sprog
Victoria Pedersen, Nikoline Jepsen & Wiktoria Tusinska - Vonsild Skole
Oversat til grønlandsk af Magdalene AbelsenDanmarkimi arlalinnik nerisassaateqarpugut, taakkulu nerisassat qallunaat nerisarisartagavissuisut isigisarpagut.
"Stegt flæsk med persillesovs" er Danmarks nationalret. Stegt flæsk er tynde skiver svinekød, der serveres med kogte kartofler og persillesovs.
“Puulukimineq siataq persillemik miseqqerlugu” tassa Danmarkimi inuiaat nerisartagaat. Puulukimineq saattunnguanngorlugu sianneqartarpoq. Naatsiianik uutanik, persillemillu miseqqerlugu sassaalliutigineqartarpoq.
"Medisterpølse" (´med ister´ = ´med fedt´) er en pølse, der oftest er lavet af svinekød. Den steges oftest på panden og serveres med kogte kartofler og brun sovs.
“Medisterpølse” tassaavoq pølse, amerlanertigut puulukiminermik neqitalerlugu igaajusartoq. “Med-ister” isumaqarpoq orsulik. Amerlanertigut siallugu iganeqartarpoq. Naatsiialerlugu kajortumillu miseqqerlugu nerineqartarpoq.
“Frikadeller” er lavet af blandet kalve- og svinefars. Man steger frikadeller på panden eller i ovnen og spiser kogte kartofler og brun sovs til.
“Frikadiilit” nersuteeqqamik puulukiminermillu neqitaqartinneqartarput. Frikadiilit siatsivikkut kissarsuutikkulluunniit sianneqartarput. Naatsiialerlugit miseqqamik kajortulerlugit nerineqartarput.
“Tarteletter” laves af butterdej. Man kan fylde tarteletterne med forskelligt fyld. Oftest spiser man dem med hønsekød og asparges.
“Tarteletter” butterdejimik punneqangaatsiartumik iffiugaavoq. Tartelettit assigiinngitsunik immerneqartarput. Amerlanertigut kukkukuup neqaanik aspergersinillu akoqartinneqartarput.
“Hamburgerryg” er kogt svinekød. Den serveres med forskellige typer kartofler eller kål. I Sønderjylland spiser man ofte hamburgerryg til nytår sammen med kålpølser og grønkål.
“Hamburgerryg” puulukimineq uutaavoq. Naatsiianik assigiinngitsunik qungulermillu akullugit sassaalliutigineqartarput. Jyllandip kujataani ukiortaarsiortillutik hamburgerrygimik, pølsenik grønkålinillu nerisarput.
“Svensk pølseret” består af pølser, kartofler og en flødetomatsovs. Selvom det hedder ´svensk pølseret´ er den opfundet i Danmark.
“Svensk pølseret” pølsenik, naatsiianik tomaatimillu flødelikkamik miseqqiamik igaajusarput. “Svensk pølseret”-imik taaneqartaraluit Danmarkimi iganeqaqqaartalersimapput.
“Boller i karry” er en kendt dansk ret. Retten består af ris, kogte kødboller af svinekød og en karrysovs. Retten er blevet spist siden 1930´erne.
“Boller i karry” qallunaat nerisassiaat tusaamaneqartuupput. Nerisassiaq qaqorteqqasunik, neqinik ammalorsikkanik karrymillu miseqqikkamik akoorlugit igaajupput. 1930-ikkunnili nerisassiaq taanna iganeqartalerpoq.
“Flæskesteg” er svinekød skåret af ryggen eller nakken af grisen. Flæskesteg serveres oftest med kogte kartofler, brune kartofler og brun sovs. Mange danskere spiser flæskesteg til jul. Mange elsker flæskesværet på toppen.
“Flæskesteg” imaluunniit “Qaqqulaaq” puulukip qatigaata pukusuataluunniit neqitaraa. Qaqqulaaq naatsiianik uutanik miseqqamillu kajortumik akullugu sassaalliutigineqartarpoq. Qallunaarpassuit qaqqulaaq juullimi nerisarpaat. Amerlasuut qaqqulaap sikattortaa mamarisaqaat.
"Smørrebrød" er en typisk dansk ret, der oftest serveres til festlige lejligheder. Smørrebrød er rugbrød med forskellige slags pålæg såsom æg og rejer, roastbeef, fiskefilet, hamburgerryg eller leverpostej pyntet med forskelligt grønt.
“Iffiat tanitat” qallunaat nerisannaaraat. Nalliuttorsiortuni nerineqartuaannangajapput. “Iffiat tanitat” assigiinngitsunik qallersuuserlugit nerineqartarput, soorlu ukuninnga: manniit, raajat, nersussuup neqaa, aalisagaq siataq, hamburgerrygi imaluunniit tiguaraq naatitanik kusassagaq.
“Kold kartoffelsalat” er populær om sommeren. Kartoffelsalat spises ofte med frikadeller, pølser og grillkød.
“Naatsianik salaati nillertoq” aasami nerilluarneqartarpoq. Naatsiianik salaati nillertoq frikadiililerlugu, pølselerlugu siatanilluunniit neqilerlugu nerineqarnerusarpoq.
"Røde pølser" og hotdogs er meget udbredt i Danmark. Der findes mange pølsevogne i de danske byer. Man spiser ofte ketchup, remoulade, sennep, syltede agurker, rå og ristede løg til.
“Pølsit aappalaartut” hotdogsillu Danmarkimi nerineqartorujussuusarput. Qallunaat illoqarfiini pølsevognit amerlasuut takussaasarput. Pølsit ketchuppimik, remoulademik, siinuppimik, agurkinik simersianik, uanitsunik aapasunik siatanilluunniit akuneqartarput.
“Risengrød” spises ofte i december måned op til jul. Det er en grød lavet på grødris og mælk. Man strøer ofte kanelsukker på og en smørklat i toppen.
“Qaqorteqqasunik kinertuliat” decemberip qaammataani juulleriartorneranut nerineqarnerusarput. Kinertuliat qaqorteqqasunik immummillu akullugit igaajusarput. Kaniilinik sukkutalinnik nakkalataarlugit qaavanilu punniminermik akullugit nerineqatarput.
Udenlandsk mad er også blevet meget populært i Danmark. Mange danske børns livretter er pizza, burger, tacos, sushi eller lasagne.
Nerisassat nunanit allaneersut Danmarkimi soqutigineqartorujussuupput. Qallunaat meeraat amerlasuut pizza, burgeri, tacosi, sushi, lagsagneluunniit mamarinerpaasarivaat.
Har du smagt nogle danske retter? Har I retter, som ligner i dit land? Hvad er din livret?
Qallunaat nerisassaataat illit misilereerpigit? Ilissi nunassinni taakkununnga assingusunik nerisarpisi? illit suna nerisassani mamarinerpaaviuk?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Pxhere.com
S4+12+20: Mogens Petersen - pixabay.com
S6+8+16+18: Nillerdk - commons.wikimedia.org
S10: Henrik Larsen - pixabay.com
S14: Elfenbeinturm - commons.wikimedia.org
S22: Thomas Angermann - flickr.com
S24+26+28: Cyclonebill - flickr.com
S30: Andreas Riedelmeier - pixabay.com
S32: Nicole - pixabay.com