Aftur í leit
Skipta um
tungumál
tungumál
Insekter
Sullernit
Ann Marie Munch
þýtt á grænlenska frá Agapeta Skifte Jensen - Nalunnguarfiup Atuarfia
4
Insekter er små dyr og kan gjenkjennes på tre forskjellige ting.
1: Seks ben
2: Hardt skall utenpå kroppen
3: En tredelt kropp (hode, mellomkropp og bakkropp)
Sullerngit uumasuaraapput. Ilisarnaatai assigiinngitsut pingasuupput:
1: arfinilinnik nioqarput
2: qeratasuumik qaleruaqarput’
3: timaat pingasoqiusamik agguagaavoq (niaqoq, timeq, paperoq)
6
Er du på skogstur og får øye på et lite dyr, kan du raskt finne ut om det er et insekt ved å bruke denne sjekklista.
Orpippassuartigooruit uumasuaqqamik takussaatit, ilisarnaatit pingasut atorukkit paasissavat sorliunersoq.
8
Insekter kan være mygg, fluer, sommerfugler og mange flere. De aller fleste insekter har vinger. Noen få har ikke, for eksempel lopper og lus.
Sullineq ippernaasinnaavoq, niviugaasinnaavoq, pakkalugaasinnaavoq allarpassuillu. Sullernit amerlanerit suloqarput. Ilaali naamik, soorlu kumaat.
10
Insekter starter livet sitt som egg. De fleste insekt vil deretter bli klekket til en larve, som spiser og spiser, helt til den forpupper seg og til slutt kommer ut av puppen som et voksent insekt.
Sullineq mannioqqaartarpoq. Taava tukeraarngamik quperlunngoqqaartarput. Nerillutik nerillutik puulinngortarput kingusinnerusukkullu sullininngorlutik anillattarlutik. Assilissami takusinnaavat pakkalugaq mannimmiit inersimasunngortoq.
12
De mange forskjellige insektene, bl.a. sommerfugler, bier, marihøner og maur, ser vi mest om sommeren. Dette fordi insekter har bruk for varme fra sola for å kunne fly rundt omkring.
Sullernit amerlanerpaartaat soorlu; pakkalukkat, igutsaat, mariehøne, uniaaluit taamaallaat aasami naammattuugassaasarput, tassa seqernup kissarnera timminissaminnut pisariaqartittaramikku.
14
Er disse små, surrende, bitende og stikkende insektene til noen nytte i det hele tatt? Svaret er JA. Et eksempel er biene som bestøver bærbuskene og frukttrærne våre slik at de kan lage deilig frukt til oss.
Tamakkua sullernit qatittuarpalaartut kimmaasullu iluaqutaagamik? Aap! Soorlu igutsaap sikkernerit kingunissaat miffigisaqattaarlugit siammartertarpaat, taamaalillutik orpiit naatitanik naasoqalersillugit.
16
Marihøna hjelper oss i hagen med å spise bladlus fra bladene på trærne. Insektene er også mat for mange større dyr i naturen. Svarttrosten lever bl.a. av insekter om sommeren.
Mariehønip naatsiivitsinni orpiit piluttasa kumai nerisarpaat. Sullernillu uumasunut anginerulaartunut aamma pinngortitami nerisassaapput. Timmiaaqqat aasami sullinernik nerisaqartarput.
18
Insektene er viktig og derfor skal vi passe godt på dem og alle kan hjelpe til. Hjemme i din hage kan du f.eks. så insektsvennlige blomster og plante fruktbusker og frukttrær. Du kan også bygge et insektshotell, hvor insektene kan legge eggene sine og gjemme seg.
Sullernit pingaaruteqarput, taamaattumik paarissavagut. Tamatta ikioqatigiissinnaavugut, soorlu naatsiivitsinni kingunissaliortunik naatsitsinnaavugut, Sullernit hoteliliuussinnaavatit manniliorfissaannik.
20
FN verdensmål 15 handler om å beskytte livet på land. Insekter er absolutt veldig viktig å beskytte hvis vi vil fortsette å ha frukt på trærne og store dyr i verden.
FN-p anguniagassaani nr 15 nunami uumassuseqarnerup illersorneqarnissaa pineqarpoq. Sullernit illersorneqarnissaat pingaaruteqarpoq naatitanik uumasunillu anginerusunik peqartuarniarutta.
22
Illit qanoq iliorlutit sullinernik illersueqataasinnaavit?
Insekter
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1: Thomas Bresson - snl.no
S4+6+18: Pxhere.com
S8: Rawpixel.com
S10: Science Photo Library, NTB - NDLA.no
S12: Erik Karits - pexels.com
S14: Malene Thyssen - commons.wikimedia.org
S16: Nikolett Emmert - pexels.com
S20: Verdensmaal.org
S22: Siga - Commons.wikimedia.org
© 2024 atlantbib.org
X