tungumál
Lone Kjær Nielsen - SCV Vonsild skole
þýtt á grænlenska frá Agapeta Skifte JensenAlternativ Supplerende Kommunikation (ASK) er en fælles betegnelse for de mange forskellige måder, som man kan kommunikere med hinanden på, hvis man kun har lidt eller intet sprog.
Attaveqatigiinnermi tapertatut qinigassat tassaapput attaveqarniarnermi taaguutit assigiinngitsut eqikkarneri, soorlu oqalunnernermi ajornartorsiuteqaraanni imaluunniit oqalussinnaavinngikkaanni.
Mange personer med både synlige og usynlige handicap kan have talevanskeligheder. De har brug for ASK, så de får en egen stemme i deres liv. Alle mennesker har ret til en stemme.
Inuit amerlasuut takuneqarsinnaasumik takuneqarsinnaanngitsumillu innarluutillit oqalunniarnermikkut ajornartorsiuteqartarput. Taamaalillutik attaveqatigiinnermi tapertatut qinigassat atortariaqartarpaat inuunerminni nipertik anninniassagunikku. Inuit tamarmik nipeqarnissaminnik pisinnaatitaaffeqarmata.
FN-p anguniagaani nr 10 inuit naligiinngisinneqarneri annikillisarneqarnissaanik siunniussaqarpit, aamma innarluutillit ilaapput.
Der findes mange forskellige måder at kommunikere med personer med talebesvær på. For eksempel: Piktogrammer/ foto, "Go Talk Now", Tegn Til Tale, taleklodser og øjenstyring.
Inuit oqalunniarnermikkut ajornartorsiutillit assigiinngitsorpassuarnik atassuteqarsinnaapput. Soorlu; assilissat atorlugit paasissutissiineq, “Go Talk Now”, ussersuutigaluni oqaluunneq, ikkussortakkat aamma isinik aqutsilluni tikkuartuineq.
Piktogrammer, som er en slags billeder på en kommunikationstavle, kan hjælpe en med talevanskeligheder med at vise hvad de tænker og derved få en dialog.
Assilissat atassuteqaqatigiinnermi nivinngaavimmut nivinngarneqartarput, taamalilluni oqalunniarnermigut ajornartorsiutilik takutinneqassaaq suna anguniarneqarnersoq.
Man kan selv lave kommunikationstavler gratis på fx “Picto Selector”. Det er en app, som kan downloades. Plakaten her er lavet til elever, som ikke har sprog. Så kan de pege på en følelse.
Nammineerluni atassuteqaqatigiiffiliortoqarsinnaavoq akeqanngitsumik “picto Selector” atorlugu. App-voq, aaneqarsinnaasoq. Una assiliaq atuartunut oqaaseqanngitsunut sanaajuvoq. Misigissutsitik tikkuaannartarpaat.
“Go Talk Now” er et taleprogram til ipad, som kan indstilles til de ord personen bruger mest. Man kan lave sider til forskellige situationer - skole, hjemme, fritid og følelser
”Go Talk Now” ipad atorlugu oqalunneruvoq, pisariaqartitsisunut naleqqussarlugu aaqqinneqartartoq. Quppernerit arlariit pisunut assigiinngitsunut naleqqussakkat suliarineqartarput. Angerlarsimaffimmut - atuarfimmut - sunngiffimmi aamma misigissutsit.
Tegn Til Tale (TTT) er en visuel kommunikationsform, som er en hjælp, fordi man bruger kropssprog og mimik til ord. TTT-ord låner tegn fra tegnsprog. Fx tegner man et smil med hænderne, mens man smiler.
Ussersuutigaluni oqalunneq isigaluni attaveqatigiinneruvoq, timi oqaatsillu atorlugit attaveqarnerugami. TTT-p ussersuutit atortarpai. Soorlu qungujuttoq assannik titartarneqartarpoq qungujuutigaluni.
En taleklods kan optage beskeder og lyd. En elev kan fx selv trykke på klodsen i musiktimen og optage sang eller beskeder mellem skole og hjem.
Immiussissutip oqariartuutit nipillu immiussinnaavai. Atuartup toorsinnaavaa nipilersornermi atuartitsitsinermi erinarsuutinik immiussilluni imaluunniit oqariartuutigineqartut atuarfimmi angerlarsimaffimmilu immiullugit.
Hvis man ikke kan bruge mus og tastatur på en computer, kan man få en øjenstyret talemaskine. Så kan eleven kigge på en ting på skærmen, og ordet læses op af talemaskinen.
Qarasaasiap teriaa naqiterutaalu atorsinnaanngikkaanni isinik aquttakkamik oqaluttumik peqarpoq. Atuartup qarasaasiap skærmia isigalugu taava oqaatsit atuarneqartarlutik oqalunnermik maskinamik.
Nalunngisaqarpit attaveqateqarniarmi tapertatut atugassanik atuisumik?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1+4: Vectorportal.com
S6: Mohamed Hassan - pxhere.com
S8: Verdensmaal.org
S10: Rawpixel.com
S12: Lone Nielsen
S14: Picto Selector - Lone Nielsen
S16: ©Kommunikationscentret Hillerød Kommune - youtube.com
S18: cc Tom Knudsen - ndla.no
S20: ©Hjælpemiddelbasen
S22: ©dk.tobiidynavox.com
S24: Pxhere.com