gïele
Mia Erika Sparrok -Snåasen skuvle
Jarkoestamme Stefan NielsenSamerne har otte årstider, som følger rendriften året igennem.
Upernaaq
Upernaakkut tuttut piaqqiortarput, tuttuuteqarnerlu aallartippoq. Tuttut piaqqat uumasunit kiisortunit tiguneqannginniassammata paarisarpavut.
Forår
Om foråret kælver renkøerne og rendriftsåret begynder. Vi må passe på renerne, så rovdyrene ikke tager de små kalve.
Aasalernera
Juunimi piaqqiornerit qaangiuttarput. Tuttut eqqissillutik mangiarniassammata akornusersornaveersaartarpavut.
Forsommer
I juni er tiden for kælvning ovre. Så er det vigtigt ikke at forstyrre renerne, så de kan græsse i fred.
Aasaq
Juuni juulimilu tuttut ungalunut isaatittarpavut piaqqallu nalunaaqutsersorlugit.
Sommer
I juni og juli samler vi renerne i indhegninger. Så mærker vi kalvene.
Savimmik nalunaaqutsersortarpavut. Saamit tuttuutillit tamarmik imikkut ilisarnaateqarput. Nalunaaqutsersorneri pingaaruteqarput, kikkut tuttuutigineraat takuneqarsinnaaqqullugit.
Vi mærker dem med en kniv. Alle samere, som har rendrift, har sit eget renmærke. Mærkerne er vigtige, for at man kan se, hvem renen tilhører.
Vi bruger en stav med en løkke og en lasso, når vi skal fange kalvene.
Ukiassariartulernera
Maani tuttut qimuttuitsut aqqutaat kiisalu motorveji (Europavej 6) ikaartarpaat. Tuttut qimuttuitsuniit biiliniillu aportinnginnissaat mianersuuttarpavut.
Sensommer
Hos os skal renerne over en togbane og en motorvej (Europavej 6). Vi skal passe på, renerne ikke bliver kørt ned af tog og biler.
Ukiaq
Ukiakkut tuttut sanilitsinnut qimaannginnissaat nakkutigisarparput. Tuttut ungoortarpavut ungalukkallu iluanut pisittarlugit, tuttut angutivissat toqorarneqartarput.
Efterår
Om efteråret må vi passe på, at renerne ikke stikker af til naboområdet. Vi indfanger renerne i indhegning og slagter rentyrene.
Ukiuleqqaarnera
Ungalukkap iluanut iserluta tuttut immikkoortittarpavut, kia tuttut piginerai kiisalu sorliit toqorarneqassanersut immikkortittarpavut.
Tidlig vinter
Vi går ind i indhegningen og deler renerne op i, hvem de tilhører og i hvilke, der skal slagtes.
Ukioq
Ukiukkut tuttut ukiivissaanukaattarpavut. Ilaquttama tuttut paariniarlugit sineriammut nuttaarpaat.
Vinter
Om vinteren flytter vi renerne til vinterlandet. Min familie flytter dem til kysten. Det er for at passe på renerne.
Upernariartornerani
Tuttut piaqqiartorfissaminnukaasarput. Tuttut upernivitsinnukaattarpavut kulavaallu piaqqiulersarput.
Tidlig forår
Renerne trækker mod området, hvor de skal kælve. Vi flytter renerne til forårslandet og renkøerne kælver.
Kan du huske, hvornår renkøerne kælver?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1-26: Ina Theres Sparrok