allanngortiguk
Paarnannguaq Møller Svendsen - Efterskolen Kildevæld
Nutserisoq: Helga Dögg SverrisdóttirNanoq Kalaallit Nunaata inuiaqatigiit uumasoraat aamma Kalaallit Nunaata ilisarnaataaniippoq. Canadami, Svalbardimi kiisalu Ruslandimittaaq nanoqarpoq.
Ísbjörninn er þjóðardýr Grænlands og er á skjaldarmerki þjóðarinnar. Ísbjörn er líka að finna í Kanada, á Svalbarða og í Rússlandi.
Nanoq 3 meterip missaani takissuseqalertarpoq, 1,4 meterimillu portussuseqarsinnaasarluni. 500 kg missaanilu oqimaatsigilersinnaasarpoq aammalu nunarsuarmi nanoqatigiinni tamanit anginersaalluni. Pinngortitamilu ukiunik 30-nik utoqqaassuseqalersinnaalluni.
Ísbjörn getur orðið 3 m langur og 1.4 m hár. Hann vegur allt að 500 kg og er stærsta bjarnartegund í heimi. Hann getur náð 30 ára aldri í náttúrunni.
Nanoq inunngoraangami sivikitsumik paarineqartarpoq anaanaminit. Kingornalu namminiilertussaavoq.
Eftir fæðingu ísbjarnar passar móðir ungann í stuttan tíma. Eftir það er hann sjálfbjarga.
Nanoq inunngornerminiit qanorluunniit qallorfissatigut qaqisinnaajunnaarluni artorsartigigaluarpat nammineertinneqartarpoq. Taamaasilluni anaanaminit nukkassarneqartarpoq ilinniartinneqartarlunilu.
Frá fæðingu kennir móðirin ísbirninum að lifa af. Þess vegna þarf hann að klifra sjálfur þó það sé erfitt.
Nannut inunnit uumasuniillu uloriagineqartarput. Perlileraangamik nerisassarsiorlutik illoqarfinnukarsinnaasaramik. Pulagaangata inuit illoqarfimmi aneqqusaajunnaartarput.
Fólk og önnur dýr líta á ísbjörninn sem hættulegt dýr. Þegar þeir eru hungraðir koma þeir matarleit inn í bæi. Þá á fólk að halda sig innandyra.
Nannut illoqarfinni takussallugit qaqutigoortuupput. Kalaallit Nunaata Avannaani naliginnaapput takussallugit.
Ísbjörn er sjaldséður gestur innan bæjarmarka. Í norðurhluta Grænlands er algengt að sjá ísbjörn.
Nannut sikup qaavaniitgtarput uumasunik piniagassaminnik ujarlerlutik. Piniagassaminillu naammattuuigaangami pisarinissaata tungaanut piniartarpai.
Ísbjörninn veiðir vanalega á hafísnum. Þegar hann hefur séð bráðina heldur hann áfram þar til hann hefur veitt hana.
Nannut amerlanertigut puisitornerusarput, ukallit aammalu teriannissat. Aasakkut kuummi eqalunnik pisaqarniartarput.
Ísbjörn borðar aðallega sel, snæhéra og heimskautaref. Á sumri reynir hann að veiða urriða í ám.
Nannut piniagaanerisigut nungukkiartunngillat. Mingutitsinerulliuna, Kiisalu nannut piniarfissai annikilliartorneratigut, tamanna pissuteqarpoq nunarsuup kiatsikkiartorneranik taamaasilluni Kalaallit Nunaata sermersua aakkiartulersimammat ukiumiit ukiumut.
Ísbjörnunum stendur ekki ógn af veiðum heldur umhverfisáhrifum. Heimskautaísinn bráðar vegna umhverfisáhrifa, sem þýðir að veiðisvæði ísbjarna minnkar á hverju ári.
FN-ip nunarsuarmi anguniagaani normu 15-imi anguniagaavoq illersugaaneq “inuuneq nunami” Nanoq taannaaginnarpoq assoruuttoq. Qanoq eqqarsarpit qanoq iliorluta sikup nungulluni aatsinnaveersaarnissaanik?
Heimsmarkmið númer 15 fjallar um verndun ,,lífið á landi.” Ísbjörninn er ein tegund af mörgum sem eiga erfitt. Hvað hugsar þú, hvað getum við gert til að koma í veg fyrir bráðnun jökla?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Robynm - pixabay.com + globalgoals.org
S4: Commons.wikimedia.org
S6+18: Andreas Weith - commons.wikimedia.org
S8: Steve Amstrup - commons.wikimedia.org
S10: Alan D. Wilson - commons.wikimedia.org
S12: Monica Aulich - pixabay.com
S14: Arturo de Frias Marques - commons.wikimedia.org
S16: Peter Prokosch - flickr.com
S20: Kongelig Post - 1938
S22: Globalgoals.org
Globalgoals.org