8. bekkur Hvolsskóla
Sólheimajökull er skriðjökull sunnarlega í Mýrdalsjökli og er á Suðurlandi. Hann er í Vestur- Skaftafellssýslu. Mýrdalsjökull er syðsti jökullinn á Íslandi.
5Sólheimajökull er skriðjökull sem er um það bil 14 km langur, 1-2 km breiður og flatarmálið er um 42 km². Upptök hans eru 1505 m yfir sjávarmáli á stað sem kallast Hábunga í öskju Kötlu. Vatnið sem rennur frá honum kallast Jökulsá á Sólheimasandi.
7Hlýnun jarðar og loftlagsbreytingar hafa áhrif á Sólheimajökul en hann hefur bráðnað um 408 m frá árinu 2010-2021 samkvæmt mælingum Hvolsskóla.
9Jón Stefánsson, kennari í Hvolsskóla, er sá sem byrjaði á að mæla breytingar á jöklinum með aðstoð nemenda 7. bekkjar og síðar björgunarsveitarinnar.
11Nemendur í 7. bekk Hvolsskóla hafa farið á hverju ári síðan 2010 að Sólheimajökli til að mæla breytingar sem verða á jöklinum.
13Nemendur fara með rútu að jöklinum. Gengið er að stóru skilti, en þar er settur fáni og tekinn GPS punktur. Labbað er að vörðu þar sem annar punktur er tekinn og síðan er siglt að jöklinum með GPS tækið til að taka mælinguna.
15Árið 2010 voru 318m frá skilti að GPS punkti við jökulinn. Nemendur gátu gengið að jökulsporðinum og það var mjög lítið vatn framan við jökulinn, nema Jökulsáin.
17Fjórum árum síðar, eða árið 2014, hafði orðið mikil breyting. Jökullinn hafði bráðnað meira og lengdin á milli GPS punktanna orðin 487 m. Komið var smá lón fyrir framan jökulinn og því þurfti bát til þess að geta gert mælingu.
19Að hausti árið 2021 hafði orðið mikil breyting. Lengd á milli punkta var orðin 726 m og jökullinn því búin að bráðna um 408 metra frá fyrstu mælingu. Djúpt lón er fyrir framan jökulsporðinn.
21Reynt er að mæla dýpi lónsins í ferðunum og er þá bandi með einhverju þungu í endann sökkt niður. Fyrst þegar það var gert þurfti lengra band til að ná í botninn. Dýpi lónsins er allt að 60 m dýpi.
23Síðustu ár hefur Björgunarsveitin Dagrenning á Hvolsvelli aðstoðað nemendur við mælingar því jökulsporðurinn er nú út í stækkandi lóninu og aðeins hægt að komast með bát.
25Þegar byrjað var að taka mælingarnar var hægt að ganga að jökulsporðinum svo þessi breyting sýnir vel hversu mikið jökullinn hefur bráðnað.
27Verkefnið hefur hlotið ýmis verðlaun: Náttúruverndarviðurkenningu Sigríðar í Brattholti og tilnefnt sem „Varðliðar umhverfisins“ fyrir mælingarnar.
29Árið 2019 kom þýski forsetinn, Frank Walter og fylgdarlið hans, í opinbera heimsókn með forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni og fylgdist með mælingunum.
31Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna nr. 13 snýst um loftslagsmál. Hvernig getum við stöðvað hlýnun jarðar svo ísinn bráðni ekki. Hvað heldur þú að sé hægt að gera?
33Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1+8+10+12+14+16+18+20+22+24+26+28+30:: Jón Stefánsson, Hvolsskóli
S4: Αντιγόνη - commons.wikimedia.org
S6: Diego Delsa - commons.wikimedia.org
S22: LBM1948 - commons.wikimedia.org
S32: Global goals.org