Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
Danahjálpin - Noregshjálpin
Danskehjelpen - Noregsaðstoðin
Atlantbib
Oversat til íslensku af Mikael Leon Markússon og Magnús Máni Ólafsson
4
Undir 2. heimsbardaga savnaðu fólk í Danmark pening, mat og klæðir saman til íbúgvarnar í Noregi. Henda hjálp verður í Noregi kallað “Danskehjelpen” (Danahjálpin), og í Danmark “Norgeshjælpen” (Noregshjálpin).
Í seinni heimsstyrjöldinni var peningum, mat og fötum safnað í Danmörku fyrir íbúa Noregs. Þetta var kallað „Danskehjelpen“ í Noregi og í Danmörku „Norgeshjælpen.
6
Tað vóru tríggjar norskar konur, sum búðu í Keypmannahavn, sum byrjaðu innsavnanina. Hetta varð gjørt gjøgnum m.a. “Den norske damekomité” og “Norgesfonden.”
Það voru þrjár norskar konur í Kaupmannahöfn sem hófu söfnunina. Aðstoðinni var safnað, m.a. af Norsku kvennanefndinni og Noregssjóðnum.
8
Í tíðarskeiðinum frá 1941-1945 sendi Noregshjálpin hvønn dag 22 tons av matvørum úr Danmark til Noregs. Samanlagt vórðu 32.000 tons send avstað. Tað svaraði til 10 kg av mati til hvønn normann.
Norska hjálparsveitin sendi 22 tonn af mat á hverjum degi frá Danmörku til Noregs á árunum 1941 til 1945. Alls voru send 32.000 tonn af mat. Það svarar til 10 kíló af mat á hvern Norðmann.
10
Læknar og prestar býttu matin út til íbúgvarnar. Hvønn dag fingu norskir skúlanæmingar eina máltíð av havrasuppu. Reiðiliga 42 milliónir krónur vórðu savnaðar inn, sum í dag hevði svarað til umleið 1,8 milliardir krónur.
Læknar og prestar dreifðu matnum. Norsk skólabörn fengu skammt af hafrasúpu á hverjum degi. Ríflega 42 milljónum noskra króna var safnað en það jafngildir u.þ.b. 1,8 milljörðum í dag.
12
Atvoldin til mattrotið í Noregi var, at mong í Noregi valdu at gera mótstøðu móti týskarum, meðan fólk í Danmark valdu at samstarva við Týskland.
Ástæðan fyrir að Norðmenn urðu meira fyrir barðinu á matarskorti var að margir í Noregi kusu að andmæla Þjóðverjum, en í Danmörku kusu þeir að vinna með Þýskalandi.
14
Kríggið í Danmark var av 5. mai og í Noregi 8. mai 1945. Tá helt Danahjálpin eisini uppat.
Í Danmörku lauk stríðinu 5. maí og í Noregi 8. maí 1945. Þá lauk einnig „Danskehjelpen“.
16
Tá kríggið var av, vóru 13 milliónir krónur eftir. Tær vórðu nýttar til at stovna grunnin “Fondet for dansk-norsk samarbeid.” Hetta var 1. mars 1946.
Eftir stríðið voru 13 milljónir eftir. Þessir peningar voru notaðir til að stofna „Dansk-norska samstarfssjóðinn“. Það gerðist 1. mars 1946.
18
Sum tøkk fyri hjálpina undir 2. heimsbardaga góvu norðmenn dønum bygningin Lysebu í Oslo sum fólkagávu. Tað vóru norðmenn, sum savnaðu pening saman at keypa bygningin fyri.
Lysebu í Ósló var veitt sem þjóðargjöf árið 1947 frá Noregi til Danmerkur, sem þakkir fyrir hjálpina í seinni heimsstyrjöldinni. Það voru Norðmenn sem söfnuðu peningum fyrir kaupunum.
20
I 1950 keypti grunnurin Schæffergården í Gentofte, soleiðis at grunnurin fekk heimstað í báðum londum.
Árið 1950 keypti sjóðurinn Schæffergården i Gentofte, þannig að það varð heimahagi fyrir sjóðinn í báðum löndum.
22
Grunnurin hevur síðani veitt dønum og norðmonum peningaligan stuðul til at fara á skeið, serliga læraralesandi og lærarum, fyri at økja um kunnleikan til grannamálini í Norðurlondum. Bæði støðini skipa eisini fyri konsertum, listaframsýningum og mentanartiltøkum.
Síðan þá hefur stofnunin veitt stuðning í formi námskeiða fyrir Dani og Norðmenn, einkum kennaranema og kennara, til að auka skilning þeirra á nágranna tungumálunum á Norðurlöndunum. Þeir vinna að því að auka skilning milli Danmerkur og Noregs. Báðir staðirnir skipuleggja einnig tónleika, myndlistarsýningar og menningarviðburði.
24
Þekkir þú aðrar mikilvægar sögur frá seinni heimsstyrjöldinni?
Danahjálpin - Noregshjálpin
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4+8+14+16+18+20+24: dansk-norsk.no
S6: Astmahjemmet.dk
S10: Commons.wikimedia.org
S12: Viggo Guttorm-Pedersen (1902-1962) - commons.wikimedia.org
S18: Consecutiosykkelisten - commons.wikimedia.org
S22: lysebu.no + schaeffergaarden.dk
S24: Jewmus.dk
dansk-norsk.no
© 2019 atlantbib.org
X