schafte
Stine Kaiser
Ouerseet tu tjüsch foon Danielli K. CavalcantiÍ Danmörku er Öskudagur fyrst og fremst barnahátíð. Danska orðið fyrir ¨Öskudag er “fastelavn” og kemur frá þýska orðinu “Fastelanbend” sem þýðir föstu-aftan. Öskudagurinn er oftast í febrúar.
In Dänemark ist Fasching zuallererst ein Kinderfest. Das Wort „Fasching“ kommt von dem deutschen Wort “Fastelabend”, das „Fastabend” bedeutet. Fasching ist oft im Februar.
Í gamla daga héldu menn öskudagshátíð kvöldið fyrir 40 daga föstu. Á föstunni borðuðu menn einungis gróft brauð, graut og fisk. Þegar föstunni lýkur byrja páskarnir.
Früher feierte man Fasching am Abend vor den 40 Fasttagen. Während der Fastenzeit wurde nur grobes Brot, Brei und Fisch gegessen. Wenn die Fastenzeit vorbei ist, beginnt Ostern.
Í dag slá menn ,,köttinn úr tunnunni” á Öskudag. Í gamla daga var lifandi köttur í tunnunni, sem var tákn hins illa. Í dag er tunnan fyllt með nammi og kötturinn gerður úr pappír.
Heutzutage zur Faschingszeit schlägt man „die Katze aus der Tonne“. Früher war eine lebende Katze in der Tonne, die man mit dem Bösen verband. Heute ist die Tonne mit Süßigkeiten und einer gebastelten Katze aus Papier gefüllt.
Á Öskudaginn klæðir maður sig upp. Í gamla daga klæddi maður sig upp sem djöful til þess að hræða hið vonda burt. Í dag eru mismunandi búningar. Oft eru veitt verðlaun fyrir besta búninginn.
Zu Fasching verkleidet man sich. Früher verkleidete man sich als Teufel, um das Böse zu verscheuchen. Heute gibt es verschiedene Kostüme. Oft gibt es einen Preis für die am besten Verkleideten.
Sá, sem slær tunnuna niður, verður ,,katta-kóngur’’, og einnig er krýnd ,,katta-drottning”.
Derjenige, der die Tonne niederschlägt, wird zum „Katzenkönig“ benannt, und es wird ebenfalls eine „Katzenkönigin“ gekührt.
Öskudagsvöndur er greinabúnt - oftast úr birki. Í gamla daga hýddi (sló) maður börnin sín með vendinum til að minna á þjáningar Jesú á páskunum.
Eine Fastnachtsrute ist ein Bündel von Zweigen – meistens aus einer Birke. Früher schlug man seine Kinder mit einer Fastnachtsrute, um an das Leiden Jesu an Ostern zu erinnern.
Öskudagsvöndur í dag er skreyttur með skrauti klipptu úr pappír, fjöðrum og blómum úr silkipappír. Maður getur líka verið heppinn og fengið öskudagsvönd með nammi á.
Die Fastnachtsrute ist heutzutage mit gebastelten Papierschmuck, Federn und Blumen aus Seidenpapier dekoriert. Man kann auch Glück haben, und eine Fastnachtsrute mit Süßigkeiten bekommen.
Man isst auch Faschingswecken, welche süße weiche Brötchen mit Vanillecreme sind.
Að ganga í hús er venja á Öskudaginn. Uppáklædd börn ganga á milli húsa og syngja öskudagslög. Börnin fá pening eða nammi sem þakklæti fyrir sönginn.
Das sogenannte Rasseln ist ein Brauch zu Fasching: Verkleidete Kinder gehen von Tür zu Tür und singen Faschingslieder. Die Kinder bekommen Geld oder Süßigkeiten als Dankeschön für das Lied.
Börnin syngja: ,,Öskudagur er mitt nafn, bollur vil ég fá, ef ég fæ engar bollur, þá verð ég með læti.”
Die Kinder singen: „Fasching ist mein Name, Wecken will ich haben, wenn ich keine Wecken krieg’, dann mache ich Ärger.”
Skemmtilegur leikur á Öskudaginn getur verið að ,,bíta í bollu”. Hann gengur út á að vera fljótastur að borða bollu með hendurnar fyrir aftan bak. Bollan hangir í snæri fyrir ofan andlitið.
Ein lustiges Spiel für den Fasching kann „beiß das Milchbrötchen“ sein. Es geht darum ein Milchbrötchen mit den Händen hinter dem Rücken am schnellsten zu essen. Das Milchbrötchen hängt dabei an einer Schnur vor dem Gesicht.
Feiert man Fasching, da wo du herkommst?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva: S1+8+10+16+28: Stefan Åge Hardonk Nielsen S4: Erbs55 - pixabay.com S6: commons.wikimedia.org S12+18+22+24+26: Stine Kaiser S14: Albert d´Arnoux - 1857 S20: dengangi50erne.blogspot.dk