt. Desse blei gravlagde i Kristiansand i Noreg.
22
Danmark immami saassussinermi ajugaavoq, kisianni sorsuunnermi ajorsarluni, taamaalilluni Danmarkip Slesvig-Holsten (Tysklandip avannaa) -avunga Kongeåen-p (Sønderjylland) annaavaa.
Danmark vann sjøslaget, men tapte krigen. Danmark mista Slesvig-Holstein i Nord-Tyskland og heilt opp til Kongeåen i Sønderjylland.
24
1874-1886 Umiarsuaq kunngit Christian qulingiluaata umiarsuarivaa. Kunngi Savalimmiut aamma Ruslandi taassuminnga tikeraartarpai.
Fra 1874-1886 fungerte fregatten som kongeskip for kong Christian den 9. Han besøkte både Island, Færøyene og Russland med skipet.
26
1936-miit 1959-mut umiarsuaq Københavnimiippoq. Tassaniinnerani atuartut Københavnip eqqamiuilu atuarnerminni “aallaarsimaarfigisarpaat”.
Fra 1936-1959 lå fregatten i København. Her fungerte det som hotellskip for barn frå landsbygda som var på leirskule i København.
28
1960-mi umiarsuaq Jyllandimut Ebeltoftimut pivoq. Suli ullumikkut tassaniippoq. Ukiorpassuit nutarterneqareerluni 1994- mi katersugaasivittut ammarneqarpoq.
I 1960 kom fregatten Jylland til Ebeltoft, hvor han ligg i dag. Etter mange års restaurering kunne skipet bli innvigd som museum i 1994.
30
Finst det berømte skip i landet ditt?
Fregatten Jylland - tingerlaataannallit nunarsuarmi takinersaat
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+10: Carl Locher - 1876+1877 - commons.wikimedia.org
S4: www.fregatten-jylland.dk
S6+12: Christian Mølsted - 1862-1930 - commons.wikimedia.org
S8+14+30: Stefan Åge Hardonk Nielsen
S16+18: Carl Dahl (1812-1865) - commons.wikimedia.org
S20: Josef Carl Berthold Puettner (1821-1881) - commons.wikimedia.org
S22: NordNordWest - commons.wikimedia.org
S24: Laurits Regner Tuxen (1853-1927) - commons.wikimedia.org
S28: Mdj - commons.wikimedia.org
fregatten-jylland.dk
© 2022 atlantbib.org
X