Tjaeledh
gïele
Play audiofileda
Isbjørnen - Grønlands nationaldyr
2
Hvítabjørnin - tjóðardjór í Grønlandi

Paarnannguaq Møller Svendsen - Efterskolen Kildevæld

Jarkoestamme June-Eyð Joensen
3
4

Isbjørnen er Grønlands nationaldyr og ses på Grønlands våbenskjold. Isbjørnen findes også i Canada, Svalbard og Rusland.


Play audiofile

Hvítabjørnin er tjóðardjór í Grønlandi og er á skjaldrarmerki Grønlands. Hvítabjørnin heldur eisini til í Kanada, Svalbarði og Russlandi.

5
6

En isbjørn kan blive op til 3 m lang og 1,4 m høj. Den kan veje op til 500 kg og er den største bjørneart i verden. Den kan blive op til 30 år gammel i naturen.


Play audiofile

Hvítabjørn verður upp í 3 m long og 1,4 m høg. Hon vigar um 500 kg og er størsta bjarnaslag í heiminum. Í náttúruni kann hon gerast 30 ára gomul.

7
8

Når isbjørnen bliver født, bliver den kun passet i kort tid af sin mor. Derefter skal den klare sig selv.


Play audiofile

Eftir føðing tekur mamman sær av unganum í eina tíð. Eftir hetta skal hann klára seg sjálvan.

9
10

Isbjørnen bliver fra fødslen trænet af sin mor til at overleve. Derfor må den selv klatre op, selvom det er hårdt.


Play audiofile

Frá føðing lærir mamman ungan at yvirliva. Tí má hann klintra upp sjálvur, hóast tað er strævið.

11
12

Mennesker og dyr anser isbjørnen som farlig. Når de er sultne, kan de komme ind til byerne for at finde mad. Så skal menneskene holde sig indendøre.


Play audiofile

Fólk og onnur djór meta hvítabjørnina at vera vandamikla. Tá ið tær eru svangar, leita tær inn í býirnar fyri at finna mat. Tá mugu fólkini halda seg inni.

13
14

Isbjørne er sjældne gæster i de fleste byer. Men I den nordlige del af Grønland er det normalt at se isbjørne.


Play audiofile

Hvítabjarnir eru sjáldsamir gestir í flestu býum. Men í norðara parti av Grønlandi er vanligt at síggja hvítabjarnir.

15
16

Isbjørnen plejer at være ude på havisen for at jage. Når den endelig møder et bytte, bliver den ved med at jage til den fanger det.


Play audiofile

Hvítabjørnin veiðir vanliga á havísinum. Tá hon umsíðir gongur seg fram á ein fong, heldur hon á at elta hann, til hon hevur fingið fatur á honum.

17
18

Isbjørne spiser for det meste sæler, sneharer og polarræve. Om sommeren prøver de at fange ørreder ved elve.


Play audiofile

Hvítabjarnir eta fyrst og fremst kóp, snjóharu og hvítrev. Á sumri royna tær at fanga síl í áunum.

19
20

Isbjørnen trues ikke af jagt, men derimod af miljøforurening. Polarisen smelter på grund af klimaændringer, hvilket betyder, at isbjørnens fangstområder bliver mindre år for år.


Play audiofile

Tað er ikki veiða, sum hóttir hvítabjørnina, men tað ger umhvørvisdálking harafturímóti. Umhvørvisbroytingar hava við sær, at pólísurin bráðnar, sum merkir, at veiðiøkini gerast minni á hvørjum ári.

21
22

FNs verdensmål nummer 15 handler om at beskytte “Livet på land”. Isbjørnen er bare én art, som har det svært. Hvad tænker du, vi kan gøre for at undgå isen smelter helt væk?


Play audiofile

Heimsmál nummar 15 hjá ST snýr seg um at verja “Lívið á landi”. Hvítabjørnin er bara eitt av mongum djórasløgum, sum hava tað trupult. Hvat heldur tú, vit kunnu gera, so at ísurin ikki bráðnar burtur í einki?

23
Isbjørnen - Grønlands nationaldyr

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1: Robynm - pixabay.com + globalgoals.org S4: Commons.wikimedia.org S6+18: Andreas Weith - commons.wikimedia.org S8: Steve Amstrup - commons.wikimedia.org S10: Alan D. Wilson - commons.wikimedia.org S12: Monica Aulich - pixabay.com S14: Arturo de Frias Marques - commons.wikimedia.org S16: Peter Prokosch - flickr.com S20: Kongelig Post - 1938 S22: Globalgoals.org
Forrige side Næste side
X