SV
IS
Tjaeledh
gïele
Play audiofilesv
Alfred Nobel- sænskur uppfinningamaður
SV
IS
2
Alfred Nobel - en svensk uppfinnare

Viggo Näckdal och Jakob Norberg

3
4

Alfred Nóbel fæddist 21. október 1833 í Stokkhólmi. Þegar hann var lítill fluttist fjölskylda hans til St. Pétursborgar. Pabbi hans var uppfinningamaður og það vildi Alfred líka verða.

Alfred Nobel föddes 21 oktober 1833 i Stockholm. När han var liten flyttade hans familj till S:t Petersburg. Hans far var en uppfinnare och Alfred ville också bli uppfinnare.


Play audiofile 5
6

Alfred Nóbel ferðaðist til annarra landa. Hann vann sem efnafræðingur á rannsóknarstofu í útlöndum. Hann setti á laggirnar verksmiðjur víða um heim í tengslum við uppfinningar sínar.

Alfred Nobel reste ofta till andra länder. Han arbetade som kemist på laboratorier utomlands. Han startade flera fabriker runt om i världen kring sina uppfinningar.


Play audiofile 7
8

1866 kom fyrsta uppfinning hans: dínamítið. Uppfinning hans var notuð í stríði en hann vildi frið. Alfred Nóbel líkaði vísindi og list, en einnig að skrifa ljóð.

1866 uppfann han sin första uppfinning: dynamiten. Hans uppfinningar användes till krig men han ville ha fred. Alfred Nobel tyckte om vetenskap och konst, men också att skriva dikter.


Play audiofile 9
10

Alfred Nóbel varð mjög ríkur af uppfinningunum. Hann giftist ekki og eignaðist engin börn svo hann bjó til verðlaun sem áttu að verðlauna skapandi einstaklinga. Erfðaskrá Nóbels varð að Nóbelsverðlaunum.

Alfred Nobels uppfinningar gjorde honom mycket rik. Han hade ingen fru eller några barn så han skapade ett pris som skulle belöna kreativa personer. Nobels testamente blev till Nobelpriset.


Play audiofile 11
12

Nóbelsverðlaun getur maður fengið í eðlis- og efnafræði, lífeðlisfræði, læknavísindum, bókmenntun og fyrir friðarstarf. Nóbelsverðlaunin eru bestu og fínustu verðlaun sem maður getur fengið.

Nobelpriset kan man få i fysik, kemi, fysiologi, medicin, litteratur eller fredsarbete. Nobelpriset är det bästa och finaste pris man kan få.


Play audiofile 13
14

Verðlaunin eru veitt í Stokkhólmi, höfuðstað Svíþjóðar, fyrir utan friðarverðlaunin, þau eru afhent í Osló höfuðborg Noregs. Verðlaunin eru afhent 10. desember á afmælisdegi Nóbels.

Priserna delas ut i Sveriges huvudstad Stockholm, utom fredspriset som delas ut i Norges huvudstad Oslo. Priset delas ut på Nobels dödsdag den 10 december.


Play audiofile 15
16

Nóbel ákvað að friðarverðlaunin yrðu afhent í Noregi. Þegar hann lifði var Svíþjóð og Noregur bandalag.

Nobel bestämde att fredspriset skulle delas ut i Norge. När han levde var Sverige och Norge i union med varandra.


Play audiofile 17
18

Hver verðlaunahafi fær gullmedalíu með andliti Nóbels á framhliðinni, viðurkenningu og peningaupphæð (9 milljónir 2017). Ein verðlaun geta að hámarki skipst á milli þriggja.

Varje pristagare får en guldmedalj med Nobels ansikte på framsidan, ett diplom och en summa pengar (9 miljoner, år 2017). Ett pris får delas av högst tre personer.


Play audiofile 19
20

Nóbel er einn af þekktustu einstaklingum Svíþjóðar í gegnum tíðina, aðallega af því hann stofnaði Nóbelsverðlaunin. Hann dó 10. desember 1896. Fyrstu verðlaunin voru veitt 1901.

Nobel är en av Sveriges mest berömda personer genom alla tider, mycket på grund av att han lät instifta Nobelpriset. Han dog den 10 december 1896. De första priserna delades ut 1901.


Play audiofile 21
22

Værir þú uppfinningamaður hvað myndir þú vilja finna upp?

Om du var en uppfinnare, vad skulle du då vilja uppfinna?


Play audiofile 23
Alfred Nobel- sænskur uppfinningamaður

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+12+18: Okänt - commons.wikimedia.org S4: Emil Österman (1870-1927) S6: Gösta Florman (1831–1900) S8: Hans Grimm - commons.wikimedia.org S10: Erik Lindberg (1902)/ Jonathunder - commons.wikimedia.org S14: Jean-Pierre Dalbéra - flickr.com S16: Arnold Platon - commons.wikimedia.org S20: Bengt Oberger + Tomas Eriksson - commons.wikimedia.org S22: Solis Invicti - flickr.com
Forrige side Næste side
X