Skift
språk
Play audiofileda
Danevirke - en tysk verdensarv
DE
DA
IS
SV
2
Danavirki- Þýskar heimsminjar

Felix Asmus Jensen, Meeri Marei Röh und Anne Karin Balle Sjøstrøm - Bøl-Strukstrup Danske Skole

Översatt till íslensku av Helga Dögg Sverrisdóttir
3
4

Danevirke er et gammelt dansk voldanlæg til forsvar mod syd. Det ligger i dag i Tyskland, 40 km fra den dansk-tyske grænse. Sammen med vikingebyen Hedeby har det siden 2018 været på UNESCO’s verdensarvsliste.


Play audiofile
DA
DE SV

Danavirki er gamalt varnarmannvirki á móti suðri. Í dag er það í Þýskalandi, 40 km frá dönsk/þýsku landamærunum. Eins og víkingabærinn Hedeby hefur það verið á heimsminjaskrá UNESCO frá 2018.

DE DA SV
IS
DE SV
5
6

Det strækker sig ca. 30 km på tværs over den jyske halvø, hvor den er smallest. Det blev bygget af jord og sten og havde palisader af egetræ.


Play audiofile
DA
DE SV

Það nær um 30 km þvert yfir jósku þvereyjuna þar sem það er mjóst. Það er búið til úr jarðvegi, grjóti og staurum úr eik.

DE DA SV
IS
DE SV
7
8

Byggeriet blev påbegyndt i jernalderen i år 400-500 antagelig af det folk, der kaldtes danerne. Derfor blev anlægget kaldt Danevirke, som betyder “Danernes værk”. Det udgjorde grænsen for danernes område mod syd.


Play audiofile
DA
DE SV

Byrjað var á mannvirkinu á járnöld, árið 400-500, aðallega af fólki sem kölluðust Danir. Þess vegna var virkið kallað Danavirki sem þýðir ,,verk Dananna.” Það myndar landamæri Dana í suður.

DE DA SV
IS
DE SV
9
10

Der var kun én port i volden, så man havde kontrol med, hvem der kom ind i landet sydfra. Man fortsatte med at udbygge og forhøje anlægget.


Play audiofile
DA
DE SV

Það var einn inngangur í varnargarðinn þannig að því var stjórnað hver kom inn í landið sunnanmegin. Haldið var áfram að byggja við og hækka mannvirkið.

DE DA SV
IS
DE SV
11
12

Et voldsted øst for porten kaldtes Thyraborg efter dronning Thyra Danebod, som var gift med Gorm den Gamle. Hun var mor til Harald Blåtand, som har kæmpet ved Danevirke.


Play audiofile
DA
DE SV

Staður, þar sem áður var virki, kallast Thyraborg eftir drottningunni Thyra Daebod, sem var gift Gormi gamla. Hún var mamma Haraldar blatönn sem barðist við Danavirki.

DE DA SV
IS
DE SV
13
14

Landskabet mod vest var præget af floder og moseområde, som var svært at passere. Sammen med voldene og borgen havde danerne på den måde et forsvar, som kunne stoppe fjender sydfra.


Play audiofile
DA
DE SV

Landslagið mót vestri er mótað af fljótum og mosa sem erfitt var að fara í gegnum. Með virkjunum og borginni höfðu Danirnir vörn sem stoppaði fjendur sem komu að sunnan.

DE DA SV
IS
DE SV
15
16

Danevirke beskyttede også den gamle handelsvej mellem Vesterhavet og Østersøen. I vikingetiden blev Danevirke forbundet med halvkreds-volden omkring Hedeby. Hedeby var en af Danmarks ældste byer og den vigtigste handelsplads i Nordeuropa.


Play audiofile
DA
DE SV

Danavirki verndaði líka gamla verslunarveginn milli Norður-sjó og Eystra- salts. Á víkingatímanum varð Danavirkið bundið við skeifulagaða varnargarðinn í kringum Hedeby. Hedeby var einn af elstu bæjum Danmerkur og mikilvægasti verslunarstaðurinn í Norður- Evrópu.

DE DA SV
IS
DE SV
17
18

Omkring 1170 blev Danevirke forstærket med en mur. Den blev muret af brændte teglsten, som var noget helt nyt. På det tidspunkt byggede man kun kirker og klostre af mursten.


Play audiofile
DA
DE SV

Um 1170 var Danavirki styrkt með múr. Það var múrað með brenndum múrsteinum sem var alveg nýtt. Á þeim tíma voru bara kirkjur og klaustur byggð úr múrsteinum.

DE DA SV
IS
DE SV
19
20

Muren kaldes Valdemarsmuren, fordi kong Valdemar den Store lod den opføre. Muren var ca. 4 km lang, 5-7 meter høj og 2 meter tyk. Oven på den byggedes en vægtergang.


Play audiofile
DA
DE SV

Múrinn kallast Valdimarsmúrinn því  Valdimar konungur sá stóri lét byggja hann. Múrinn er um 4 km að lengd, 5-7 metra hár og 2 metrar á þykkt. Ofan á var byggður varðgangur.

DE DA SV
IS
DE SV
21
22

Senere mistede Danevirke sin betydning som grænse, og muren og voldene forfaldt. Folk i området hentede murstenene og brugte dem til at bygge deres egne huse med.


Play audiofile
DA
DE SV

Síðar missti Danavirki stöðu sína sem landamæri og múrinn og varnargarðarnir enduðu í niðurníslu. Fólk í nágrenninu tók múrsteina og notaði til að byggja eigin hús.

DE DA SV
IS
DE SV
23
24

I krigen mellem Danmark og de to lande Preussen og Østrig i 1864 udbyggede danskerne Danevirke med nye kanonskanser. Den danske hær var dog tvunget til at opgive Danevirke og trække sig tilbage til Dybbøl.


Play audiofile
DA
DE SV

Í stríðinu á milli Danmerkur og landanna Prússland og Austurríki árið 1864 byggðu Danir við Danavirki með nýju fallbyssuvirki. Danski herinn var þvingaður til að gefa Danavikri upp á bátinn og dró sig tilbaka til Dybbøl.

DE DA SV
IS
DE SV
25
26

Dansk og tysk militær genopbyggede i 2001 i fællesskab  den gamle kanonskanse nr. 14 fra 1864.


Play audiofile
DA
DE SV

Danski og þýski herinn endurbyggðu árið 2001 í sameiningu fallbyssuvirki nr. 14 sem er frá 1864.

DE DA SV
IS
DE SV
27
28

I dag er Danevirke en UNESCO-verdensarv og der ligger et museum tæt på det sted, hvor porten var. Man kan se ruinerne af Valdemarsmuren, men man må ikke kravle op på den, for så falder den endnu mere sammen.


Play audiofile
DA
DE SV

Í dag er Danavirki ein af heimsminjum UNESCO og þar sem inngangurinn var er nú safn. Hægt er að skoða rústirnar og Valdimarsmúrnum en það má ekki fara upp á hann því þá molnar hann enn ferkar.

DE DA SV
IS
DE SV
29
30

Ved Danevirke Museum kan man skyde med bue og pil. Man skal sigte efter et vildsvin af skumgummi. I gamle dage kunne krigerne skyde 15 pile i minuttet. De brugte ikke tid på at sigte, men skød bare en masse pile mod fjenden.


Play audiofile
DA
DE SV

Hægt er að skjóta með boga og örvum í Danavirki safninu. Maður á að miða á villisvín úr skúm gúmmí. Í gamla daga gátu stríðsmenn skotið um 15 örvum á mínútu. Þeir tóku ekki tíma í að miða, heldur skutu mörgum örvum á óvininn.

DE DA SV
IS
DE SV
31
32

Kender du andre grænsemure i verden?


Play audiofile
DA
DE SV

Þekkir þú aðra landamæramúra í heiminum?

DE DA SV
IS
DE SV
33
Danevirke - en tysk verdensarv

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4+14+18+26+28+30: Danevirkemuseum.de
S6: Commons.wikimedia.org
S8: Kulturakademi.de
S10: Philosopher - blenderartists.org
S12: Lorenz Frølich - 1855
S16: Exploring Britains Viking Heritage
S20: Dr. Willi Kramer - commons.wikimedia.org
S22: Det Kgl. Bibliotek - kb.dk
S24: Niels Simonsen - “Tilbagetoget fra Dannevirke 1864”
S32: Kieth Roper - flickr.com

www.danevirkemuseum.de
© 2020 atlantbib.org
Forrige side Næste side
X