IS
DA
NN
SV
KL
Tjaeledh
gïele
Play audiofileda
En gletsjer forsvinder - Målinger på Sólheimagletsjer
IS
DA
NN
SV
KL
2
Jökull hverfur- Mælingar á Sólheimajökli

8. bekkur Hvolsskóla

3
4

Sólheimagletsjer er en gletsjertunge i syddelen af Mýrdalsjökull i Sydlandet. Den er i Vestur- Skaftafellssýsla (amt). Mýrdalsjökull er den sydligste gletsjer i Island.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Sólheimajökull er skriðjökull sunnarlega í Mýrdalsjökli og er á Suðurlandi. Hann er í Vestur- Skaftafellssýslu. Mýrdalsjökull er syðsti jökullinn á Íslandi.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
5
6

Sólheimajökull er en gletsjertunge, som er ca. 14 km lang og 1-2 km bred og dens areal er omkring 42 km². Dens start er 1505 meter over havet på et sted som kaldes Hábunga i Katlas krater. Vandet, som kommer fra den, hedder Jökulsá á Sólheimasandi.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Sólheimajökull er skriðjökull sem er um það bil 14 km langur, 1-2 km breiður og flatarmálið er um 42 km². Upptök hans eru 1505 m yfir sjávarmáli á stað sem kallast Hábunga í öskju Kötlu. Vatnið sem rennur frá honum kallast Jökulsá á Sólheimasandi.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
7
8

Global opvarmning og klimaændringer påvirker Sólheimajökull, som er smeltet med 408 m fra 2010-2021 ifølge Hvolsskolis målinger.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Hlýnun jarðar og loftlagsbreytingar hafa áhrif á Sólheimajökul en hann hefur bráðnað um 408 m frá árinu 2010-2021 samkvæmt mælingum Hvolsskóla.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
9
10

Jón Stefánsson, lærer på Hvolsskóli, startede med at måle ændringer på gletsjeren med hjælp fra elever i 7. klasse og senere også det lokale redningskorps.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Jón Stefánsson, kennari í Hvolsskóla, er sá sem byrjaði á að mæla breytingar á jöklinum með aðstoð nemenda 7. bekkjar og síðar björgunarsveitarinnar.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
11
12

Eleverne i 7. klasse på Hvolsskóli er hvert år siden 2010 taget til Sólheimajökull for at måle ændringer på gletsjeren.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Nemendur í 7. bekk Hvolsskóla hafa farið á hverju ári síðan 2010 að Sólheimajökli til að mæla breytingar sem verða á jöklinum.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
13
14

Eleverne tager en bus til gletsjeren. De går til et stort informationsskilt, hvor et flag placeres og et GPS punkt tages. De går til en stenvarde (stenstruktur), hvor de tager et punkt mere og så sejler de hen til gletsjeren med GPS-måleren for at tage selve målingen.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Nemendur fara með rútu að jöklinum. Gengið er að stóru skilti, en þar er settur fáni og tekinn GPS punktur. Labbað er að vörðu þar sem annar punktur er tekinn og síðan er siglt að jöklinum með GPS tækið til að taka mælinguna.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
15
16

I år 2010 var der 318 meter fra skiltet til GPS-punktet ved gletsjeren. Eleverne kunne gå til gletsjertungen og der var meget lidt vand foran gletsjeren undtagen Jökulsáin (gletsjer-åen)


Play audiofile
DA
NN SV KL

Árið 2010 voru 318m frá skilti að GPS punkti við jökulinn. Nemendur gátu gengið að jökulsporðinum og það var mjög lítið vatn framan við jökulinn, nema Jökulsáin.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
17
18

Fire år senere i år 2014 var det sket en stor ændring. Gletsjeren havde smeltet meget og længden mellem GPS-punkterne var nu 487 m. Der var kommet en lille lagune foran gletsjeren og derfor behøvede man båd for at kunne lave målingen.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Fjórum árum síðar, eða árið 2014, hafði orðið mikil breyting. Jökullinn hafði bráðnað meira og lengdin á milli GPS punktanna orðin 487 m. Komið var smá lón fyrir framan jökulinn og því þurfti bát til þess að geta gert mælingu.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
19
20

I efteråret 2021 var der sket en stor ændring. Længden mellem punkterne var nu 726 m og gletsjeren var derfor smeltet 426 meter fra den første måling. Der var nu en dyb lagune foran gletsjertungen.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Að hausti árið 2021 hafði orðið mikil breyting. Lengd á milli punkta var orðin 726 m og jökullinn því búin að bráðna um 408 metra frá fyrstu mælingu. Djúpt lón er fyrir framan jökulsporðinn.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
21
22

Man forsøger at måle gletsjer lagunens dybde på turene. Så sænker man en snor med noget tungt i enden ned i lagunen. Første gang det blev prøvet måtte man finde en længere snor for at nå bunden. Lagunens dybde er omkring 60 meter.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Reynt er að mæla dýpi lónsins í ferðunum og er þá bandi með einhverju þungu í endann sökkt niður. Fyrst þegar það var gert þurfti lengra band til að ná í botninn. Dýpi lónsins er allt að 60 m dýpi.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
23
24

I de sidste år har redningskorpset Dagrenning fra Hvolsvöllur hjulpet eleverne med målingerne fordi gletsjertungen ligger ude i lagunen som bliver større og større og er nu kun tilgængelig fra en båd.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Síðustu ár hefur Björgunarsveitin Dagrenning á Hvolsvelli aðstoðað nemendur við mælingar því jökulsporðurinn er nú út í stækkandi lóninu og aðeins hægt að komast með bát.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
25
26

Da man begyndte at lave målingerne var det muligt at gå til gletsjertungen, så denne ændring viser, hvor meget gletsjeren er smeltet.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Þegar byrjað var að taka mælingarnar var hægt að ganga að jökulsporðinum svo þessi breyting sýnir vel hversu mikið jökullinn hefur bráðnað.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
27
28

Projektet har modtaget forskellige priser: Naturbeskyttelsesprisen fra Sigríður í Brattholt og er blevet nomineret som "Miljøets vogtere" for målingerne.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Verkefnið hefur hlotið ýmis verðlaun: Náttúruverndarviðurkenningu Sigríðar í Brattholti og tilnefnt sem „Varðliðar umhverfisins“ fyrir mælingarnar.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
29
30

I 2019 kom den tyske præsident, Frank Walter og hans følge, på et offentligt besøg sammen med Islands præsident Guðni Th. Jóhannesson og observerede målingerne.


Play audiofile
DA
NN SV KL

Árið 2019 kom þýski forsetinn, Frank Walter og fylgdarlið hans, í opinbera heimsókn með forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni og fylgdist með mælingunum.

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
31
32

FNs verdensmål nr. 13 handler om klimaet. Hvordan vi får bremset temperaturstigningerne, så isen ikke smelter. Hvad tænker du, man kan gøre?


Play audiofile
DA
NN SV KL

Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna nr. 13 snýst um loftslagsmál. Hvernig getum við stöðvað hlýnun jarðar svo ísinn bráðni ekki. Hvað heldur þú að sé hægt að gera?

DA NN SV KL
IS
NN SV KL
33
En gletsjer forsvinder - Målinger på Sólheimagletsjer

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1+8+10+12+14+16+18+20+22+24+26+28+30:: Jón Stefánsson, Hvolsskóli
S4: Αντιγόνη - commons.wikimedia.org
S6: Diego Delsa - commons.wikimedia.org
S22: LBM1948 - commons.wikimedia.org
S32: Global goals.org
© 2022 atlantbib.org
Forrige side Næste side
X