gielav
Aila Guldager - Efterskolen Kildevæld
Nasjonaldraktene på Grønland, Kalaallisuut, stammer helt tilbake fra omkring år 1700.
Ukioq 1700-kut missaani Kalaallit Nunaanni kalaallisuut siulliit atorneqartalersimapput.
Grønlenderne er veldig stolte av nasjonaldrakten sin. De syr dem selv. Nasjonaldrakten er laget slik at den kan brukes både om vinteren og om sommeren. Den består av en anorakk, bukser og kamikker, en type skinnstøvler.
Kalaallit assuutitik ataqqisorujussuaat, pissutigalugu kalaallit namminneq assuutit pigigamikkit sanaaralugillu. Assuutit kalaallisuut oqortuupput aasakkut ukiukkullu atorneqarluarsinnaallutik. Assuutit annoraartaqarput, qarlittaqarlutik aammalu kamittaqarlutik amernik sanaajullutik.
Nasjonaldrakten er veldig fin og fargerik, og er omstendelig å lage. Både i gamle dager og i dag syr man drakten for hånd.
Kalaallisuut kusanartorujussuupput qalipaatigeqalutillu sanalluagaallutik. Qangaanerusoq ullumikkullu assaannarmik mersorlugit sananeqartarput.
På Grønland er nasjonaldraktene forskjellige ut fra hvor de kommer fra. Draktene fra Nord-Grønland, Øst-Grønland og Vest-Grønland ser dermed forskjellige ut.
Kalaallit Nunaanni assuutinik assigiinngitsunik peqarpoq sumiinneq apeqqutaalluni. Tunumi, kitaani kiisalu Avannaarsuarmi assuutit assigiinngillat.
På Nord-Grønland er buksene laget av isbjørnpels og hvite kamikker. På Øst-Grønland er drakten for det meste laget av selskinn. Drakten fra Vest-Grønland er brodert med fargerike glassperler, og er ellers laget av stoff, selskinn og hundeskinn.
Kalaallit Nunaata avannaarsuani qarliit kamiillu nannup amianik sanaajupput. Tunumi assuutit puisip amianik sanaajunerupput. Kitaanilu allapalaagaapput, sapannganillu qalipaatigissunik, annoraaminermik, puisip qimmillu amianik sanaajusarlutik.
Kvinnenes anorakk har forskjellige farger. Fargene er bestemt ut fra alder. Jentenes anorakk er rosa, ungdommenes er røde, voksne kvinner har mørkerøde og eldre kvinners er enten blå eller lilla.
Arnat annoraavi assigiinngitsunik qalipaasersorneqartarput ukiortussuseq naapertorlugu. Niviarsiaqqat kalaallisuuisa annoraartaata qalipaataa aappalaarujuttuukkajunnerusarput, arnat inuusuttuaqqat aappaluttoq qaamasoq, arnat inersimasut aappaluttoq taartoq kiisalu arnat utoqqaat tungujortoq immaqaluunniit tunguusamik qalipaateqartarlutik.
I dag brukes nasjonaldrakten mest ved festlige anledninger og høytider, slik som på nasjonaldagen 21. juni, første skoledag, barnedåp, konfirmasjon, bryllup og begravelse.
Assuutit atorneqartarput ulluni pingaarutilinni soorlu junip 21-ani Inuiattut ullorsiornermi, apersortinnermi, atualeqqaarnermi, katinnermi, ilisinermi aammalu kuisitsinermi.
I dag kan man også se moderne nasjonaldrakter på Grønland. Fasongen er gjerne litt annerledes og kan være mer som en nasjonaldrakt-kjole.
Ullumikkut Kalaallit Nunaanni kalaallisuut ilaarlugit nutarterilernikuupput, soorlu kalaallisuut ilusaat ilaarlugit kjoleliarineqartarlernikuullutik.
Ullumikkut angutit assuutaat ukuukkajunnerupput, annoraaq qaqortoq, qarliit qernertut kiisalu kamisat.
På flere museer kan man se forskjellige nasjonaldrakter, både av den moderne og den gamle typen.
Kalaallit Nunaanni assuutit assigiinngitsut katersugaasivimmi takuneqarsinnaapput, ullumikkut assuutit kiisalu qanga Kalaallit assuutaat.
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+22+24: ©Melody Adams - Visit Greenland
S4: Leo Christiansen - 1935 - Det Kongelige Bibliotek - kb.dk
S6: Helga Guldager
S8: ©Lola Akinmade Åkerström - Visit Greenland
S10: Stamps.gl
S12+18+20: ©Mads Pihl - Visit Greenland
S14: David Stanley - flickr.com
S16: Kim Hansen - commons.wikimedia.org