Tjaeledh
gïele
Þorramatur- íslenskur matur
IS
FO
2
Torramatur - íslendskur matur

Helga Dögg Sverrisdóttir

Jarkoestamme Asta Wolles
3
4

Þorramatur er íslenskur matur sem borðaður er á Þorranum. Maturinn er aðallega búinn til úr kjöt- og fiskafurðum.

Torramatur er íslendskur matur, sum verður borðreiddur í torratíðini. Maturin er einamest gjørdur úr fiski og kjøti.

5
6

Þorri er mánuður og hefst í 13. viku vetrar og er fjórði mánuður í gamla norræna tímatalinu. Hann hefst upp úr miðjum janúar fram yfir miðjan febrúar.

Torri er 4. mánaður eftir norrønu gudalæruni. Torradagar eru frá hálvum januar til hálvan februar.

7
8

Þorrablót eru haldin um allt land. Fólk kemur með trog fullt af þorramat, borðar saman og skemmtir sér.

Torrablót verður hildið um alt Ísland. Borðreitt verður við føtum fullum av torramati, og fólk koma saman at hugna sær og halda sær á gaman.

9
10

Bringukolla er feitt kjöt frá brjóstbeini kindar sem er soðið og lagt í súr.

Bringukollur er feitt kjøt av seyði, sum er kókað og súrgað í mjólk.

11
12

Kæstur hákarl er verkaður hákarl. Fyrst er hann kæstur og síðan látinn hanga í nokkra mánuði. Lyktin kemur fram við kæsinguna.

Ræstur hávur er hávur, sum fyrst verður latin í laka og síðani hongdur upp at ræsa í nakrar mánaðir. Lukturin stavar frá ræsingini.

13
14

Magáll er búinn til úr slögum og kviðvöðvum kindarinnar og er ýmist reyktur eða súrsaður.

Magáll er gjørt úr bógnum á seyði og verður antin roykt ella ræsað.

15
16

Súrsaðir hrútspungar er búnir til úr eistum hrúta, þeir eru pressaðir, soðnir og lagðir í mysu.

Súrgað hvítnýru eru gjørd burtur úr hvítnýrum, sum verða pressað saman, kókað og súrgað í mjólk.

17
18

Sviðakjammi er helmingur af haus kindarinnar. Ullin er sviðin og skafin af. Í dag eru oft nýlegri aðferðir notaðar. Kjamminn er borðaður heitur eða kaldur.

Seyðarhøvd. Ullin verður sviðin og skavað av. Nú á døgum verður hetta gjørt við nýmótans amboðum. Seyðarhøvd verða kókað og borðreidd antin heit ella køld.

19
20

Sviðasulta er búin til úr soðnum kindahausum. Eyrun, augun og tungan er líka notað. Sultan er pressað í form og skorið í sneiðar.

Sviðasúlta er súlta av kókaðum seyðarhøvdum. Alt verður nýtt, eisini eygu, oyru og tunga. Súltan verður pressað í formi og skorin í flísar.

21
22

Svínasulta er búin til úr soðnum svínaskönkum og ýmsu kryddi sem bætt er út í. Hún er pressuð í form og skorin í sneiðar.

Svínasúlta er gjørd av kókaðum grísabeinum og kryddurtum. Hon verður pressað í formi og skorin í flísar.

23
24

Rengi er spiklag undir húð sjávarspendýra sem er á milli húðarinnar og vöðva. Hvalrengi getur orðið 30 cm þykkt á stórum hvölum.

Spik er tjúkt feittlag, sum er millum húðina og vøddarnar á súgdjórum. Spikið kann vera upp til 30 cm tjúkt á stórhvalum.

25
26

Lundabaggi er súr rúllupylsa þar sem ristill kindarinnar er notaður ásamt öðru kjöti af kindinni.

“Lundabaggi” er súrnað rullupylsa, sum verður gjørd burtur úr ymisum kjøti av seyði og latin í langan.

27
28

Á þorranum er líka borðaður blóðmör, lifrapylsa, harðfiskur, flatkökur, rúgbrauð, laufabrauð, sviðalappir, rófustappa og margt annað.

Til torragildi verður eisini borðreitt við blóðpylsu, livrapylsu, turrum fiski, flatkøku, rugbreyði, “laufabrauð”, svidnum seyðabeinum, rótamorli og mongum øðrum.

29
30

Borðið þið súran mat þar sem þú býrð?

Eta til súrgaðan ella ræsaðan mat, har tú býrt?

31
Þorramatur- íslenskur matur

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: The blanz - commons.wikimedia.org
S4+10+26: Pollý Rósa Brynjólfsdóttir
S6: ©Guðrún Tryggvadóttir - natturan.is
S8+12+14+16+20+22+24: Kristín Haraldsdóttir
S18+30: Navero - commons.wikimedia.org
S28: Bergur Einarsson
Forrige side Næste side
X