tungumál
Viktor Hamminge, Erik Wiman och Moltas Karlsson - Östergårdsskolan
þýtt á litháeska frá Dovilė BedalytėTá gentur eru áleið 8-14 ár, koma tær í pubertetin. Gentur verða kynsbúnar fyrr enn dreingir. Puberteturin er tíðin, tá kroppurin menninst frá at vera barn til vaksin.
Kai mergaitėms sukanka 8-14 metų, joms prasideda brendimas. Mergaitėms brendimas prasideda anksčiau nei berniukams. Brendimas yra laikotarpis, kai kūnas vystosi nuo vaiko iki suaugusio.
Tá dreingir eru áleið 11-15 ár, verða teir kynsbúnir. Puberteturin setur til dømis gongd í hormonirnar. Teir vaksa skjótari enn vanligt og hár byrjar at vaksa á beinunum, ørmunum, kynsliminum og undir ørmunum.
Kai berniukams yra apie 11-15 metų, jiems prasideda brendimas. Brendimas, pavyzdžiui veikia hormonus. Jūs augate greičiau nei įprastai ir jums pradeda plaukuoti kojos, rankos, lytiniai organai ir pažastys.
Røddin broytist hjá dreingjum, tað merkir at teir fáa eina eitt sindur lættari rødd og hon støkkur, tá teir rópa ella tosa leingi. Tað kann kallast at hava skiftisrødd.
Berniukų balso pokyčiai reiškia, kad balsas tampa šiek tiek duslesnis ir balsas nutrūksta, kai garsiai šaukia ar tiesiog ilgai kalba. Jis vadinamas balso perėjimu.
Menstruatió, ella mánasjúka er ein bløðing úr lívmóðurini, sum kemur áleið einaferð um mánaðin. Gentur vaksa nógv í pubertetinum.
Menstruacijos yra kraujavimas iš gimdos, kuris pasirodo maždaug kartą per mėnesį. Mergaitės labai greitai tįsta brendimo metu.
Hjá dreingjum kemur ein sevja, sum hevur sáðyknur í sær. Tað kann koma fyri, at eitt sindur av sevju kemur út, tá ið tú svevur.
Berniukams atsiranda skystis, kuriame yra spermatozoidų. Būna, kad miegant, išteka šiek tiek skysčio,
Tað eru sáðkyknur, ið gera, at vit kunnu fáa børn. Ein til tvær sáðkyknur svimja inn í eggið, sum 9 mánaðir seinni verður til eitt barn.
Būtent spermatozoidai leidžia mums susilaukti vaikų. 1-2 spermatozoidai plaukia į kiaušialastę, kurie po 9 mėnesių tampa vaiku.
Ein vanligur tannáringur hevur tørv á 9-10 tímar av svøvni hvørja nátt. Um svøvnurin verður órógvaður, kann tað hava álvarsligar fylgjur, sum til dømis, at ein ikki lærir nakað í skúlanum, verður smásárur, ella í ringasta føri fær tunglyndi.
Normaliam paaugliui kiekvieną naktį reikia 9-10 valandų miego. Jei sutrinka miego režimas, tai gali sukelti rimtų pasekmių, pavyzdžiui, nieko neišmokti mokykloje, susierzinti ar blogiausiu atveju, susirgti depresija.
Tað kann vera strævið at verða tannáringur. Kroppurin broytist og kenslurnar skifta nógv. Finn tær hjálp hjá einum vaksnum, ið tú hevur álit á, sum kann hjálpa tær, tá tað er stravnast.
Būti paaugliu gali būti sunku. Kūnas keičiasi, o emocijos kyla aukštyn ir žemyn. Nedvejodami prašykite pagalbos kalbant su jums patikimu suaugusiuoju, kuris gali jums padėti, kai yra sunkiausia.
Kokie pokyčiai įvyksta organizme, kai prasideda brendimas?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: SCA Svenska Cellulosa Aktiebolaget - commons.wikimedia.org
S4+6+8+10+12+20: Piqsels.com
S14: Medicalgraphics.de
S16: Pexels.com
S18: Pxfuel.com