is
Takaisin hakuun
Vaihtaa
kieltä
kieltä
isÍslendska rossið
Íslenski hesturinn
Helga Dögg Sverrisdóttir
4
Íslendska rossið er ikki blandað við onnur rossasløg, og er tískil eitt reint slag. Hildið verður, at norsku niðursetufólkini høvdu rossið við sær, tá ið tey settu búgv í Íslandi.
Íslenski hesturinn hefur ekki blandast öðru kyni og hefur þess vegna haldið hreinleika sínum. Talið er að landnámsmenn hafi tekið hestinn með sér þegar þeir settust að á Íslandi.
6
Tað sigst, at tey bara tóku tey bestu rossini við sær. Rossið er ikki stórt, og tað verður av mongum roknað sum eitt smáross.
Sagan segir að þeir hafi tekið bestu hestana með sér. Hesturinn er ekki stór og margir telja hann til smáhesta.
8
Ross, sum fara úr landinum, sleppa ikki at koma innaftur. Tað er bannað at innflyta ross, og tað er gjørt fyri at halda rossaslagið reint.
Hestar sem fara úr landinu mega ekki koma til baka. Það er bannað að flytja inn hesta og það er gert til að halda hestakyninu hreinu.
10
Av tí at rossið hevur verið avbyrgt, hevur tað varveitt fleiri av sereyðkennum sínum, meðan onnur rossasløg hava mist tey. Til dømis gonguløg og fjølbroyttu litirnar.
Vegna einangrunar hefur hann haldið mörgum sérkennum sínum á meðan önnur hestakyn hafa tapað þeim. Sem dæmi gangtegundir og fjölbreytni í litum.
12
Tað, ið eyðkennir rossið, er gonguløg tess. Tað hevur fimm gonguløg: trágongu, fet, tvíspor, skeið og tølt.
Það sem einkennir hestinn er gangtegundir hans. Hann hefur fimm gangtegundir, brokk, fet, stökk, skeið og tölt en það er séreinkenni hans.
14
Eftir tí, sum vit vita, duga ongin onnur rossasløg at tølta. Íslendska rossið hevur fleiri serstøk litbrigdi.
Eftir því sem við vitum best hefur engin önnur hestategund tölt. Íslenski hesturinn hefur ólík litabrigði sem er sérstakt.
16
Rauði liturinn er fjölbreyttur, frá því að vera bleikur yfir í að vera sótrauður.
18
“Leirljóst” er ein gyltur litur. Sereyðkennið fyri hendan litin er, at framfaks og halafaks næstan eru hvít.
Leirljóst er gullleitur litur. Sérkenni litsins er að fax og tagl er næstum hvítt.
20
Brúni liturin er vanligur. Litbrigdini kunnu vera úr ljósabrúnum yvir í kolasvartan lit. Fylini eru ofta grábrún, tá ið tey verða folað, men liturin gerst myrkari, sum fylini eldast.
Brúnn litur er algengur. Liturinn getur verið ljósbrúnn yfir í tinnusvartan lit. Folöld fæðast oft grábrún en liturinn dökknar eftir því sem folöldin eldast.
22
Músagrátt og aksagrátt er sum liturin á stáli. Hógvarnir eru vanliga myrkari enn kroppurin.
Mosótt er öskugrár litur eða eins og stál á litinn. Hófar, tagl og fax er yfirleitt dekkri en búkurinn.
24
Svartryggjut ross er ljóst í litinum við svørtum faksi og hala og eini svartari strípu eftir rygginum. Beinini eru vanliga myrkari.
Bleikálóttur hestur er dökkbleikur á bol en með svartan lit í faxi og eftir hryggnum. Fætur og hófar eru oftast dekkri.
26
Gráa rossið hevur vanligar grundlitir, tá tað verður folað, men seinni koma hvítu hárini. At enda hvørvur grundliturin og rossið verður hvítt. Íslendska rossið hevur nógva litsamansetingar.
Grár hestur fæðist sem folald með venjulega grunnliti en síðan koma hvít hár. Að lokum hverfur grunnliturinn og hesturinn verður hvítur. Íslenski hesturinn hefur fleiri litabrigði.
28
Nøvnini á Íslendskum rossum eru ofta knýtt at litinum, náttúruni og veðrinum. Á næstu síðu sært tú nøkur nøvn. Gita, hvar nøvnini hoyra heima - litir, úr náttúruni ella veðrinum.
Nöfn íslenskra hesta er oft rakið til litar hans, náttúru og veðurs. Á næstu síðu getur þú lesið nokkur nöfn. Gettu hvort nöfnin tilheyra litnum, náttúrunni eða veðrinu.
30
Reyði, Stormur, Lítli-Brúni, Forsti, Reyðbrún, Flekkuti, Stjørna, Fleyr, Brúnflekkuta, Sól, Toka, Lýsing, Snjóhvíta, Gullglitur, Æl, Lot, Katla, Hekla, Alda, Fonn og Brimur.
Rauður, Stormur, Litli-Brúnn, Frosti, Jarpur, Skjóni, Stjarna, Blær, Þeyr, Brúnskjóni, Sól, Þoka, Lýsingur, Mjallhvít, Glófaxi, Gustur, Gola, Katla, Hekla, Alda/ Bylgja, Jökull og Brimar.
32
Íslendska rossið
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+6+8+32: Jón Hjörtur Sigurðarson
S12+16+18+20+22+24: Úrvalshestar.is
S4+8+10+14+26: Skeiðvellir.is
S28: PixelAnarchy - pixlr.com
S30: Helga Dögg Sverrisdóttir
© 2024 atlantbib.org
X