Hekla er eitt virkasta og þekktasta eldfjall á Íslandi og oft kallað drottning íslenskra eldfjalla.

DA SV

Hekla liggur á flekaskilum Norður-Ameríku flekans og Evrasíuflekans. Á þessum flekaskilum er mikið um eldgos, jarðhita og jarðskjálfta.

DA SV

Á þessum flekaskilum eru mörg þekkt eldfjöll t.d. Katla, Grímsvötn í Vatnajökli, Eyjafjallajökull og Krafla. Á þessu svæði eru líka þekkt háhitasvæði eins og Reykjanes, Geysir, Landmannalaugar og Námaskarð.

DA SV

Hekla er í Rangárvallasýslu og sést víða að og er auðþekkjanleg. Fjallið er eins og bátur á hvolfi og er með breiðar axlir og háan toppgíg. Fjallið er ungt og er talið að það sé yngra en 7000 ára.

DA SV

Ísland byggðist um 874 og frá þeim tíma hefur Hekla gosið 18 sinnum og þar af fimm sinnum frá 1947. Gosin eru misstór og misjafnt hvað þau vara lengi.

DA SV

Gos hófst í Heklu 29. mars 1947 eftir 102 ára hlé. Gosmökkurinn náði 30 km hæð fyrstu klukkutímana. Gosið hætti ekki fyrr en eftir 13 mánuði og það féll aska á Álandseyjum og í Finnlandi. Þetta var fyrsta gosið sem vísindamenn náðu að rannsaka.

DA SV

Þann 5. maí 1970 hófst aftur gos í Heklu, það var mest við rætur Heklu en ekki í fjallinu sjálfu. Gosið var lítið og var kallað túristagos því auðvelt var að ganga alveg að rauðglóandi hraunbrúninni. Það kom jarðfræðingunum á óvart hversu stutt var á milli gosa, aðeins 23 ár.

DA SV

Aftur kom Hekla á óvart og fór að gjósa þann 18. ágúst 1980 en þá opnaðist 5,5 km sprunga efst á fjallinu. Gosið var bara í 3 daga en svo gaus aftur 10. mars 1981 og í 7 daga og þá kom smávegis hraun sem rann yfir eldra hraun.

DA SV

Aftur er stutt á milli gosa og Hekla gýs 17. janúar 1991, aðeins 10 árum frá síðasta gosi. Gosið var lítið, ekki mikil aska og lítið hraun. Eldurinn var í fjallinu í 52 daga.

DA SV

Kvöldið 26. febrúar 2000 gátu jarðfræðingar á Veðurstofu Íslands séð á jarðskjálftamælum að það væri sennilegast að koma gos í Heklu og um klukkutíma síðar for að gjósa. Gosið var lítið og var í 10 daga.

DA SV

Strax á miðöldum vissu menn í Evrópu um Heklu. Ítalski munkurinn Julius Cesar Recuptus þekkir til Heklu og árið 1647 skrifar hann að Hekla sé inngangurinn að helvíti og standi opinn sem aðvörun fyrir syndara.

DA SV

Orðið “Hekkenfeldt” í dönsku kemur af orðinu Heklufjall. Samkvæmt þjóðtrú víða í Evrópu hitta nornirnar Fjandann í Heklu.

DA SV

Í dag vakta jarðfræðingar Heklu og það er fjöldi mælitæka á fjallinu. Jarðfræðingarnir reikna með að Hekla gjósi fljótlega. Það getur orðið á morgun, í ár eða eftir 10 ár, enginn getur sagt það nákvæmlega.

DA SV

Þekkir þú fleiri eldfjöll á Íslandi?

DA SV