mál
Hanne Christensen
Týtt: Anita Dunfjeld AagårdKalaallit qimmiat qimuttoq taamaallaat Sisimiuniit avannamut Siorapalummut, Avannaarsuanut kiisalu Tunumi piupput.
Sledehunden finnes bare på Nordgrønland – nord for Polarsirkelen. Fra Sisimiut og opp til Siorapaluk i den nordligste delen av Grønland og på Østgrønland.
En Grønlandshund er i familie med Chow Chow-hunden og Sibirsk Husky.
Qanga kalaallit ukiukkut qimussimik piniariartarsimapput. Immaqaluunniit sikumi angallatigisarpaat. Avannaa ukiuunerani sikusartorsuummat umiatsinik angalasinnaannginnamik.
I den nordlige delen av Grønland fryser havet til is. I gamle dager dro man med hundeslede for å jakte eller reise over isen.
Piaraq sapaatip akunnerini 3-4-ni ulloqaleraangami nerisalertarpoq. Piaqqat 4-nik qaammateqalereersimasut qimmit inersimasutuulli nerisalersarput. Qimmit puisit aalisakkallu nerinerusarpaat.
En valp begynner å spise fôr når den er omkring 3-4 uker. En stor valp på 4 måneder spiser like mye som en voksen hund. Hundene spiser mest sel og fisk.
Qimmit 20-it missaanik ukioqalersinnaasarput. Angisuujupput. 25-45 kg missaani oqimaatsigilersinnaasut.
Hundene kan bli opptil 20 år gamle. De er store og kan veie mellom 25-45 kg.
Qimmit 6-nik qaammateqalersimagaangata kalunnernik pitunneqartarput. Kiisalu qimmiisivimmut ilineqartarlutik. Qimmilivittaarniaraanni 16-it sinnerlugit ukioqartariaqarpoq.
Hunder over 6 måneder skal være i band og ha en hundeplass. Man må være over 16 år for å få en hundeplass.
Qimmiaqqat 5-6-nik qaammateqaleraangata qimuttut sanianni pangaleqataasinnaalersarput. Aatsaallu ataasileereerangata qimoqataalersarlutik.
En stor valp på 5-6 måneder løper med i hundespannet. Når den er 1 år kan den trekke.
Qamutini ataatsimi Qimmit qimuttut ataasiusinnaapput amerlanerusinnaallutillu. Meeqqat qimussernialerlaat aallaqqaammut ataatsimik qimmeqakkajunnerusarput.
For å trekke en hundeslede kan det være én eller flere hunder. Men når et barn vil lære å kjøre hundeslede bruker man helst én hund som trekker.
Qimmit piaqqat piginngikkaanni pinnguaqatigiuminaattarput arnaasami paarisaramikkit sissuerlugillu.
Hvis man ikke eier små valper er det veldig vanskelig å leke med dem fordi moren deres er i nærheten og beskytter dem.
Qimmillu angisuut qanillinaveersaarneqartarput imminnullu illersorniarlutik inunnik paannissinnaasaramik.
De store hundene må man ikke komme i nærheten av da de kan angripe folk for å beskytt seg selv.
Qimmit qimuttut affaasa missaat piniartunit pigineqarput. Affaalu inunnit aliikkutaralugit uumasuutigineqarlutik.
Cirka halvparten av hundene eies av jegere. Den andre halvparten eies av folk som har dem som fritidsinteresse.
Kalaallit nunaata kujataani naliginnaasuuvoq qallunaat qimmiinik qimmeqarneq. Illumiisinneqartarpullu.
På den sørligste delen av Grønland er det normalt å ha andre hunderaser som kjæledyr inne i husene.
Har du sett en sledehund? Har du kjørt med hundeslede?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Hanne Christensen
S4: CIA World Fact Book - commons.wikimedia.org
S6+12: Greenland Travel - flickr.com
S8: Carl Rasmussen (1841–1893)
S10+20: Chmee2/Valtameri - commons.wikimedia.org
S14+28: Kim Hansen - commons.wikimedia.org
S16: Thomas Ritter - pixabay.com
S18: Af.mil
S22: Taken - pixabay.com
S24: Greenlandbytopas.com
S26: Pxhere.com