språk
Viggo Näckdal och Jakob Norberg
Översatt till grönländska av Agapeta Skifte JensenAlfred Nobel blev født den 21. oktober 1833 i Stockholm. Da han var lille, flyttede hans familie til Skt. Petersborg. Hans far var opfinder og Alfred ville også være opfinder.
21. oktober 1833-mi Alfred Nobel Stockholmemi inunngorpoq. Mikisuusoq angajoqqaanilu Skt. Petersborgemut nuupput. Angunni nassaarsiortuummat aamma Alfred nassaarsiortunngorusuppoq.
Alfred Nobel rejste ofte til andre lande. Han arbejdede som kemiker på laboratorier i udlandet. Han startede flere fabrikker rundt om i verden på grund af sine opfindelser.
Alfred Nobel nunanut allanukakulavoq. Akoorutissalerisutut nunani allani laboratoriani sulisarluni. Nassaani tunngavigalugit suliffissuarnik arlalinnik nunani assigiinngitsuni aallartitsisarsimavoq.
I 1866 lavede han sin første opfindelse: dynamitten. Hans opfindelser blev brugt til krig, men han ville have fred. Alfred Nobel synes godt om videnskab og kunst, men synes også om at skrive digte.
1866-mi siullermeerluni nassaarpoq: tassa qaartartoq. Nassaavi sorsunnermi sakkugineqartarput, taamaakkaluartorli eqqissinissamik anguniagaqartuulluni. Alfred Nobelip nuannarisarivai ilisimatusarneq eqqumiitsuliornerlu, taalliornerlu nuannarivaa.
Alfred Nobels opfindelser gjorde ham meget rig. Han havde ingen kone eller børn, så han skabte en pris, som skulle belønne kreative personer. Nobels testamente blev til Nobelprisen.
Alfred Nobelip nassaani pisoorsuanngussutigivai. Nuliaqaranilu meeraqanngilaq, taamaalilluni isumassarsiorluni pilersitsisartunut nersornaasiinermik aallartitsivoq. Nobelip testamentia tassaalerpoq nersornaasiisartut Nobelpris.
Nobelprisen kan man få i fysik, kemi, fysiologi og medicin, litteratur eller fredsarbejde. Nobelprisen er den bedste og fineste pris, man kan få.
Nobelip nersornaasertarpai fysik, kemi (akuutissalerineq), fysiologimik, nakorsaatinik atuakkialerinermik eqqissinissamillu suliniuteqartut. Nersornaatini tamani akimanersaavoq Nobelpris.
Priserne uddeles i Sveriges hovedstad Stockholm, på nær Fredsprisen som uddeles i Norges hovedstad Oslo. Prisen uddeles på Nobels dødsdag den 10. december.
Nersornaat Sverigemi illoqarfiit pingaarnersaanni Stockholmemi tunniunneqartarpoq, eqqisseqatigiinnissamik nersornaat Fredspris Norgemi illoqarfiit pingaarnersaanni Oslomi 10. dec tunniunneqartarluni.
Nobel bestemte, at Fredsprisen skulle uddeles i Norge. Da han levede, var Sverige og Norge i union med hinanden.
Nobelip aalajangerpaa Fredspris (eqqisseqatigiinnissamik nersornaat) Norgemi tunniunneqartassasoq. Inuugallarami Norge Sverigelu ataatsimoormata.
Hver pristager får en guldmedalje med Nobels ansigt på forsiden, et diplom og penge (9 millioner i 2017). Prisen kan deles af højst tre personer.
Nersorneqartut tamarmik guldimik medaljennatsinneqartarput Nobelillu assinga tassaniittarpoq, aamma diplominnattarput aningaasannattarlutillu. (2017-mi 9 millioner) Amerlanerpaamik inuit pingasut agguartarpaat.
Nobel er en af Sveriges mest berømte personer gennem tiden, mest på grund af at han skabte Nobelprisen. Han døde den 10. december 1896. Den første pris blev uddelt i 1901.
Nobeli Sverigemiuni tusaamasaanersaavoq nersornaasiisarnini pissutigalugu. 1896-mi 10. dec Nobeli toquvoq. Nersornaat siulleq 1901-mi tunniunneqarpoq.
Illimmita nassaarsioruit suna nassaarissaviuk?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+12+18: Okänt - commons.wikimedia.org S4: Emil Österman (1870-1927) S6: Gösta Florman (1831–1900) S8: Hans Grimm - commons.wikimedia.org S10: Erik Lindberg (1902)/ Jonathunder - commons.wikimedia.org S14: Jean-Pierre Dalbéra - flickr.com S16: Arnold Platon - commons.wikimedia.org S20: Bengt Oberger + Tomas Eriksson - commons.wikimedia.org S22: Solis Invicti - flickr.com