![](https://atlantbib.org/sites/default/files/logo_0.png)
Ruoktot
Lone Kjær Nielsen - SCV Vonsild skole
Jorgaluvvon ruonaeatnangiella Agapeta Skifte JensenAnnars konar samskiptamáti (ASK/ AAC) er sameiginlegt hugtak fyrir þær ólíku aðferðir sem hægt er að nota til samskipta ef lítið sem ekkert tugumál er til staðar.
Attaveqatigiinnermi tapertatut qinigassat tassaapput attaveqarniarnermi taaguutit assigiinngitsut eqikkarneri, soorlu oqalunnernermi ajornartorsiuteqaraanni imaluunniit oqalussinnaavinngikkaanni.
Margir einstaklingar með sjáanlega og ósjáanlega fötlun geta átt í erfiðleikum með að tala. Þeir hafa not fyrir ASK, svo þeirra rödd heyrist. Allir hafa rétt á að rödd þeirra heyrist.
Inuit amerlasuut takuneqarsinnaasumik takuneqarsinnaanngitsumillu innarluutillit oqalunniarnermikkut ajornartorsiuteqartarput. Taamaalillutik attaveqatigiinnermi tapertatut qinigassat atortariaqartarpaat inuunerminni nipertik anninniassagunikku. Inuit tamarmik nipeqarnissaminnik pisinnaatitaaffeqarmata.
FN-p anguniagaani nr 10 inuit naligiinngisinneqarneri annikillisarneqarnissaanik siunniussaqarpit, aamma innarluutillit ilaapput.
Það finnast margar leiðir til að eiga í samskiptum við fólk sem á í erfiðleikum með tal. Til dæmis: Skýringarmyndir/ ljósmyndir, ,,Go talk now”, talkubbar og augnstjórnun.
Inuit oqalunniarnermikkut ajornartorsiutillit assigiinngitsorpassuarnik atassuteqarsinnaapput. Soorlu; assilissat atorlugit paasissutissiineq, “Go Talk Now”, ussersuutigaluni oqaluunneq, ikkussortakkat aamma isinik aqutsilluni tikkuartuineq.
Skýringarmyndir er tegund mynda á samskiptatöflu sem getur hjálpað fólki með talerfiðleika að sýna hvað það hugsar og eiga í samræðum.
Assilissat atassuteqaqatigiinnermi nivinngaavimmut nivinngarneqartarput, taamalilluni oqalunniarnermigut ajornartorsiutilik takutinneqassaaq suna anguniarneqarnersoq.
Maður getur sjálfur búið til ókeypis samskiptatöflu í t.d. ,,Picto selector.” Það er app sem hægt er að hlaða niður. Veggspjaldið hér er búið til fyrir nemendur sem hafa ekki tungumál. Þau geta bent á tilfinningu.
Nammineerluni atassuteqaqatigiiffiliortoqarsinnaavoq akeqanngitsumik “picto Selector” atorlugu. App-voq, aaneqarsinnaasoq. Una assiliaq atuartunut oqaaseqanngitsunut sanaajuvoq. Misigissutsitik tikkuaannartarpaat.
,,Go talk now” er talprógram fyrir ipad en þar er hægt að setja inn orð sem notandinn notar mest. Hægt er búa til mismunandi aðstæður, skóla, heimili, frítíma og tilfinningar.
”Go Talk Now” ipad atorlugu oqalunneruvoq, pisariaqartitsisunut naleqqussarlugu aaqqinneqartartoq. Quppernerit arlariit pisunut assigiinngitsunut naleqqussakkat suliarineqartarput. Angerlarsimaffimmut - atuarfimmut - sunngiffimmi aamma misigissutsit.
Tákn með tali er sjónrænt samskiptaform sem hjálpar því maður notar líkamsmál sem líkir eftir orðum. Tákn með tali fær tákn að láni frá táknmálinu. Sem dæmi, maður teiknar bros með höndunum um leið og maður brosir.
Ussersuutigaluni oqalunneq isigaluni attaveqatigiinneruvoq, timi oqaatsillu atorlugit attaveqarnerugami. TTT-p ussersuutit atortarpai. Soorlu qungujuttoq assannik titartarneqartarpoq qungujuutigaluni.
Talkubbur getur tekið upp skilaboð og hljóð. Nemandi getur t.d. sjálfur ýtt á kubbinn í tónmennt og tekið upp söng eða skilaboð milli heimilis og skóla.
Immiussissutip oqariartuutit nipillu immiussinnaavai. Atuartup toorsinnaavaa nipilersornermi atuartitsitsinermi erinarsuutinik immiussilluni imaluunniit oqariartuutigineqartut atuarfimmi angerlarsimaffimmilu immiullugit.
Ef maður getur ekki notað mús eða lyklaborð á tölvu þá er hægt að fá augnstýrða talvél. Nemandi lítur á hlut á skjánum og orðið er lesið upp af talvélinni.
Qarasaasiap teriaa naqiterutaalu atorsinnaanngikkaanni isinik aquttakkamik oqaluttumik peqarpoq. Atuartup qarasaasiap skærmia isigalugu taava oqaatsit atuarneqartarlutik oqalunnermik maskinamik.
Nalunngisaqarpit attaveqateqarniarmi tapertatut atugassanik atuisumik?