Tilbake til søk
Skift
språk
språk
Skordýr
Insäkte
Ann Marie Munch
Omsett til nordfrisisk av Ute Jessen
4
Skordýr eru lítil dýr sem hægt er að þekkja á þrennan hátt.
1: sex fætur
2: harðri skel utan um búkinn
3: Þrískiptur búkur (höfuð, frambolur og afturbolur)
Insäkte san latje tiire än huum koon ja bai 3 ünlike kääre kåne
1: seeks biine
2: hard skelät büte aw e kroop
3 triidiilten kroop(hood, forderkroop, ääderkroop)
6
Ef þú ert í skógarferð og sérð lítið dýr getur þú fundið út hvort þetta sé skordýr með því að nota listann.
Wan dü büte önjt hoolting bast än en latj tiir fanst, koost dü ma hilp foon jüheer liste gou rütfine, weer et en insäkt as.
8
Skordýr getur verið mýfluga, flugur, fiðrildi og margt fleira. Langflest skordýr hafa vængi. Sum hafa það ekki, t.d. fló og lús.
Insäkte köön mage, fliige,schrubföögle än maning oudere weese. Da mååste insäkte hääwe wänge. Sam hääwe ours niinj, sü as tum baispal noope än lüs.
10
Líf skordýra hefst sem egg. Hjá flestum skordýrum brotnar eggið og til verður lifra sem borðar og borðar og að lokum kemur dýrið út úr púpunni sem fullorðið skordýr. Myndin sýnir breytingu frá eggi til fullorðins fiðrildis.
Dåt laawen foon insäkte fångt önj as en oi. Da mååste insäkte wårde dan tu larwe, wat ääse än ääse, bit ja jam ferpupe än tu leest as en wöksen insäkt rütkaame.Dåt bil wiset hü en schrubföögel ham foon en oi tu en ütwöksenen schrubföögel önjtwikelt.
12
Það eru til alls konar skordýr, m.a. fiðrildi, býflugur, maríuhæna og maurar en við sjáum mest af þeim á sumrin því skordýrin þurfa hitann frá sólinni til að geta flogið.
Da maning ünlike insäkte sü as schrubföögle, bie, goodenshån än mage siie we fort mååst önj e samer. Da insäkte brüke e wårmde foon e san am ambaifliie tu koonen.
14
Er not af þessum litlu suðandi, bítandi og stingandi skordýrum? Svarið er einfalt: JÁ! Sem dæmi er býflugurnar frjóberar í berjarunna og ávaxtatré svo hægt sé að framleiða góða ávexti handa okkur.
San da latje sungere, bitende än steegende insäkte ouerhood tu en gåågen? Dåt swåår as gåns klåår JOO! Iinj bispal san da bie, wat üüs baie än fruchtbuume bestüwe, sü dåt deer lakere fruchte än baie for üs wåkse.
16
Maríuhænan hjálpar okkur í garðinu með því að borða blaðlýs af trjánum. Skordýrin eru líka fæða fyrir mörg stærri dýr í náttúrunni. Svartþröstur lifir m.a. af skordýrum á sumrin.
Goodenshån hilpt üs önj e tün ma en ääs da bleeslüs foon de bleese foon da buume. Da insäkte san uk fouder for maning grutere tiire önj e natör. Jü troosel laawet önj e sam uk foon insäkte.
18
Skordýrin eru mikilvæg og þess vegna eigum við að gæta þeirra og allir geta hjálpað. Í garðinn þinni getur þú t.d. gróðursett skordýravæn blóm og ávaxtatré. Þú getur líka búð til skordýrahótel þar sem skordýrin geta verpt og falið sig.
Insäkte san wichtii än deeram schan we gödj aw ja awpååse än enarken koone deerbai hilpe. Ine önj dan äine tün koost dü t.b. rouse saie, wat for insäkte gödj san än dü koost baie- än fruchtbuume ploonte. Dü koost uk en insäkthotel bage, weer da insäkte jare oie leede koone än jam fersteege koone.
20
Heimsmarkmið númer 15 fjallar um að vernda líf á landi. Mikilvægt er að vernda skordýr ef við viljum halda áfram að hafa ávexti á trjám og stór dýr í heiminum.
Bai et FN wråålsmüülj 15 gungt et deeram dåt laawen awt lönj tu schöölen. Dåt as was en säker wichtii da insäkte tu schöölen, wan we hål fruchte aw e buume än grute tiire önj e wråål behüülje wan.
22
Wat tånkst dü, wat kööst dü düünj am aw da insäkte awtupååsen?
Skordýr
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1: Thomas Bresson - snl.no
S4+6+18: Pxhere.com
S8: Rawpixel.com
S10: Science Photo Library, NTB - NDLA.no
S12: Erik Karits - pexels.com
S14: Malene Thyssen - commons.wikimedia.org
S16: Nikolett Emmert - pexels.com
S20: Verdensmaal.org
S22: Siga - Commons.wikimedia.org
© 2024 atlantbib.org
X