gïele
Thordis Dahl Hansen
Å samle sammen sauene og slakte dem er en del av den færøyske kulturen. Derfor er det helt naturlig at det slaktes lam i skolen, og at elevene er en del av det.
At fara á fjall og at fletta er ein partur av Føroysku mentanini. Tí fellur tað natúrligt at fletta ein seyð í skúlanum og at næmingarnir hjálpa til.
Lambið er komið í skúlan, og vit eru klár at fletta.
Når lammet er slaktet, skal blodet renne ut. Det skal røres hele tiden, så det ikke kommer klumper i blodet. Blodet skal brukes til blodpølse.
Tá ið lambið er dripið, verður tað svævað. Dúgliga má rørast, so klumpar ikki koma í blóðið. Blóðið verður brúkt til blóðpylsu.
Síðani verður skinnið loyst frá krovinum. Tað eitur at tumma.
Áðrenn krovið verður opað, bindur flettarin fyri vælindið, soleiðis at gorið ikki rennur út.
Nú er klárt at draga vil, t.e. at draga vilini úr seyðinum.
Vombin er tikin úr krovinum, og um eina løtu verður hon tømd og vaskað.
Hetta er fótamørurin. Hann verður brúktur til at gera rullupylsu burturúr.
Her er tálgin, sum kom út úr krovinum. Ein partur av tálgini verður brúktur til blóðpylsu.
Her er blæren. For det meste blir blæren kastet ut, men noen blåser den opp og henger den til tørk, for siden å sprenge den til nyttår.
Her er bløðran. Sum oftast verður hon burturbeind, men summi blása hana upp, heingja hana at turka og bresta hana á nýggjárinum.
Her sæst restin av innvølinum: lungu, livur og nýru.
Her henger “mørur”, det vil si luftrør med lever, lunger, hjerte, mellomgulv og kanskje mørbrad hengende sammen.
Her hongur mørurin. Tað eru livur, lungu, hjarta, tind og stundum lundir.
Kroppen skrapess ned langs ryggraden slik at ribbena løsner, og den kan henges flatt opp. Prosessen kalles å “skive”.
Krovið verður skivað, t.e. at skera niður við rygginum báðumegin og loysa rivini.
Krovið verður vigað. Miðalvektin fyri eitt krov er umleið 16 kg.
At enda verður krovið hongt í hjallin.
Magesekken vaskes og klippes i passende stykker som kan syes sammen og lages blodpølse av.
Vombin verður vaskað, so hon er klár at klippa sundur og seymað til indur at kóka blóðpylsu í.
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva: S1+34: June-Eyð Joensen S4: Jóanis Nielsen S6-38: Thordis Dahl Hansen