Skift
språk
Play audiofilelt
Danija
Danmark

Boline Lindberg-Christensen, Nina Zachariassen, Søren Mikkelsen, Signe Elmstrøm, Kirsten Meyer, Jacob Fuchs & Ida Geertz

Översatt till nynorska av Ellen Birgitte Johnsrud
3
4

Danija yra maža šalis, turinti 5,8 mln. gyventojų. Daniją sudaro 443 salos ir 7314 km pakrantės. Aukščiausias Danijos taškas yra Yding Skovhøj, kurio aukštis yra 172,5 m.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Danmark er eit lite land med 5,8 mill. innbyggare. Danmark har av 443 øyer og 7314 km kystlinje. Danmarks høgste punkt er Yding Skovhøj på 172,5 moh.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
5
6

Žmonės Danijoje gyveno nuo paskutiniojo ledynmečio prieš 14 000 metų. Danai yra atvykėliai iš Švedijos maždaug prieš 1500 metų. Čia jie užkariavo tai, ką mes šiandien vadiname Danija - jie pavadino užgrobtas žemes “ Danų laukas“ (Danernes Mark).


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Det har bodd mennesker i Danmark i 14000 år, heilt sidan siste istid. Danskane blei opprinnelig kalla “danene”. Dei kom frå Sverige for ca. 1500 år sidan. Her erobra dei det området vi i dag kallar Danmark; “Danenes Mark”.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
7
8

Danija kadaise buvo puiki karalystė, 1400-aisiais valdžiusi visą Šiaurės regioną, vadinamą Kalmaro sąjunga. Nuo 1645 m. Danija pralaimėjo beveik visus savo karus ir šiandien yra maža šalis.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Danmark var ein periode eit stort rike. På 1400-talet herska Danmark over heile Norden i det som heitte Kalmarunionen. Sidan 1645 har Danmark tapt nesten alle krigar, og er i dag eit lite land.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
9
10

Danija visada buvo žemės ūkio šalis, gaminanti pakankamai maisto kokiems 15 milijonų žmonių per metus. Eksportuojama pvz. 29 milijonai kiaulių per metus. Šiandien tik 2,5% gyventojų dirba žemės ūkio srityje.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Danmark har alltid vore eit jordbruksland. Det blir produsert nok mat til 15 mill. menneske i året. Det blir f.eks.produsert 29 mill. svin i året. I dag arbeider kun 2,5 % av befolkninga med jordbruk.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
11
12

Danijoje yra daug didelių tarptautinių kompanijų įvairiose pramonės šakose. Vieni didžiausių yra „Maersk“, „Novo Nordisk“, „Arla Foods“, „Carlsberg“, „Danish Crown“, „Vestas“, „Danfoss“ ir „Lego“.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Danmark har mange store internasjonale firma innafor forskjellige bransjer. Nokre av dei største er Mærsk, Novo Nordisk, Arla Foods, Carlsberg, Danish Crown, Vestas, Danfoss og Lego.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
13
14

Danijos monarchija siekia apytiksliai 958 metus. 1660 m. Danijoje buvo įvesta monarchija. Šiandien monarchijai vadovauja karalienė Margrethe 2.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Det danske monarkiet kan bli spora heilt tilbake til ca. år 958. I 1660 blei det innført eneveldig styre i Danmark. I dag blir monarkiet leidd av Dronning Margrethe 2.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
15
16

Danija yra demokratinė žmonių vyriausybė, kurioje jūs turite teisę balsuoti sulaukę 18 metų. Danijos parlamentas turi 179 narius ir yra įsikūręs Christiansborge, Kopenhagoje.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Danmark er eit demokratisk folkestyre, kor ein har stemmeret når ein blir 18 år. Folketinget har 179 medlemmar og held til på Christiansborg i København.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
17
18

1844 m. įkurta pirmoji aukštesnioji mokykla, inspiruota Grundtvigo, kuris norėjo šviesti valstiečius. Vėliau atsirado popamokinės mokyklos, kur galima lankyti 8- 10 klases ir gyventi mokykloje. Čia galima patobulinti pvz. su gimnastika, teatru ar muzika susijusius įgūdžius.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

I 1844 blei den første høgskulen grunnlagt etter inspirasjon frå Grundtvig som ønska å utdanne bøndene. Seinare oppstod etterskulane, kor ein kan gå i 8.-10. klasse og bu på skulen. Her kan ein fordype seg i f.eks. gymnastikk, teater eller musikk.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
19
20

„Raudona košė su grietinėle“. Danų kalba žodžiai dažnai rašomi vienaip, o tariami - kitaip. Yra maždaug 32 tarmės, kurios išplitusios per tris geografines sritis: Jutlandiją, Omal ir Bornholmą.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

“Rød grød med fløde”. På dansk blir orda ofte stava på éin måte og uttalt på ein annan måte. Det er ca. 32 dialektar, fordelt på tre geografiske område: jysk, ømål og bornholmsk.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
21
22

Tarp žinomų istorinių Danijos asmenybių yra fizikas ir chemikas H.C. Ørsted, rašytojas H.C. Andersenas, astronomas Tycho Brahe ir filosofas Sørenas Kierkegaardas.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Av kjende historiske danskar kan vi nemne: Fysikaren og kjemikaren H.C. Ørsted, forfatteren H.C. Andersen, astronomen Tycho Brahe og filosofen Søren Kierkegaard.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
23
24

Tarp dabartinių Danijos įžymybių tenisininkė Caroline Wozniacki, aktorius Mads Mikkelsen, futbolininkas Christianas Eriksenas ir Lukas Graham.


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Av nålevende danse kjendisar kan vi nemne: Tennisspelaren Caroline Wozniacki, skodespelaren Mads Mikkelsen, fotballspelaren Christian Eriksen og Lukas Graham.

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
25
26

Danija dažnai siejama su žodžiu „hygge“. Kaip jūs suprantate, ką reiškia „hygge“?


Play audiofile
LT
DA SV IS NB FO DE

Danmark blir ofte forbunde med ordet “hygge”. Kva forstår du ved ordet hygge?

DA SV IS NB LT FO DE
NN
DA SV IS NB FO DE
27
Danija

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Sharon Ang - Pixabay.com
S4+10: Pxhere.com
S6: Gordon Johnson - pixabay.com
S8: Ssolbergj - commons.wikimedia.org
S12: Manolo Franco + Michael Schwarzenberger / pixabay.com
S14: Casper Tybjerg - commons.wikimedia.org
S16: Peter Leth - flickr.com
S18: Wilhelm Marstrand - 1862 - commons.wikimedia.org
S20: Ida Geertz-Jensen
S22: J.P Trap + Frederik Ferdinand Petersen + Ukendt + Niels Christian Kierkegaard - commons.wikimedia.org
S24: Richard Thorpe + Georges Biard + Дмитрий Голубович + Warner Bros. Records - commons.wikimedia.org
S26: Sven Lachmann - pixabay.com
© 2020 atlantbib.org
Forrige side Næste side
X