IS
LT
Pakeisti
kalbą
Play audiofilelt
Bragðast vel! - um bragðskinið
IS
LT
2
Skanu! – apie skonio pojūtį

Nikita Vencel, Dilara Dikkaya och Ali Kareem - Östergårdsskolan

Išversta į lietuvių iš Viktorija Sofija Petniūnaitė
3
4

Það eru fjögur mismunandi grunnbrögð sem bragðskynið þekkir. Það er salt, súrt, sætt og beiskt.

Yra keturi skirtingi pagrindiniai pojūčiai. Sūrus, rūgštus, saldus ir kartus.


Play audiofile 5
6

Við erum með 4 grunnbrögð en í Asíu hefur í langan tíma verið litið á uman sem fimmta bragðið. Tómatur er uman. Grunnbrögðin eru andstæða hvors annars til dæmis súr og beiskur.

Turime keturis pagrindinius skonius, tačiau umami Azijoje jau seniai laikomas penktuoju skoniu. Pomidoras yra umami. Keturi pagrindiniai skoniai yra vienas kito priešingybės, pvz. rūgštus ir kartus.


Play audiofile 7
8

Bragðfrumurnar eru með mjög litla nema á tungunni og þeir hafa mismunandi verkefni. Sum verkefnanna eru að greina efni eins og salt, sætt, súrt og beiskt.

Liežuvis turi daug mažų jutiklių ant liežuvio ir turi skirtingas užduotis. Kai kurios užduotys yra skirtumo tarp sūraus, saldaus, rūgštaus ir kartaus.


Play audiofile 9
10

Litlu punktarnir á tungunni eru kallaðir bragðlaukar og bragðlaukarnir tengjast bragðfrumum. Það eru þær sem láta þig finna bragð af matnum sem þú borðar.

Maži taškeliai ant liežuvio vadinami skonio receptoriais, o skonio receptoriai priklauso kartu su skonio ląstelėmis. Jie leidžia jums žinoti, ką valgote.


Play audiofile 11
12

Frá bragðfrumunum fara boð til heilans, sem vinnur úr upplýsingunum þannig að þú þekkir mun á því hvaða bragð þú ert að borða.

Iš skonio ląstelių signalai patenka į smegenis, kurios apdoroja informaciją, kad galėtumėte atskirti, kokius skonius valgote.


Play audiofile 13
14

Þegar þú tyggur mat þá berast boð til munnvatns kirtlanna og þeir framleiða munnvatn. Munnvatnið gerir það auðveldara að brjóta niður matinn.

Kai kramtote maistą, seilių liaukoms siunčiami signalai, kad išeitų seilės. Seilės padeda lengviau skaidyti maistą.


Play audiofile 15
16

Bragðskynið og lyktarskynið eru samtengd. Ef við hefðum ekki lyktarskynið þá myndum við ekki finna bragð. Þess vega bragðast maturinn ekki af neinu þegar maður er kvefaður.

Skonio pojūtis ir uoslė yra susiję. Nes jei neturėtumeme uoslės, tai ir skonio nepajaustume. Štai kodėl maistas neskanus peršalus.


Play audiofile 17
18

Nokkur dæmi um góða rétti sem hafa fullkomið bragð eru kálrúllur, eplakaka, pönnukökur, bolludagsbollur og tacos.

Kai kurie gerų patiekalų, kurie turi puikų skonį, pavyzdžiai yra kopūstų suktinukai, obuolių pyragas, blynai, Užgavėnių bandelės ir tacos.


Play audiofile 19
20

Prófaðu að halda fyrir nefið á meðan þú borðar eitthvað. Af hverju heldur þú að bragð og lykt starfi saman?

Kodėl manote, kad skonis ir kvapas yra susiję?


Play audiofile 21
Bragðast vel! - um bragðskinið

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Pixelia - pixabay.com + Piqsels.com + Pxhere.com
S4: Piqsels.com + Stock Catalog/ Marco Verch - flickr.com + Aline Ponce - pixabay.com
S6: Ria Algra - pixabay.com
S8: Animatis - flickr.com
S10: Malene Thyssen - commons.wikimedia.org
S12+14+16: Needpix.com
S18: Pexels.com
S20: Pallavi Damera - flickr.com
Forrige side Næste side
X