sprog
Marita Flataunet-Jensen & Johan Alexander Kristiansen
Oversat til grønlandsk af Agapeta Skifte JensenSvalbard er en fellesbetegnelse for norske ishavsøyer, som ligger midt i mellom det norske fastland og Nordpolen.
Svalbard-i Norge-p qeqertaasa taaguutigaat. Qeqertat Norge-p sikuiuitsullu akornanniipput.
På Svalbard bor det ca. 2150 personer. De største bosetningene er Longyearbyen, Barentsburg og Ny-Ålesund.
Svalbard-imi inuit 2150-it missaanni inoqarpoq. Longyearbyen aamma Barentsburg Ny-Ålesund-inilu inoqarnerpaajupput.
Svalbard består av flere øyer. Longyearbyen ligger på øya Spitsbergen, og er det administrative senteret for øygruppen.
Svalbard qeqertarpaaluupput. Longyearbyen Spitsbergen-ip qeqertaaniippoq, taannaavorlu qeqertat qullersaqarfiata inissisimaffia.
Landskapet på Svalbard består av ca. 61% isbreer. En isbre er ismasser som ikke smelter bort i sommerens løp.
Svalbard-ip 61%-ia sermiuvoq. Sermeq tassa aasami aanneq ajortoq.
Inne i isbreeer finnes det grotter. Der kan man gå inn og se på spennende stein- og isformasjoner skapt av naturen selv.
Sermip iluani qangattaqartarpoq. Taakkununnga pulalluni ujaqqat sermillu sermimi ilusiliaat soqutiginartut alakkarneqarsinnaapput.
Isbreene på Svalbard smelter og blir mindre for hvert år. Det skjer fordi klimaet er blitt varmere de siste 100 årene.
Svalbard-imi sermeq aakkiartorpoq, ukiullu tamaasa milliartorluni. Tassa ukiuni 100-ni kingullerni silaannaq kissatsikkiartorami.
Når sola er mer enn 6° under horisonten og det er fullstendig mørkt, kalles det for polarnatt. Det er polarnatt på Svalbard omtrent fra 11. november til 30. januar. På denne tiden er det vanlig at himmelen lyses opp av nordlys.
Seqineq 6grad-imik killingusaap ataaniileraangat taartuinnaallunilu taaneqartarpoq kaperlattoq. Novemberip 11-aniit januarip 30-anut Svalbard kaperlattarpoq. Kaperlakkaangat nalinginnaasarpoq qilak arsarnernit qaammartinneqartarnera.
Isbjørn er en fredet dyreart, som er et av verdens største rovdyr. Det lever omtrent 5000 isbjørner i Svalbardområdet.
Nannut eqqissisitaapput, uumasuni qaasuttuni annersaapput. Nannut 5000-it missaanni Svalbard-ip eqqaaniipput.
Det kan få store konsekvenser for isbjørnen at isbreene smelter på Svalbard. Isen er et viktig jaktområde for den, og mindre is gjør det vanskelig for bjørnen å skaffe seg nok mat.
Svalbard-imi sermip aakkiartornera nannunut sunniuteqarnerlussinnaavoq. Siku piniarfigisarmassuk sikueruppat nerisassarsiorfissaaleqilissagamik.
Det har vært gruvedrift på Svalbard i over hundre år. Det er en viktig del av næringslivet på Svalbard, sammen med reiseliv og forskning.
Ukiut 100-ut sinnerlugit Svalbard-imi aatsitassarsiortoqarpoq. Taannalu Svalbard-ip isertitaasa pingaarnersaraat takornariaqarneq misissuinerillu ilanngullugit.
På Svalbard kan du dra på snøscootersafari. Det er en fin og fartsfylt måte å oppleve øysamfunnet på.
Svalbard-imi qamuteralaat atorlugit takusassarsiorsinnaavutit. Taamaalillutit sukkasumiik qeqertat paasisasqarfigisinnaavatit.
Svalbard-imi illit suna takuniassagaluarpiuk?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+12+16+24: Noel Bauza - pixabay.com
S4: Comonist - commons.wikimedia.org
S6: Oona Räisänen - commons.wikimedia.org
S8: Bjørn Christian Tørrissen - commons.wikimedia.org
S10: Niels Elgaard Larsen, commons.wikimedia.org
S14: Andreas Weith, commons.wikimedia.org
S18: Robynm - pixabay.com
S20: Arturo de Frias Marques, commons.wikimedia.org
S22: Bjørtvedt - commons.wikimedia.org
S26: Xiaomingyan - commons.wikimedia.org