da
Bååstede ohtsedh
Tjaeledh
gïele
gïele
daisGásir - en middelalderboplads
Gásir- forn verslunarstaður
Helga Dögg Sverrisdóttir
4
Gásir er en bo- og handelsplads fra middelalderen. Gásir er nomineret til at komme på UNESCO´s verdensarvliste. Den ligger 11 km nord for Akureyri på kysten af Eyjafjörður i det nordlige Island.
Gásir er verslunarstaður frá miðöldum. Gásir eru tilnefndar á heimsminjaskrá UNESCO. Staðurinn er 11 km norður af Akureyri, við ströndina í Eyjafriði á norðanverðu Íslandi.
6
Der er lavet mange udgravninger i Gásir. Ingen steder i Island er der fundet så mange arkæologiske genstande fra beboelse.
Nokkrum sinnum hefur fornleifauppgröftur verið á Gásum. Hvergi á Íslandi eru varðveittar jafn miklar mannvistarleifar frá miðöldum.
8
Området er nævnt mange gange i de islandske sagaer fra 1200 og 1300-tallet. Man kom ad søvejen til Gásir. Man mener, at man helt frem til det 14. århundrede kom sejlende til stedet.
Staðurinn er oft nefndur í handritum frá 13. og 14. öld. Komið var sjóleiðis að Gásum. Talið er að siglt hafi verið fram eftir 15. öld að staðnum.
10
Den tredje weekend i juli bliver der holdt middelaldermarked i Gásir. Der mødes folk og lever som man gjorde i middelalderen.
Þriðju helgina í júlí eru Miðaldadagar haldnir á Gásum. Þá kemur fólk saman og lifir eins og gert var á miðöldum.
12
På markedet kan man se, hvordan håndværk og mad blev lavet. Mennesker viser, hvordan man levede i middelalderen, og hvordan handelspladsen fungerede.
Á Miðaldardögum getur maður séð hvernig handverk var unnið og matur búinn til. Fólk sýnir hvernig lífið var á miðöldum og hvernig verslunarstaðurinn var.
14
På middelaldermarkedet har mænd sværdkampe for at vise, hvordan man kæmpede om f.eks. varerne, som kom til Gásir.
Á Miðaldardögum er sett upp leikrit til að sýna almenningi hvernig menn börðust um varning sem barst að Gásum.
16
Tørfisk er usaltet, tørret fisk - oftest en torsk. Det er en gammel metode til at øge holdbarheden og er brugt i Island. I middelalderen spiste man meget af den slags fisk.
Skreið er þurrkaður fiskur, oftast þorskur. Þurrkun er gömul aðferð, til að auka geymsluþol fisks, sem einkum er notuð á Íslandi. Á miðöldum var mikið borðað af honum.
18
Allir hjálpuðust að við vinnu og þegar handverk var búið til. Börn og fullorðnir höfðu hlutverk.
20
Maður óf á vefstól sem búinn var til úr spýtum. Í vefnaðinn var notuð ull frá kindum.
22
Til tøj brugte man også hestehår. Hårene kunne være i forskellige farver og de er grovere end ulden fra får.
Hestahár voru líka notuð í vefnað. Hárin voru í mörgum litum og eru grófari en kindaullin.
24
Fýsibelgur var notaður til að halda glóðinni heitri þannig að hægt væri að hamra járnið meðan það er heitt.
26
Gásir - en middelalderboplads
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+10+14+26: Minjasafnid.is
S4: Joaoleitao - commons.wikimedia.org
S6: Akureyri.is
S8+16+18+20+22+24: Helga Dögg Sverrisdóttir
minjasafnid.is/is/gasir
© 2019 atlantbib.org
X