is
Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
isHúðin- stærsta líffærið
Tín húð - hin størsti likamsluturin
Albin Kruse, Mohamad Alrish, Jessica Chau och Sidra Shalati - Östergårdsskolan
Oversat til færøsk af Guðrun Elttør
4
Húðin er stærsta líffæri sem við höfum. Við erum með mismunandi gerðir af húð og húðlit, það fer eftir litarefninu. Húðinni er hægt að skipta í 6 mismunandi húðgerðir, allt frá mjög ljósum húðlit yfir í mjög dökkan húðlit.
Húðin er hin størsti likamsluturin, ið vit hava. Vit hava ymiskar húðtýpir og ymiskan húðalit, alt eftir hvørji litevni eru í húðini. Húðin kann býtast upp í seks ymiskar húðtýpur úr sera ljósari húð til sera myrka húð.
6
Enginn hefur sama fingrafar, en allir hafa einstök mynstur á húðinni sem myndast í lófanum eða á fingrum. Þessi mynstur breytast aldrei, þau eru einstök.
Eingin hevur sama fingramerki. Øll menniskju hava sítt serliga mynstur á húðini, sum er í lógvanum og á fingrunum. Hesi mynstur broytast ongantíð og hvørt teirra eru eindømi av sínum slagi.
8
Þú hefur þrjú lög af húð. Húðþekja er efsta lag húðarinnar. Þú getur séð húðþekjuna. Þú getur líka séð hárin sem vaxa úr húðþekjunni.
Tú hevur trý húðaløg. Yvirhúðin er ovasta lagið av húðini, tað her hon, ið sæst. Hárini síggjast eisini, ið vaksa úr yvirhúðini.
10
Leðurhúðin er húðlagið í miðri húðinni. Í leðurhúðinni gerist alltaf eitthvað án þess að við merkjum það. Hárin eru í pínulitlum hársekkjum.
Leðurhúðin er tað lagið, ið er miðjan av húðini. Í leðurhúðini hendir alla tíðina okkurt, uttan at lagt verður merki til tað. Hárini koma úr evarska smáum hársekkum í leðurhúðini.
12
Undirhúðin er innsta lag húðarinnar. Hún inniheldur að mestu fitu sem einangrar gegn kulda. þess vegna ættir þú að borða mikið af fitu á veturnar.
Undirhúðin er innasta lagið av húðini. Har er mest feitt, ið bjálvar móti kulda. Tí skulu vit eta nógv feitt um veturin.
14
Stundum getur þú átt í vanda með húðina og fengið til dæmis bólur. Á unglingsárunum getur hver sem er fengið bólur sem koma vegna þess að fitukirtlarnir undir húðinni stíflast og bólgna. Þá verða til bólur.
Viðhvørt hevur tú trupuleikar við húðini, eitt nú tá tú hevur pirrur. Í tannárunum kunnu øll fáa pirrur, ið koma av at tolgakertlarnir tippast og bruni kemur í. Tá verður tað til bumsar.
16
Annað vandamál sem þú getur átt við á húðinni eru vörtur. Vörtur eru dauðar húðfrumur sem þjappast saman vegna vírus.
Ein annar trupulleiki, ið kann koma á húðina eru kambfjarðar. Kambføðurin eru deyðar húðkyknur, ið kulmpast saman av eini virus.
18
Langflestir fá aldrei vörtur en sumir smitast auðveldlega. Fótavörtur geta smitast af gólfi í búningsklefum og sundlaugum. Vörturnar geta verið í meira en ár áður en þær hverfa.
Tey flestu fáa ongantíð kambfjarðar, onnur verða lættliga smittað. Fótakambfjarðar kunnu eitt nú smitta av gólvinum í skiftingarrúmum og svimjihallum. Kambfjarðarnar kunnu vera har í eitt ár ella meira, áðrenn teir hvørva.
20
Hafir þú brennt þig, til dæmis á heitu vatni er hætta á því að húðfrumurnar eyðileggist eða deyi. Kælið brennda svæðið með köldu vatni strax. Kuldinn þarf að komast inn í húðina áður en hann hjálpar.
Um tú hevur brent teg av t.d. kókandi vatni, er vandi fyri at húðkyknurnar doyggja. Køla brendu húðina av við køldum vatni. Kuldin skal treingja seg niður í húðina áðrenn tað hjálpir.
22
Hvussu verjir tú á bestan hátt húðina og hví er neyðugt at ansa væl eftir henni?
Húðin- stærsta líffærið
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Pxhere.com
S4: Kevin Dooley - flickr.com
S6: Pixabay.com
S8+10+12: Tienp - pixabay.com
S14: Sharon McCutcheon - pixabay.com
S16: Steven Fruitsmaak - commons.wikimedia.org
S18: Dewdude - commons.wikimedia.org
S20: Majakarlsson12 - commons.wikimedia.org
S22: Chezbeate - pixabay.com
© 2020 atlantbib.org
X