Tilbake til søk
Skift
språk
språk
Líf mitt með hreyfilömun (CP)
Lív mítt við Cerebralari Paresu (CP)
Ståle Vetaas Nielsen - Special Center Vonsild
Omsett til færøysk av Guðrun Elttør
4
Ég er ungur maður næstum 18 ára. Ég heiti Ståle og bý í Danmörku. Mamma er norsk og pabbi danskur. Ég er með hreyfihömlun (CP).
Eg eri ein ungur drongur, sum næstan er 18 ára gamal. Eg eiti Ståle og búgvi í Danmark. Mamma mín er norsk og pápi mín er dani. Eg havi Cerebrala Paresu (CP).
6
Hreyfihömlun kallast líka spastísk lömun. Það er heilaskaði sem veldur að heilinn getur ekki stjórnað vöðunum eðlilega. Hreyfihömlun gerist á fósturstiginu, í fæðingu eða stuttu eftir fæðinguna.
CP verður eisini kallað spastiskt lamni. Tað er ein heilaskaði, sum ger, at heilin ikki dugir at stýra vøddunum sum vanligt. CP kemur antin í móðurlívi, undir føðing ella beint eftir føðingina.
8
Flest tilfelli hreyfihömlunar eru vegna meðfæddra heilaskaða. Aðeins 10% skaða verða í fæðingu eða stuttu eftir fæðinguna. Það fæðast um 150 börn í Danmörku með hreyfihömlun.
Í flestu førum er CP ein viðføddur heilaskaði. Einans 10% eru skaðar undir ella beint eftir føðing. Áleið 150 børn verða fødd árliga við CP í Danmark.
10
Mamma fékk meðgöngueitrun og ég dó næstum í maga hennar. Ég fæddist með keisaraskurði 5 vikum fyrir tímann. Ég var mjög lítill, af því ég hafði soltið og ekki fengið nóg súrefni.
Mamma mín fekk fosturvatnseitran, og eg mundi doyð í búkinum hjá mammu míni. Eg eri føddur við keisaraskurði fimm vikur ov tíðliga. Eg var sera lítil, tí eg hevði svøltað og hevði ikki fingið nóg mikið av súrevni.
12
Eftir fæðinguna dó ég næstum aftur. Ég fékk krampa og lá í dái vegna vatns í höfðinu. Heilinn skaddaðist af öllu því sem ég varð fyrir. Allir héldu að ég yrði svo fatlaður að ég gæti ekki lært neitt, gæti ekki gengið, ekki talað, ekki borðað sjálfur eða bjargað mér á klósettið.
Tá ið eg var føddur, mundi eg aftur doyð. Eg fekk krampar og lá í koma, tí eg hevði finigið vatn í høvdið. Heilin var skaddur av øllum, ið hann hevði verið úti fyri. Øll væntaðu, at eg fór at bera so nógv brek, at eg ikki fór at læra nakað; ikki at ganga, ikki at tosa, ikki at eta sjálvur ella klára at fara á vesi sjálvur.
14
Ég var um ársgamall þegar ég fékk greininguna hreyfilömun. Þar að auki fékk ég flogaveiki, þar sem maður fær krampakast, en við það hef ég sloppið.
Eg var áleið eitt ára gamal, tá eg fekk diagnosuna CP. Afturat tí fekk eg eisini epilepsi, har tú fært krampaherðindi, sum eg tíbetur eri sloppin av við aftur.
16
Ég hef farið í margar skurðaðgerðir til að lengja sinarnar þannig að ég geti setið eðlilega, staðið upp og gengið með stuðningi. Ég hef fengið hjálp í gegnum sjúkraþjálfun og hjálpartæki, t.d. göngugrind, rafmagns-hjólastól sem getur keyrt langt og hratt.
Eg havi fingið nógvar skurðviðgerðir, har tey hava longt spengurnar, so eg fái sitið vanligt, reist meg upp og fái gingið við stuðli. Eg havi fingið hjálp við fysioterapi og fingið fleiri og betri hjálpitól, eitt nú gangistativ, el-koyristól, ið kann koyra langt og skjótt.
18
Þó ég sé fatlaður og á erfitt með að læra þá get ég með hjálp göngugrindar gengið. Ég get talað, farið á klósettið og borðað sjálfur- já ég get að mestu bjargað mér sjálfur með smá aðstoð!
Hóast eg beri brek, og tað er trupult at læra, so dugi eg í dag at ganga við gangistativi. Eg dugi at tosa, fara á vesi og at eta sjálvur - ja, yvirhøvur megni eg nógv sjálvur ella við eitt sindur av hjálp.
20
Ég hef verið í sérskóla. Fyrst í Special Center Brændkjær og síðan í framhaldsdeild í Special Center Vonsild í Kolding. Ég hef hitt flesta sem ég þekki þar og kærasta mín er það líka.
Eg havi gingið í serskúla. Fyrst á Special Center Brændkjær, síðan á Special Center Vonsild í Kolding. Her havi eg møtt flestu av vinum mínum og damuni hjá mær.
22
Foreldrar mínir skildu þegar ég var lítill. Það hefur ekki alltaf verið auðvelt. Hús pabba hentar ekki fötluðum og það hefur verið erfitt að fara um. Þannig að við vorum neydd til að flytja í hentugra húsnæði. Mamma býr í Noregi. Það er stundum erfitt að ferðast fram og til baka.
Foreldur míni blivu fráskild, tá eg var lítil. Tað hevur ikki altíð verið so lætt. Húsið hjá pápa mínum var ikki innrættað til gangistativ og koyristól, og tað var trupult at koma runt. Tí vóru vit noydd at flyta í ein meiri hóskandi bústað. Mamma mín býr í Noregi. Tað er eitt sindur stríggið at ferðast aftur og fram.
24
Brátt verð ég 18 ára og að verða fullorðinn. Ég byrja í námi sem er sérhannað fyrir fatlaða og ég hlakka til. Mér finnst ég hafa átt góða æsku með vinum og kærustu. Þó maður vilji stundum gefast upp á því sem er erfitt er samt mikilvægt að prófa.
Skjótt fylli eg 18 ár og verði skjótt vaksin. Eg skal byrja á STU (Serliga Tilgjørd Útbúgving) og eg gleði meg. Eg haldi, at eg havi eitt gott ungdómslív við vinum, damu og veitslum. Eg havi gott áræði, hóast eg við hvørt havi hug at geva upp, tí tað er so trupult, so er tað umráðandi at royna.
26
Ég hef náð þessu í dag m.a. vegna duglegra lækna og hjúkrunarfræðinga. Ég er þakklátur. Ég fæ ekki líf eins og annað ungt fólk, en ég lifi góðu lífi.
Dugnaligir læknar og sjúkrarøktarfrøðingar hava hjálpt mær at koma higar, eg eri komin. Tað eri eg takksamur fyri. Eg fái ikki tað sama lívið sum onnur ung, men eg havi eitt gott lív.
28
Mig dreymir líka um framtíð með kærustu þar sem við getum gert sem mest sjálf. Hverjar eru þínar áskoranir í lífinu? Um hvað dreymir þig?
Eg droymi eisini um eina framtíð saman við damuni, har vit kunnu klára okkum sjálvi so nógv sum gjørligt. Hvørjar avbjóðingar hevur tú í lívinum? Hvat droymir tú um?
Líf mitt með hreyfilömun (CP)
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+22+28: Piqsels.com + needpix.com
S4+14+16+18+26: Mette Lindemark - SCV
S6+8: Gerd Altmann - pixabay.com
S10: Kitiele Kiti - pixabay.com
S12: Pxfuel.com
S20: NYT SCV??
S24: ⓒclseifert.com
Læs mere om CP på:
www.cpdanmark.dk
© 2020 atlantbib.org
X