Skift
sprog
Egtvedgentan - ein donsk genta frá bronsuøldini
Niviarsiaraq Egtvedimeersoq - Niviarsiaraq danskit ukiut bronzemik sakkoqarfiit nalaanneersoq

Mette Hansen

Oversat til grønlandsk af Hanne Christensen
3
4

Egtvedgentan livdi í bronsuøldini, sum er tíðarskeiðið millum steinøld og jarnøld. Í Danmark var bronsuøld frá 1700-500 f.Kr.

Niviarsiaraq Egtvedimioq inuusimavoq ukiut bronzemik sakkoqarfiit nalaanni. Piffissami ujaraannarnik sakkoqarnerup kiisalu saviminernik sakkoqarnerup nalaani. Danmarkimi Ukiut bronzemik sakkoqarfiit nalaat pivoq ukioq 1700-500 kristusip inunngornera sioqqullugu.

5
6

Í 1921 fekst bóndin Peter Platz við at beina ein heyggj burtur á bønum hjá sær. Tá fann hann ein gamlan viðarbul.

1921-mi naasorissaasoq Peter Platz nunaammini portunersap sinneri piiartillugu orpiup timitaa nutaanngitsoq nassaarisimavaa.

7
8

Peter Platz setti seg í samband við tjóðarsavnið í Keypmannahavn. Ein fornfrøðingur kom á staðið at kanna lutin.Kistan og tað, sum var í henni, varð sent á tjóðarsavnið, har fólk kunnu fara at síggja Egtvedgentuna.

Peter Platzip Katersugaasivissuaq Københavnimiittoq saaffigisimavaa. Qangarnisarsiuup nassaarfik misissorsimavaa. Illerfik imailu Katersuugaasivissuarmut nassiunneqarsimapput, Niviarsiaraq Egtvedimioq ullumikkut takuneqarsinnaavoq.

9
10

Tað vísti seg, at viðarbulurin var ein kista. Hon var klødd við neytaskinni, og hár og klæði hjá eini gentu kundu enn síggjast. Á tonnunum sást, at Egtvedgentan var um 17 ára gomul, tá hon doyði.

Orpiup timitaa paasisimavaat illerfiusoq. Illerfik nersussuup amianik qallerneqarsimavoq. Aamma niviarsiaqqap nujai atisaalu takuneqarsinnaallutik. Kigutaasigut takuneqarsinnaasimavoq Niviarsiaraq Egtvedimeersoq 17 missaanik ukioqarluni toqusimasoq.

11
12

Egtvedgentan var ílatin eina stutta, brúna blusu og eitt skjúrt, sum var úr eini rúgvu av tvinnaðum træðrum. Alt var gjørt burtur úr ull.

Niviarsiaraq Egtvedimeersoq naatsumik kajortumik tujuuloqarsimavoq kiisalu atequtaasaqarsimalluni qilerut qipisuliamik sanaajusumik. Tamarmik uumasut meqquinik sanaajusunik.

13
14

Hon hevði eitt vovið ullbelti um miðjuna við eini bronsuskivu, sum einaferð hevði glampað sum sólin.

Naamigut ikaartitikkamik  uumasullu meqquinik sanaamik qitequteqarsimavoq. Qitequtillu saavani ammalortumik bronzeusumik peqarluni qanga seqinertut qinngornerissaartigisimagaluarluni.

15
16

Umframt klæðini og hárið hjá Egtvedgentuni var eisini ein oyraringur og armbond úr bronsu í kistuni. Ein rølikur og leivdir av einum drykki vóru eisini í kistuni.

Niviarsiaqqap Egtvedimiup nujaasa atisaasalu saniatigut iverutinik tajanillu bronzemik sanaanik illerfimmiittoqarsimavoq. Aammalu imigassaq, røllike naasuinillu amiakkunik peqarsimalluni.

17
18

Gentan verður kallað Egtvedgentan, tí gravheyggurin, har hon var funnin, var við býin Egtved í Jútlandi. Í 1980 varð ein nýggjur heyggur bygdur í Egtved á tí staðnum, har gravheyggurin hevði verið.

Niviarsiaraq Egtvedimiumik taaneqartarsimavoq ilivia qattunersamiittoq Jyllandimi illoqarfimmi Egtvedimiimmat.1980-ikkunni assaaviusimasumi qattunersaq suliarineqaqqissimavoq.

19
20

Ein lítil framsýning er at finna við síðuna av heygnum. Har verður greitt frá, um hvussu gentan varð funnin. Eisini ber til at síggja eitt kopi av klæðunum hjá henni eins og av kistuni úr eikiviði.

Qattunersap eqqaani saqqummersitsiveqarpoq Niviarsiaqqap Egtvedimiup oqaluttuassartaanik kiisalu atisaasa illerfiullu assileqqinnerinik takutitsivimmik.

21
22

Hvørt ár í mai er ein dagur í Egtved, har tey minnast gentuna. Fleiri søgulig tiltøk eru á skránni hendan dagin.

Ukiut tamaasa qaammat Majimi niviarsiaraq Egtvedimioq ulloqartinneqartarpoq. Illoqarfimmi Egtvedimi eqqaaniarneqartarpoq kiisalu oqaluttuarisaanermut tunngasunik assigiinngitsunik sammisassaqartitsisoqartarluni.

23
24

Hvat annað veitst tú um bronsuøldina?

Niviarsiaraq Egtvedimioq qanoq ilisimasaqarfigitigaajuk?

25
Egtvedgentan - ein donsk genta frá bronsuøldini

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
1+4+22: Mette Hansen
S6+18+20: Einsamer Schütze - commons.wikimedia.org
S8: Nationalmuseet - 1921 - commons.wikimedia.org
S10: Commons.wikimedia.org
S12+16: Roberto Fortuna & Kira Ursem, Nationalmuseet - commons.wikimedia.org
S14:©Karin Frei - natmus.dk
S24: John Lee/ Nationalmuseet - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X