Skift
språk
Perhonen
2
Fiðrildi

Klass 2 - Frösakullsskolan

Omsett til íslensku av Helga Dögg Sverrisdóttir
3
4

Perhoset ovat hyönteisiä. Niillä on kahdet siivet. Niillä on kaksi tuntosarvea, joita he käyttävät haistamiseen ja yksi imukärsä, jolla he imevät mettä. Perhosen kehitys jaetaan neljään eri vaiheeseen.

Fiðrildi eru skordýr. Þau hafa tvo vængi. Þau hafa tvo þreifara sem þau nota til að finna lykt og einn sograna sem þeir sjúga næringuna með. Fiðrildi þróast á fjórum ólíkum stigum.

5
6

Perhosen elämä alkaa munana. Naaras kiinnittää munansa sen kasvin lehden alapuolelle, josta toukka sitten voi syödä.

Líf fiðrildsins byrjar sem egg. Kvendýrið festir eggið undir blað á stað þar sem lirfan getur etið frá.

7
8

Munista kuoriutuu toukkia. Toukat syövät kasvinsa lehdet. Toukat kasvavat ja luovat nahkansa monta kertaa. Niillä on luontoon sulautuvat värit, jonka vuoksi niitä on vaikea petoeläimen havaita.

Úr eggi verður til lirfa. Lirfurnar éta blöðin í uppvextinum. Lirfurnar vaxa og skipta út skinni nokkrum sinnum. Þær eru á litinn eins og náttúruna til að falla vel inn í hana þannig að erfiðara sé fyrir rándýr að uppgötva þær.

9
10

Perhosen viimeisen nahanluonnin yhteydessä, paljastuu kotelo. Toukka  koteloituu. Kotelossa toukka kehittyy perhoseksi.

Í síðasta skipti sem lirfan skiptir um húð kemur púpa þar sem hún lifir. Í púpunni er lokastig vaxtarstigsins þar sem lirfan verður fiðrildi.

11
12

Perhosen kuoriutuessa kotelosta, se pumppaa siipensä täysikokoiseksi. Parin tunnin kuluttua siivet ovat kehittyneet valmiiksi ja perhonen on valmis lentämään.

Þegar fiðrildið kemur út úr púpunni sveiflar það vængjunum. Á einum til tveimur tímum verða vængirnir fullmótaðir og fiðrildið getur flogið.

13
14

Värikkäitä päiväperhosia voi nähdä puutarhoissa tai kukissa. Ruotsissa on 120 erilaista päiväperhosta.

Marglita dagfiðrildi sér maður í tjágörðum eða við blóm. Það finnast 120 tegundir dagfiðrilda í Svíþjóð.

15
16

Yöperhosilla on suojavärjäys. Ne näkevät pimeässä ja lentävät öisin ja nukkuvat päivisin.

Næturfiðrildi eru í felulitum. Þau sjá í myrkri og fljúga á næturnar en sofa á daginn.

17
18

Perhoset eivät ole vain kaunista katseltavaa. Ne ovat myös tärkeitä ekosysteemillemme. Ne pölyttävät kasveja, mutta ovat ennen kaikkea lintujen, hämähäkkien ja lepakoiden ravintoa.

Fiðrildi eru ekki bara falleg að horfa á. Þau er mikilvæg fyrir vistkerfið. Þau leggja sitt að mörkum til að fræin vaxi, en fyrst og síðast eru þau mikilvæg fæða fyrir fugla, spindla og leðurblökur.

19
20

Viimeisten 50 vuoden aikana on perhosten määrä Ruotsissa vähentynyt. Tämä johtuu siitä, että heidän ympäristönsä pelloilla, metsissä ja niityillä on muuttunut. YK:n globaalinen tavoite numero 15 on “Ekosysteemi ja luonnon monimuotoisuus”.

Á undanförnum 50 ára hefur fiðrildum fækkað í Svíþjóð. Breytingar á umhverfi þeirra hefur breyst innan landbúnaðsins í skógum og engjum. Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna nr.15 er ,,Líf á landi.”

21
22

Pienien keinojen avulla voimme auttaa perhosia lisääntymään. Voit istuttaa kasveja, joista toukat saavat ravintoa sekä kukkia, joista perhoset saavat paljon mettä. Perhosten kannalta on hyvä jättää tienreunojen ruoho leikkaamatta.

Með smá aðstoð getum við hjálpað til að fjölga fiðrildum. Þú getur plantað fræjum sem verður matur fyrir lirfur og hafa blóm með mikilli næringu fyrir fiðrildin. Að klippa ekki allt gras í vegköntum er líka jákvætt fyrir fiðrildin.

23
24

Näetkö sinä perhosia keväällä ja kesällä?

Sérð þú fiðrildi á vorin og sumrin?

25
Perhonen

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Photo:
S1: Pixnio.com + Globalgoals.com
S4: Pixnio.com + Ian Lindsay + Jürgen - pixabay.com
S6: Vitality - pixabay.com
S8: Pixnio.com
S10: Glady - pixabay.com
S12: Couleur - pixabay.com
S14: Siga - comons.wikimedia.org
S16: Ian Lindsay - pixabay.com
S18: Alexas_fotos - pixabay.com
S20: Globalamalen.se 
S22: Prawny - pixabay.com
S24: Lolame - pixabay.com
Forrige side Næste side
X