Vaheta
keelt
Play audiofilefo
Greta Thunberg - ungur sænskur umhverfissinni
Greta Thunberg - ungur svenskur umhvørvisaktivistur

Susanne Backe - Frösakullsskolan

Tõlkija: Thordis Dahl Hansen
3
4

Þegar Greta var 11 ára sá hún kvikmynd í skólanum sem fjallaði um plastmengun i hafinu. Hún hafði miklar áhyggjur af umhverfismenguninni og hlýnun jarðar.

Tá ið Greta Thunberg var 11 ára gomul, sá hon ein film í skúlanum um plastdálking í havinum. Hon gjørdist stúrin um umhvørvisdálkingina og alheims upphitingina av jørðini.


Play audiofile 5
6

Árið 2018 skrifaði Greta ritgerð í skólanum: ,,Við vitum - og við getum gert eitthvað núna.” Hún ákvað að hún yrði að gera eitthvað. Hún skrifaði eigin orð á skilti, hjólaði að Alþingishúsinu í Stokkhólmi og hóf setuverkfall.

Í 2018 skrivaði Greta ein stíl í skúlanum: “Vit vita - og vit kunnu gera okkurt nú”. Hon tók avgerð um, at her mátti okkurt gerast. Hon gjørdi sær sítt egna skelti, súkklaði til Ríkisdagin í Stokkhólmi og byrjaði eitt sitiverkfall.


Play audiofile 7
8

Verkfallið var á hverjum skóladegi í nokkrar vikur. Síðan hefur hún skrópað í skólann á föstudögum því hún vill að sænskir embættismenn samþykki Parísarsamkomulagið. Þar að auki hefur hún siglt með seglbát til USA til að leggja áherslu á umhverfið.

Verkfallið helt á hvønn skúladag í nakrar vikur. Síðan hevur hon verið í skúlaverkfalli hvønn fríggjadag fyri at fáa svensku politikarnar at halda Parísavtaluna. Hon hevur eisini ferðast við seglbáti til USA fyri at gera vart við veðurlagið.


Play audiofile 9
10

Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg fæddist þann 3. janúar 2003 í Stokkhólmi. Foreldrar hennar eru leikarinn Svante Thunberg og óperusöngkonan Malena Ernman. Greta er greind með Asperger heilkennið.

Greta Tintin Elenora Emman Tunberg var fødd 3. januar 2003 í Stokkhólmi. Foreldur hennara eru sjónleikarin Svante Thunberg og operasangarinnan Malena Emman. Greta hevur fingið diagnosuna Aspergers syndrom.


Play audiofile 11
12

Asperger heilkenni er gagntæk truflun á þroska sem flokkast undir einhverfu. Þeir sem eru með Asperger heilkennið eiga oft í erfiðleikum með félagsfærni. Greta Thunberg er stolt yfir að vera ,,öðruvísi” og vill meina að heilkennið veiti henni ofurkraft.

Aspergers syndrom er eitt menningarórógv, sum minnir um autismu. Tann, sum hevur Aspergers syndrom, kann hava tað trupult við sosialum samspæli. Greta Thunberg er errin av at vera “øðrvísi” og heldur, at hennara Aspergers diagnosa er ein supermegi.


Play audiofile 13
14

Greta Thunberg er þekkt fyrir ,,Skólaskróp vegna umhverfismála.” Hún hefur fengið mikla athygli og hefur hitt fyrirmenn margra þjóða. Boðskapurinn hennar er: Þetta er brýnt og umhverfið getur ekki beðið.

Greta Thunberg er kend um allan heim fyri hennara átak: “Skúlaverkfall fyri veðurlagnum”. Hon hevur fingið nógv uppmerksemi, og hon hevur hitt nógv ráðandi fólk í ymiskum londum. Hennara boðskapur er: Tað hevur stóran skund, og veðurlagið kann ikki bíða.


Play audiofile 15
16

Á árunum 2018-2019 hefur Greta Thunberg ferðast um allan heiminn og talað á umhverfisráðstefnum, haldið tölu í breska þinginu, hitt páfann í Róm og fengið bréf frá Dalai Lama þar sem hann lýsir yfir ánægju sinni vegna baráttu Thunbergs til umhverfismála.

Í 2018/2019 hevur Greta Thunberg ferðast runt í heiminum og hildið røður á fleiri verðurlagsráðstevnum, hildið røðu í bretska tinginum, hitt pávan Franciskus í Rom og eisini hevur hon fingið eitt bræv frá Dalai Lama, sum heiðraði hana fyri hennara stóra arbeiði fyri umhvørvinum.


Play audiofile 17
18

Afskipti Gretu af umhverfismálum hafa breiðst út um allan heim, sérstaklega á meðal ungs fólks. Margar milljónir manna um allan heim hafa heyrt rödd Gretu. Á sama tíma hefur hún orðið fyrir mikilli gagnrýni. Greta vill að við hlustum á vísindamenn, vöknum og byrjum á aðgerðum fyrir umhverfið.

Stóri áhugin, sum Greta hevur fyri umhvørvinum, hevur breitt seg um allan heim, serliga millum ung. Hennara boðskapur er komin út til milliónir av fólki runt allan heim - samstundis sum hon eisini hevur verið fyri hørðum atfinningum. Greta vil, at vit skulu lurta eftir granskarunum, vakna og byrja at virka fyri einum betri umhvørvi.


Play audiofile 19
20

Nemendur í yfir 100 löndum hafa skrópað í skólann í baráttu fyrir umhverfinu. Boðskapur Gretu til valdhafa: ,,Þið stáluð framtíð okkar”!

Næmingar í fleiri enn 100 londum vóru í veðurlagsverkfalli fyri at fáa politikararnar at gera okkurt við verðurlagsbroytingarnar. Boðskapur hennara til tey ráðandi er: Tit stjala okkara framtíð!


Play audiofile 21
22

Árið 2018 fékk Greta verðlaun sem Fyrirmynd unglinga. Tímaritið Time valdi Gretu árið 2018 sem mesta áhrifavald unglinga og í mars 2019 var hún tilnefnd til Friðarverðlauna Nóbels.

Í 2018 fekk Greta virðisløn sum “Ársins unga fyrimynd”, í desember 2018 valdi Time Magazine Gretu at vera millum teir 25 tannáringarnar við størst ávirkan í heiminum og í mars 2019 varð hon tilnevnd Friðarheiðursløn Nobels.


Play audiofile 23
24

Greta fékk nýfundna bjöllutegund frá Kenía nefnda í höfuðið á sér. Hún heitir Nelloptodes Gretae. Bjallan er gul, án vængja og blind, en hefur tvo þreifara sem líkjast fléttum. Náttúruminjasafnið í London vildi með þessu viðurkenna vinnu Gretu fyrir umhverfinu.

Ein nýfunnin klukka í Kenja er uppkallað eftir Gretu. Klukkan eitur nú Nelloptodes gretae. Klukkan er gul, blind, hevur ongar veingir, men hon hevur tvær antennur, sum líkjast flættum. Náttúrusøguliga savnið í London hevur valt at heiðra Gretu fyri hennara arbeiði at verja náttúruna við at uppkalla eitt djór eftir henni.


Play audiofile 25
26

Aðalmál Gretu er að berjast fyrir umhverfinu. Alheimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna nr.13 fjallar um baráttu gegn loftslagsbreytingum. Hvað getur þú gert, daglega, fyrir umhverfið?

Stóra málið hjá Gretu er at stríðast fyri veðurlangnum. 13. heimsmál hjá ST er um at tálma verðurlagsbroytingum. Hvat kanst tú gera fyri umhvørvið í tínum gerandisdegi?


Play audiofile 27
Greta Thunberg - ungur sænskur umhverfissinni

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+6+10: Anders Hellberg - commons.wikimedia.org
S4: Pxhere.com
S8: Frankie Fouganthin - commons.wikimedia.org
S12: Melessa - commons.wikimedia.org
S14+22: European Parliament - flickr.com
S16: Astraea - vimeo.com
S18: Goran Horvat - pixabay.com
S20: ©Jerker Ivarsson - aftonbladet.se
S24: ©Michael Darby
S26: Globalgoals.org
Forrige side Næste side
X