kl
Bååstede ohtsedh
Tjaeledh
gïele
gïele
klfoGreta Thunberg - svensker inuusuttunnguaq pinngortitamik illersuisoq
Greta Thunberg - ungur svenskur umhvørvisaktivistur
Susanne Backe - Frösakullsskolan
Jarkoestamme Thordis Dahl Hansen
4
Greta Thunberg aqqanilinnik ukioqarluni immami plastikkinik mingutsitsineq pillugu filmersimavoq. Taamaalilluni paasivaa pinngortitami mingutsitsineqartoq tamatumalu kingunerigaa silaannaap kissatsikkiartornera.
Tá ið Greta Thunberg var 11 ára gomul, sá hon ein film í skúlanum um plastdálking í havinum. Hon gjørdist stúrin um umhvørvisdálkingina og alheims upphitingina av jørðini.
6
2018-mi Greta atuarluni allaaserinnissimavoq: “Ilisimasaqarpugut, iliuuseqarsinnaallutalu massakkut”. Namminerlu aalajangerluni iliuuseqarniarluni. Allagartarsualioriarluni cykelerluni naalakkersuisut ataatsimiittarfiata silatanukariarluni, ingilluni akerliussutsimik takutitsivoq.
Í 2018 skrivaði Greta ein stíl í skúlanum: “Vit vita - og vit kunnu gera okkurt nú”. Hon tók avgerð um, at her mátti okkurt gerast. Hon gjørdi sær sítt egna skelti, súkklaði til Ríkisdagin í Stokkhólmi og byrjaði eitt sitiverkfall.
8
Sapaatit akunnerini arlalinni ullut atuarfiusut allortarlugit tassani akerliussutsimik takutitsilluni issiasarpoq. Sverigemi naalakkersuisut eqqaasikkusuppai Parisimi isumaqatigiissummik. Aamma umiatsiamik USAmut angalanikuuvoq silaannaap allanngoriatornera malugitikkumallugu.
Verkfallið helt á hvønn skúladag í nakrar vikur. Síðan hevur hon verið í skúlaverkfalli hvønn fríggjadag fyri at fáa svensku politikarnar at halda Parísavtaluna. Hon hevur eisini ferðast við seglbáti til USA fyri at gera vart við veðurlagið.
10
Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg Stockholmemi januarip pingajuani 2003 inunngorpoq. Angajoqqaarivai, angutaa Isiginnaartitsisartoq Svante Thunberg arraa operamik erinarsortartoq Malena Ernman. Greta Aspergers syndromemik innarluuteqarpoq.
Greta Tintin Elenora Emman Tunberg var fødd 3. januar 2003 í Stokkhólmi. Foreldur hennara eru sjónleikarin Svante Thunberg og operasangarinnan Malena Emman. Greta hevur fingið diagnosuna Aspergers syndrom.
12
Aspergers syndromeqarneq, tassaavoq innarluummut Autismemut assingusoq. Taamatut innarluutillit inooqataanermut akuuniarnikkut ajornartorsiuteqarajuttarput. Greta Thunbergip taamatut innarluuteqarnini tulluusimaarutigisarpaa, isumaqarami aspergereqarnermi sapiitsorsuutikkaani.
Aspergers syndrom er eitt menningarórógv, sum minnir um autismu. Tann, sum hevur Aspergers syndrom, kann hava tað trupult við sosialum samspæli. Greta Thunberg er errin av at vera “øðrvísi” og heldur, at hennara Aspergers diagnosa er ein supermegi.
14
Greta Thunbergip akerliussutsimik takutitsisarnini nunarsuaq tamakkerlugu tusaamasaassutigivaa. Maluginiarneqartorujussuuvoq, aamma nunani assigiinngitsuni arlalinni inuit nuimasut naapittarpai. Oqariartuutigisarpaa silaannaap allanngoriartornerata piaartumik ilorraap tungaanut aallartittariaqarnera.
Greta Thunberg er kend um allan heim fyri hennara átak: “Skúlaverkfall fyri veðurlagnum”. Hon hevur fingið nógv uppmerksemi, og hon hevur hitt nógv ráðandi fólk í ymiskum londum. Hennara boðskapur er: Tað hevur stóran skund, og veðurlagið kann ikki bíða.
16
2018/2019 Greta Thunberg nunarsuarmi angalavoq, silaannaap kissatsikkiartornera pillugu ataatsimmiinernut oqalugiariartorluni, Englandimi naalakkersuisut ataatsimiittarfiani oqalugiarluni paavi Franciskus Romami naapinnikuua aamma Dalai Lamamit pinngortitamik eriaginnittuneranik nersorinnissutinik allagarsinikuuvoq.
Í 2018/2019 hevur Greta Thunberg ferðast runt í heiminum og hildið røður á fleiri verðurlagsráðstevnum, hildið røðu í bretska tinginum, hitt pávan Franciskus í Rom og eisini hevur hon fingið eitt bræv frá Dalai Lama, sum heiðraði hana fyri hennara stóra arbeiði fyri umhvørvinum.
18
Greta pinngortitamik eriaginninnermik soqutiginninnera nunarsuarmi tamani tusaamaneqaatigivaa, pingaartumik innusuttut akornanni. Oqariartuutaa inunnit milliuunilikkaanit tusarneqareerpoq. Aamma isornartorsiorneqartarpoq. Gretap kissaatigivaa ilisimatuut tusaassagigut pinngortitamik eriaginninnissatsinnut.
Stóri áhugin, sum Greta hevur fyri umhvørvinum, hevur breitt seg um allan heim, serliga millum ung. Hennara boðskapur er komin út til milliónir av fólki runt allan heim - samstundis sum hon eisini hevur verið fyri hørðum atfinningum. Greta vil, at vit skulu lurta eftir granskarunum, vakna og byrja at virka fyri einum betri umhvørvi.
20
Atuartut nunani 100 sinnerlugit amerlatigisuneersut akerliussutsimik takutitsereerput politerinut pinngortitamik eriaginninnerunissamik oqariartuuteqarlutik. Gretap oqaasinnaarivaa “siunissatsinnik arsaarpatsigut”.
Næmingar í fleiri enn 100 londum vóru í veðurlagsverkfalli fyri at fáa politikararnar at gera okkurt við verðurlagsbroytingarnar. Boðskapur hennara til tey ráðandi er: Tit stjala okkara framtíð!
22
2018- mi Greta nersornaatisivoq inuusuttunut maligassiuisutut. Time Magazine december 2018- mi Greta nunarsuarmi tamani inuusuttuaqqani sunniuteqarnerpaat akornanni nr 25- usoq. Tammaammat marts 2019-mi Nobelimik nersorneqartussat akornanni inissinneqarluni.
Í 2018 fekk Greta virðisløn sum “Ársins unga fyrimynd”, í desember 2018 valdi Time Magazine Gretu at vera millum teir 25 tannáringarnar við størst ávirkan í heiminum og í mars 2019 varð hon tilnevnd Friðarheiðursløn Nobels.
24
Greta sullinermut sikannertuumut Kenyami nassaarineqaqqammersumut atsiunneqarpoq. Nelloptodes gretaemik. Taanna sungaartuuvoq, tappiitsuuvoq suloqaranilu. Marlunnik maluginiuteqarpoq soorlu Gretap perlaajai. Londonmi pinngortitaleriffimmiit pinngortitamik illersuinera pillugu nersorniarlugu atsiutippaat.
Ein nýfunnin klukka í Kenja er uppkallað eftir Gretu. Klukkan eitur nú Nelloptodes gretae. Klukkan er gul, blind, hevur ongar veingir, men hon hevur tvær antennur, sum líkjast flættum. Náttúrusøguliga savnið í London hevur valt at heiðra Gretu fyri hennara arbeiði at verja náttúruna við at uppkalla eitt djór eftir henni.
26
Gretap siunnisarivaa pinngortitamik illersuinissani. FN- ip nunarsuarmi angunigassatut siunniussaata 13-at imaqarpoq silaannaap allanngoriartorneranik akiuiniarnissaq. Illit ulluinnarni pinngortitamut qanoq iliuuseqarsinnaavit?
Stóra málið hjá Gretu er at stríðast fyri veðurlangnum. 13. heimsmál hjá ST er um at tálma verðurlagsbroytingum. Hvat kanst tú gera fyri umhvørvið í tínum gerandisdegi?
Greta Thunberg - svensker inuusuttunnguaq pinngortitamik illersuisoq
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+6+10: Anders Hellberg - commons.wikimedia.org
S4: Pxhere.com
S8: Frankie Fouganthin - commons.wikimedia.org
S12: Melessa - commons.wikimedia.org
S14+22: European Parliament - flickr.com
S16: Astraea - vimeo.com
S18: Goran Horvat - pixabay.com
S20: ©Jerker Ivarsson - aftonbladet.se
S24: ©Michael Darby
S26: Globalgoals.org
© 2020 atlantbib.org
X