språk
Atlantbib
Översatt till íslensku av Mikael Leon Markússon og Magnús Máni ÓlafssonUnder 2. verdenskrig indsamlede man i Danmark penge, mad og tøj til Norges befolkning. Det kaldtes i Norge for “Danskehjelpen” og i Danmark for “Norgeshjælpen”.
Í seinni heimsstyrjöldinni var peningum, mat og fötum safnað í Danmörku fyrir íbúa Noregs. Þetta var kallað „Danskehjelpen“ í Noregi og í Danmörku „Norgeshjælpen.
Det var tre norske damer i København, som startede indsamlingen. Hjælpen blev indsamlet af bl.a Den Norske Damekomité og Norgesfonden.
Það voru þrjár norskar konur í Kaupmannahöfn sem hófu söfnunina. Aðstoðinni var safnað, m.a. af Norsku kvennanefndinni og Noregssjóðnum.
“Norgeshjælpen” sendte hver dag 22 tons madvarer fra Danmark til Norge mellem 1941 og 1945. I alt blev der sendt 32.000 tons mad. Det svarede til 10 kg mad til hver nordmand.
Norska hjálparsveitin sendi 22 tonn af mat á hverjum degi frá Danmörku til Noregs á árunum 1941 til 1945. Alls voru send 32.000 tonn af mat. Það svarar til 10 kíló af mat á hvern Norðmann.
Maden blev fordelt ud til befolkningen af læger og præster. Norske skolebørn fik hver dag en portion havresuppe. Der blev indsamlet over 42 millioner kroner, som i dag ville svare til ca. 1,8 milliarder kroner.
Læknar og prestar dreifðu matnum. Norsk skólabörn fengu skammt af hafrasúpu á hverjum degi. Ríflega 42 milljónum noskra króna var safnað en það jafngildir u.þ.b. 1,8 milljörðum í dag.
Grundet til, at Norge var hårdere ramt af mangel på mad var, at mange i Norge valgte at gøre modstand mod tyskerne, hvor man i Danmark valgte at samarbejde med Tyskland.
Ástæðan fyrir að Norðmenn urðu meira fyrir barðinu á matarskorti var að margir í Noregi kusu að andmæla Þjóðverjum, en í Danmörku kusu þeir að vinna með Þýskalandi.
Krigen sluttede i Danmark den 5. maj og i Norge den 8. maj 1945. Her sluttede også ´Danskehjelpen´.
Í Danmörku lauk stríðinu 5. maí og í Noregi 8. maí 1945. Þá lauk einnig „Danskehjelpen“.
Efter krigen var der 13 millioner kroner i overskud. De penge blev brugt til at starte ´Fondet for dansk-norsk samarbeid´. Det skete den 1. marts 1946.
Eftir stríðið voru 13 milljónir eftir. Þessir peningar voru notaðir til að stofna „Dansk-norska samstarfssjóðinn“. Það gerðist 1. mars 1946.
Lysebu i Oslo blev i 1947 givet som folkegave fra Norge til Danmark, som tak for hjælpen under 2. verdenskrig. Det var nordmænd, som samlede penge ind til købet.
Lysebu í Ósló var veitt sem þjóðargjöf árið 1947 frá Noregi til Danmerkur, sem þakkir fyrir hjálpina í seinni heimsstyrjöldinni. Það voru Norðmenn sem söfnuðu peningum fyrir kaupunum.
I 1950 købte fondet Schæffergården i Gentofte, så der var et hjemsted for fondet i begge lande.
Árið 1950 keypti sjóðurinn Schæffergården i Gentofte, þannig að það varð heimahagi fyrir sjóðinn í báðum löndum.
Siden har fondet givet støtte til kursusophold for danskere og nordmænd, især lærerstuderende og lærer for at øge nabosprogsforståelsen i Norden. De arbejder for at øge forståelsen mellem Danmark og Norge. Begge steder afholder også koncerter, kunstudstillinger og kulturarrangementer.
Síðan þá hefur stofnunin veitt stuðning í formi námskeiða fyrir Dani og Norðmenn, einkum kennaranema og kennara, til að auka skilning þeirra á nágranna tungumálunum á Norðurlöndunum. Þeir vinna að því að auka skilning milli Danmerkur og Noregs. Báðir staðirnir skipuleggja einnig tónleika, myndlistarsýningar og menningarviðburði.
Þekkir þú aðrar mikilvægar sögur frá seinni heimsstyrjöldinni?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4+8+14+16+18+20+24: dansk-norsk.no
S6: Astmahjemmet.dk
S10: Commons.wikimedia.org
S12: Viggo Guttorm-Pedersen (1902-1962) - commons.wikimedia.org
S18: Consecutiosykkelisten - commons.wikimedia.org
S22: lysebu.no + schaeffergaarden.dk
S24: Jewmus.dk
dansk-norsk.no