tungumál
Marita Flataunet-Jensen & Johan Alexander Kristiansen
þýtt á íslensku frá Tumi Snær Sigurðsson og Baldvin Kári ÓlafssonSvalbard er eitt felagsheiti fyri norskar íshavsoyggjar, sum liggja millum Noreg og Norðpólin.
Svalbarði er samheiti fyrir norskar íshafseyjar sem liggja mitt á milli norska meginlandsins og Norðurpólsins.
Umleið 2150 fólk búgva á Svalbard. Tey flestu búgva í Longyearbyen, Barentsburg og Ny-Ålesund.
Á Svalbarða búa um 2150 manns. Stærstu byggðirnar eru Longyearbyen, Barentsburg og Ny-Ålesund.
Svalbard er ein oyggjabólkur. Longyearbyen er á oynni Spitsbergen og er fyrisitingardepil fyri oyggjabólkin.
Svalbarði saman stendur af nokkrum eyjum. Bærinn Longyeatbyen er á eyjunni Spitsbergen en þar er stjórnarsetur eyjaklasans.
61 % av landslagnum á Svalbard er skriðjøklar. Ein jøkul er ísur, sum ikki tiðnar um summarið.
Landslagið á Svalbarða er u.þ.b. 61% jöklar. Jökullinn er ísmassi sem bráðnar ekki yfir sumarið.
Inni í jøklunum eru helli. Til ber at fara inn í tey at hyggja eftir spennandi grót- og ísskapum, sum náttúran sjálv hevur evnað til.
Inni í jöklinum eru hellar. Þar er hægt að fara og skoða spennandi steina- og ís myndanir sem náttúran býr til.
Hvørt á tiðna jøklarnir á Svalbard og gerast minni í vavi. Hetta hendir, tí veðurlagið er vorðið mildari seinastu 100 árini.
Jökullinn á Svalbarða bráðnar og verður minni á hverju ári. Það er vegna þess að loftið hefur hlýnað síðustu 100 árin.
Tá sólin er meir enn 6° undir sjónarringinum, og tað er bølamyrkur, eitur tað polarnátt. Á Svalbard er polarnátt frá umleið 11. november til 30. januar. Hesa tíðina er vanligt, at himmalin verður upplýstur av norðlýsi.
Þegar sólin er meira en 6° fyrir neðan sjóndeildarhringinn er alveg dimmt, það kallast pólnótt. Það er pólnótt á Svalbarða u.þ.b frá 11. nóvember til 30. janúar. Á þeim tíma er algengt að himininn sé upplýstur af norðurljósum.
Ísbjørnin er friðað. Hon er av heimsins størstu ránsdjórum. Umleið 5000 ísbjarnir eru í økinum við Svalbard.
Ísbjörninn er friðuð dýrategund og er hann eitt af stærstu rándýrum heimsins. Það eru u.þ.b. 5000 ísbirnir á Svalbarðasvæðinu.
Tað kann fáa álvarsligar fylgjur fyri ísbjarnirnar, at ísurin á Svalbard tiðnar. Tær veiða á ísinum, og tá ísurin tiðnar, verður trupult hjá teimum at vinna sær nóg mikið av føði.
Það getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir ísbjörninn að jöklarnir á Svalbarða bráðni. Ísinn er mikilvægt veiðisvæði fyrir hann og minni ís veldur birninum erfiðleikum við að afla sér nægs matar.
Tað hevur verið námsvinna á Svalbard í meira enn 100 ár. Umframt ferðavinnu og gransking er námsvinnan týdningarmikil partur av vinnulívinum á Svalbard.
Það hefur verið námuvinnsla á Svalbarða í yfir hundrað ár. Það er mikilvægur hluti af atvinnulífinu á Svalbarða, ásamt ferðaþjónustu og rannsóknum.
Á Svalbard ber til at sleppa á kavaskutarasafari. Hetta er ein spennandi og ferðmikil háttur at læra oyggjasamfelagið at kenna.
Á Svalbarða er hægt að fara í snjósleðaferðir. Það er góð og hraðvirk leið til að kynnast samfélaginu á eyjunni.
Hvað myndir þú gera ef þú heimsæktir Svalbarða?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+12+16+24: Noel Bauza - pixabay.com S4: Comonist - commons.wikimedia.org S6: Oona Räisänen - commons.wikimedia.org S8: Bjørn Christian Tørrissen - commons.wikimedia.org S10: Niels Elgaard Larsen, commons.wikimedia.com S14: Andreas Weith, commons.wikimedia.com S18: Robynm - pixabay.com S20: Arturo de Frias Marques, commons.wikimedia.com S22: Bjørtvedt - commons.wikimedia.org S26: Xiaomingyan - commons.wikimedia.org