is
Aftur til leiting
Broyt
mál
mál
isPlastmasa okeānā
Plast í hafi- (FN17 Heimsmál)
Freja Nicolajsen, Emma Gade og Stine Sørensen - Vonsild Skole
Týtt: Helga Dögg Sverrisdóttir
4
Plastmasa ir milzīga problēma visos pasaules okeānos. Aptuveni 8 miljoni tonnu plastmasas nonāk okeānos katru gadu. Ir paredzams, ka pēc 10 gadiem 16 miljoni tonnu plastmasas atkritumu tiks izgāzti okeānā viena gada laikā.
Plast er útbreitt vandamál í höfum heimsins. Hvert ár enda um 8 milljónir tonna plast í hafinu. Eftir um 10 ár búast menn við að um 16 milljón tonn endi í hafinu.
6
No 8 miljoniem tonnu plastmasas, kas ik gadu nonāk okeānā, 70% nogrimst. Drīz jūrā var būt vairāk plastmasas nekā zivis.
Af þeim 8 milljónum tonna plasts, sem endar árlega í hafinu sekkur um 70% af því til botns. Í framtíðinni verður sennilega meira plast í hafi en fiskur.
8
Dānijas Jitlandes rietumu krastā katru gadu izskalo vairāk nekā 1000 tonnu plastmasas.
Á vesturströnd Jótlands, í Danmörku, skolast á hverju ári rúmlega 1000 tonn af plasti á land.
10
Kad plastmasa atrodas jūrā, saules izstarotie UV stari padara to trauslu. Tad plastmasa viegli sadalās gabalos un beigās pārvēršas par mikroplastmasu, kuru nevar saredzēt. Tā nekad nepazūd.
Þegar plast liggur í hafi gera útfjólubláu geislar sólarinnar plastið stökkt. Plastið brotnar auðveldlega og að lokum verður það að plastögnum sem maður sér ekki. Það hverfur aldrei.
12
Plastmasa ilgstoši saglabājas pirms pārtop mikroplastmasā. Daļa plastmasas saglabājas 500 gadus, pirms tā pārvēršas par mikroplastmasu.
Plast helst í langan tíma áður en það verður að plastögnum. Sumt plast heldur sér í 500 ár áður en það verður að plastögnum.
14
Apmēram 100 000 zīdītāju un bruņurupuču un 1 miljons jūras putnu katru gadu mirst plastmasas dēļ. Viņi bieži domā, ka plastmasa ir pārtika. 95% - no visiem jūras putniem - kuņģī ir niecīgi plastmasas gabali.
Um 100.000 spendýr og skjaldbökur og 1 milljón sjófugla deyja árlega vegna plasts. Þau halda oft að plastið sé matur. Um 95% sjófulga er með agnarsmáar plastagnir í maga.
16
Mikroplastmasa ir daudz bīstamāka nekā lieli plastmasas gabali. Proti, visi dzīvnieki okeānā absorbē mikroplastmasu no ūdens.
Plastagnirnar eru hættulegri en þegar plaststykkin eru stærri. Öll dýr í hafinu munu nefnilega innibyrða plastagnir úr vatninu.
18
Kad dzīvnieki ēd plastmasu, mikroplastmasa nonāk jūras dzīvnieku organismos, kurus mēs zvejojam un ēdam. Tā rezultātā plastmasa, ko mēs izmetam uz zemes, sliktākajā gadījumā nonāk mūsu pašu vēderos.
Þegar dýr borða plast enda plastagnirnar í matnum sem við borðum. þess vegna kemur það plast sem við hendum á jörðina til með að enda í okkar eigin maga.
20
Pētnieki ir noskaidrojuši, ka plastmasa bieži rodas no cilvēkiem, kas dzīvo 50 km attālumā no krasta, jo plastmasu vējš pūš apkārt un pēc tam iekšā okeānā.
Fræðimenn hafa fundið út að plast kemur oft frá þeim sem búa um 50 km frá ströndinni, því plastið fýkur og endar í hafinu.
22
Pasaules 14. mērķis ir samazināt okeānu piesārņojumu. Vai tu padomā par to, ko nodari ar saviem plastmasas atkritumiem, kad tos izmet ārā?
Heimsmarkmið 14 fjallar m.a. um að minnka mengun í hafinu. Hugsar þú um hvað þú gerir við plastið þegar þú hendir því?
Plastmasa okeānā
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Photolib.noaa.gov
S4: Brian Merrill - pixabay.com
S6: Kevin Krejci - flickr.com
S8: Sandra Altherr - pixabay.com
S10: Kein - commons.wikimedia.org
S12: MaxPixel.net
S14: Stefan Leijon - flickr.com
S16: Thue - commons.wikimedia.org
S18: John Brookes - pixabay.com
S20: RitaE - pixabay.com
S22: Globalgoals.org
Globalgoals.org
© 2019 atlantbib.org
X