kl
Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
klHvítabjørnin - tjóðardjór í Grønlandi
Nanoq - Kalaallit Nunaata inuiaqatigiittut uumasuni ilisarnaataat
Paarnannguaq Møller Svendsen - Efterskolen Kildevæld
4
Hvítabjørnin er tjóðardjór í Grønlandi og er á skjaldrarmerki Grønlands. Hvítabjørnin heldur eisini til í Kanada, Svalbarði og Russlandi.
Nanoq Kalaallit Nunaata inuiaqatigiit uumasoraat aamma Kalaallit Nunaata ilisarnaataaniippoq. Canadami, Svalbardimi kiisalu Ruslandimittaaq nanoqarpoq.
6
Hvítabjørn verður upp í 3 m long og 1,4 m høg. Hon vigar um 500 kg og er størsta bjarnaslag í heiminum. Í náttúruni kann hon gerast 30 ára gomul.
Nanoq 3 meterip missaani takissuseqalertarpoq, 1,4 meterimillu portussuseqarsinnaasarluni. 500 kg missaanilu oqimaatsigilersinnaasarpoq aammalu nunarsuarmi nanoqatigiinni tamanit anginersaalluni. Pinngortitamilu ukiunik 30-nik utoqqaassuseqalersinnaalluni.
8
Eftir føðing tekur mamman sær av unganum í eina tíð. Eftir hetta skal hann klára seg sjálvan.
Nanoq inunngoraangami sivikitsumik paarineqartarpoq anaanaminit. Kingornalu namminiilertussaavoq.
10
Frá føðing lærir mamman ungan at yvirliva. Tí má hann klintra upp sjálvur, hóast tað er strævið.
Nanoq inunngornerminiit qanorluunniit qallorfissatigut qaqisinnaajunnaarluni artorsartigigaluarpat nammineertinneqartarpoq. Taamaasilluni anaanaminit nukkassarneqartarpoq ilinniartinneqartarlunilu.
12
Fólk og onnur djór meta hvítabjørnina at vera vandamikla. Tá ið tær eru svangar, leita tær inn í býirnar fyri at finna mat. Tá mugu fólkini halda seg inni.
Nannut inunnit uumasuniillu uloriagineqartarput. Perlileraangamik nerisassarsiorlutik illoqarfinnukarsinnaasaramik. Pulagaangata inuit illoqarfimmi aneqqusaajunnaartarput.
14
Hvítabjarnir eru sjáldsamir gestir í flestu býum. Men í norðara parti av Grønlandi er vanligt at síggja hvítabjarnir.
Nannut illoqarfinni takussallugit qaqutigoortuupput. Kalaallit Nunaata Avannaani naliginnaapput takussallugit.
16
Hvítabjørnin veiðir vanliga á havísinum. Tá hon umsíðir gongur seg fram á ein fong, heldur hon á at elta hann, til hon hevur fingið fatur á honum.
Nannut sikup qaavaniitgtarput uumasunik piniagassaminnik ujarlerlutik. Piniagassaminillu naammattuuigaangami pisarinissaata tungaanut piniartarpai.
18
Hvítabjarnir eta fyrst og fremst kóp, snjóharu og hvítrev. Á sumri royna tær at fanga síl í áunum.
Nannut amerlanertigut puisitornerusarput, ukallit aammalu teriannissat. Aasakkut kuummi eqalunnik pisaqarniartarput.
20
Tað er ikki veiða, sum hóttir hvítabjørnina, men tað ger umhvørvisdálking harafturímóti. Umhvørvisbroytingar hava við sær, at pólísurin bráðnar, sum merkir, at veiðiøkini gerast minni á hvørjum ári.
Nannut piniagaanerisigut nungukkiartunngillat. Mingutitsinerulliuna, Kiisalu nannut piniarfissai annikilliartorneratigut, tamanna pissuteqarpoq nunarsuup kiatsikkiartorneranik taamaasilluni Kalaallit Nunaata sermersua aakkiartulersimammat ukiumiit ukiumut.
22
Heimsmál nummar 15 hjá ST snýr seg um at verja “Lívið á landi”. Hvítabjørnin er bara eitt av mongum djórasløgum, sum hava tað trupult. Hvat heldur tú, vit kunnu gera, so at ísurin ikki bráðnar burtur í einki?
FN-ip nunarsuarmi anguniagaani normu 15-imi anguniagaavoq illersugaaneq “inuuneq nunami” Nanoq taannaaginnarpoq assoruuttoq. Qanoq eqqarsarpit qanoq iliorluta sikup nungulluni aatsinnaveersaarnissaanik?
Hvítabjørnin - tjóðardjór í Grønlandi
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Robynm - pixabay.com + globalgoals.org
S4: Commons.wikimedia.org
S6+18: Andreas Weith - commons.wikimedia.org
S8: Steve Amstrup - commons.wikimedia.org
S10: Alan D. Wilson - commons.wikimedia.org
S12: Monica Aulich - pixabay.com
S14: Arturo de Frias Marques - commons.wikimedia.org
S16: Peter Prokosch - flickr.com
S20: Kongelig Post - 1938
S22: Globalgoals.org
Globalgoals.org
© 2021 atlantbib.org
X