Tillbaka till sökning
Skift
språk
språk
Cerebral Pareseqarlunga inuunera
Mitt liv med Cerebral Parese
Ståle Vetaas Nielsen - Special Center Vonsild
Översatt till nynorska av Linda Eide Onarheim
4
Angutaavunga inuusuttunnguaq 18-nik ukioqangajalersoq. Stålemik ateqarpunga Danmarkimilu najugaqarlunga. Anaanaga norgemiuuvoq ataatagalu qallunaajulluni. Cerebral Paresemik innarluuteqarpunga (CP).
Eg er ein ung fyr på nesten 18 år. Eg heiter Ståle og bur i Danmark. Min mor er norsk og min far er dansk. Eg har Cerebral Parese (CP).
6
Cerebral Parese aamma spastisk lammelsemik taaneqartarpoq. (Nukillunneq) tassa imaappoq qaratsap nukiit iluamik aqussinnaanngikkai. Cerebral Parese naartuunermi pilersarpoq imaluunniit inunngornermi inunngornerulluunniit kinguninngua.
Cerebral Parese blir òg kalla spastisk lamming. Det er ein hjerneskade som gjer at hjernen ikkje kan styre musklane normalt. Cerebral Parese oppstår enten hos fosteret, under fødselen, eller like etter fødselen.
8
Amerlanertigut CP inunnguuseralugu qaratsakkut ajoqutigineqartarpoq. Taamaallaat 10% ataallugu amerlatigisut inunngornerminni inunngoreernerminniluunniit ajoqusertarput. Ukiumut 150 miss. Danmarkimi CP-qarlutik inunngortarput.
Dei fleste tilfelle av CP kjem av ein medfødd hjerneskade. Kun 10% av skadane skjer under, eller kort tid etter fødselen. Det blir fødd omlag 150 born i året med CP i Danmark.
10
Anaanaga naartunermini svangerskabsforgiftningeqarsimagami taamaalillunga naavini toqungajassimallunga. Anaanaga pilallugu inunngortinneqarsimavunga sap. ak 5 sioqqutsillunga. Mikisuararsuusimavunga perlingajassimagama aammalu silaannarmik amigaateqarsimanermik.
Min mor fekk svangerskapsforgifting, og eg var nær ved å døy i mor sin mage. Eg blei fødd med keisarsnitt 5 uker før tida. Eg var veldig liten, for eg hadde fått for lite næring og oksygen.
12
Inunngoreernerma kingorna aamma toqungajaqqissimavunga. Noqarsimagama siniinnangajalersimallungalu (koma) qaratsanni imertaqarnera pissutaalluni. Qarasara ajoquserujussuaqqasimavoq aqqusaakkakka pissutaallutik. Ilikkarsinnaanngilluinnartutut nalilersiagaluarpaannga.
Etter fødselen var eg nær ved å døy ein gong til. Eg fekk krampar og låg i koma på grunn av vatn i hovudet. Hjernen min var skada av alt han hadde vore utsett for. Alle trudde eg ville blir så handikappa at eg ikkje ville kunne lære noko. Ikkje gå, ikkje snakke, ikkje ete sjølv eller kunne gå på do.
14
Ataatsik ukioqartunga paasivaannga nukillunnermik nappaateqartunga. Tassunga ilanngullugu aamma noqartalerpunga, qujanartumilli noqartarnera anigorpara.
Eg var omlag 1 år då eg fekk diagnosen Cerebral Parese. I tillegg utvikla eg epilepsi, som gir krampeanfall, men det har eg heldigvis blitt kvitt.
16
Iluamik issianissara pisuttarnissaralu anguniarlugit pilatsittaqaanga. Pillorissaasullu ikiorluartarpaanga. Pisuut qamutillu innaallagissamoortut atorlugit ungasissuliarsinnaanngornikuuvunga.
Eg har blitt operert mange gonger. Legane har forlengt senene mine, sånn at eg kan sitje normalt, stå, og gå med støtte. Eg har fått fysioterapi, og fått fleire og betre hjelpemiddel, til dømes ein rullator, og ein elektrisk rullestol som kan køyre langt og fort!
18
Innarluuteqaraluarlunga sungiussiniarnerlu ilungersunarlunilu sivisugaluartoq, ullumikkut pissuut atorlugu pisussinnaavunga. Oqalussinnaavunga nammineerlungalu perusuersariartorlungalu nerisinnaavunga. Nammineerluarsinnaavunga ikiorneqarminiinnartalungali.
Sjølv om eg er handikappa, og det har vore vanskeleg å lære, så kan eg i dag gå med hjelp av ein rullator. Eg kan snakke, gå på do og ete sjølv - ja, i det heile klare meg mykje sjølv eller med berre litt hjelp!
20
Immikkut atuartitaanikuuvunga. Siullermik Special Center Brændkjær maannakkullu Special Center Vonsild Kollingemiittoq. Ikinngutikka amerlanerit arnaatigalu tassani naapippakka.
Skulegangen min har vore på spesialskule. Først på Special Center Brændkjær og seinare ungdomsskule på Special Center Vonsild i Kolding. Eg har møtt dei fleste av vennane mine og kjærasten min her.
22
Mikisunga angajoqqaakka qimanni- kuupput. Oqitsuinnaasimanngilaq. Ataatama najugaa innarluutilinnut tulluuppallaannginnami. Naleqqunnerusumut nuunnikuuvugut. Anaanaga maannakkut Norgemi najuqarpoq. Angalaniarneq ilungersunartarpoq.
Foreldra mine skilde seg då eg var liten. Det har ikkje alltid vore heilt lett. Huset til faren min var ikkje handikappvennleg, og det var vanskeleg å komme seg rundt. Så vi var nøydd til å flytte til ein meir eigna bustad. Min mor bur no i Noreg. Det er litt styr å reise fram og tilbake.
24
18-nik ukioqangajalerpunga, taamaalillunga inersimasunngungajalerpunga. STU (Immikkut aaqqissuussamik ilinniakkamik ingerlatsineq) ilinnarlunga aallartissaanga. Ilaannikkut ilungersunalaartaraluartoq inuusuttutulli allatut inuuneq nuannersoq atorpara.
Snart fyller eg 18 år, og er på veg til å bli vaksen. Eg skal starte på STU (Særleg Tilrettelagd Utdanning), og eg gler meg. Eg tykkjer eg har eit godt ungdomsliv med venar, kjærast og fester. Eg har tru på livet, og sjølv om ein nokon gonger har lyst til å gje opp når alt er vanskeleg, så er det viktig å prøve.
26
Ullumikkut killiffinni nakorsat niviarsissallu peqqutaaqataapput. Tamannalu qujamasuutigeqaara. Inuusuttutut allatulli inuuneqalernavianngilanga, kisisanni inuunera nuannareqaara.
Eg har nådd dit eg er i dag på grunn av dyktige legar og sjukepleiarar. Det er eg takksam for. Eg får ikkje det same livet som andre unge, men eg har eit kult liv.
28
Siunissamut arnaatigalu takorluugaqarpugut sapinngisamik nammineernerussalluta. Illit inuuninni pikkunartorsiornarisarpiuk? Suna takorloortarpiuk?
Eg drøymer òg om ei framtid med kjærasten min, der vi kan klare så mykje som mogleg sjølv. Kva er dine utfordringar i livet? Kva drøymer du om?
Cerebral Pareseqarlunga inuunera
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+22+28: Piqsels.com + needpix.com
S4+14+16+18+26: Mette Lindemark - SCV
S6+8: Gerd Altmann - pixabay.com
S10: Kitiele Kiti - pixabay.com
S12: Pxfuel.com
S20: NYT SCV??
S24: ⓒclseifert.com
Læs mere om CP på:
www.cpdanmark.dk
© 2020 atlantbib.org
X