Helga Dögg Sverrisdóttir
Til eru nokkrir íslenskir þjóðbúningar á Íslandi. Það eru til fleiri búningar fyrir konur en karlmenn. þjóðbúningarnir eru ævagamlir og hafa breyst í gegnum aldirnar.
Íslenski þjóðbúningurinn er samheiti yfir nokkur klæði sem eiga að þykja einkennandi fyrir íslenska þjóð. Áður fyrr var þetta klæðnaður fólks en er nú notað til hátíðarbrygða.
7Upphlutur var hluti af klæðnaði kvenna. Notað er reimað skreytt vesti, pils, kjóll og svunta með pilsinu og húfa með skúf. Á 19.öld gengu konur í ullarsokkum og sauðskinnskóm.
9Vestið er opið að framan og reimað saman með millureim sem situr á millum. Þetta er gert til að upphluturinn falli þétt að líkamanum.
11Upphlutur 20. aldar breyttist í samræmi við tíðaranda, tísku og fáanleg efni. Upphlutur 20. aldar varð að mörgu leyti ólíkur þeim sem konur klæddust öldinni áður.
13Húfan er grunn, saumuð úr flaueli, með löngum, svörtum silkiskúf. Lítill silfurhólkur er á skúfnum.
15Peysuföt frá 19. öld voru oftast svört eða svartblá. þessi búningur er ekki með vesti. Húfan var djúp, prjónuð úr svörtu, fínu ullarbandi og var með rauðan, grænan, bláan eða svartan skúf.
17Peysuföt 20. aldar breyttust eftir tíðaranda, tísku og fáanlegum efnum. Nú voru ermar með svolitlu púffi á öxlum og stór slaufa bættist við.
19Hinn almenni þjóðbúningur karla er hnésíðar ullarbuxur eða síðbuxur, tvíhneppt vesti og treyja eða mussa og skotthúfu.
21Stelpubúningurinn minnir á kvenna búningana. Stúlkur höfðu klút um hálsinn með sínum búningi.
23Strákabúningarnir eru eins og karlabúningarnir. Hnésíðar buxur, blússa, vesti og skotthúfa. Notaðir eru sauðskinnsskór með búningunum séu þeir til.
25Þessi búningur kallast skautbúningur og er fínni en hinir. Nú er komið belti og meira lagt í höfuðfatið. Þessi búningur var notaður sem hátíðarbúningur á öldum áður.
27Kyrtill var sparibúningur á 19. öld. Hann var oft notaður við fermingar og brúðkaup um aldamótin 1900. Fjallkonan klæðist alltaf þessum búningi á þjóðhátíðardegi Íslendinga 17. júní.
29Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1-30: Heimilisiðnaðarfélag Íslands
Íslenskir þjóðbúningar | Heimilisiðnaður
(heimilisidnadur.is)