kieltä
Hilma Dunfjeld Mølnvik
Ann-Helén Laestadius er samískur rithöfundur sem skrifar bækur á sænsku. Hún vinnur sem blaðamaður.
Ann-Helén Laestadius akte saemien tjaelije gie daaroen gielesne tjaala. Dïhte aaj journalistine barka.
Ann-Helén Gironisnie reakasovvi jaepien 1971. Daelie Solnesne årroeminie, Stuehkien lïhke.
Fyrsta bók hennar SMS frá Soppero var gefin út 2007. Bókin vann keppni um skáldsögur. Í keppninni átti að skrifa um hvernig væri að vera ungur Sami í dag.
Dan voestes gærja lij SMS Sopperoste mij 2007 bæjhkoehti. Dejnie gærjine aktem romaane-gaahtjemem vitni. Gaahtjemisnie edtji soptsestidh guktie lea noere saemine daan biejjien årrodh.
SMS från Soppero er um stelpu sem heitir Agnes. Hún er 13 ára og býr í Solnes. Mamma Agnesar er samísk og pabbi hennar sænskur.
SMS Sopperoste nïejten bijre man nomme Agnese. Dïhte 13-jaepien båeries jïh Solnesne årroeminie. Agnesen tjidtjie saemie jïh aehtjebe svïenske.
Aðalpersónan Agnes hefur ekki lært samísku frá unga aldri en þegar hún fann gamlar samískar bækur frá mömmu sinni byrjaði hún að læra tungumálið í laumi.
Ij åejviealmetje Agnese saemien maanabaeleste lïereme, mohte dïhte tjidtjien båeries gærjah gaavneme jïh sueleden jïjtje aalkeme saemien lïeredh.
Eins og margar 13 ára stelpur byrjaði Agnes að hugsa um stráka. Allt í einu fékk hún skilaboð frá strák sem heitir Hinte sem er frá Soppero. Þau byrja að skrifast á.
Goh gellie 13-jaepien båeries nïejth, Agnese aalka baerniej bïjre ussjedidh. Faahketji baernie Sopperoste man nomme Hinte, bïevnesem dïsse seedtie. Dah aelkieh sinsitnine tjaeledh.
Agnesi finnst erfitt að vera á milli tveggja menningarheima. Þegar hún er í Solnes líta allir á hana sem Sama. Þegar hún kemur til Soppero, finnst henni hún ekki nægur Sami.
Agnese åtna geerve göökte kultuvri gaskoeh jieledh. Gosse Solnesesne, gaajhkesh Agnesem vuejnieh goh dïhte “eksotiske” saemie. Mohte gosse Sopperon gåajkoe båata, domtoe goh ij leah nuekies saemie.
Þema bókarinnar er ást, sjálfsmynd, afbrýðisemi, ætt og draumar. Bókin er mikilvæg því ekki finnast margar bækur um samíska ungmenni sem geta lesið um lif sitt og tilfinningar.
Gærjan teemah leah noere gieriesvoete, identiteete, lolleske årrodh, maadtoe jïh nïekedassh. Daate gærja vihkele dan åvteste ij gååvnesh dan gellie gærjah gusnie saemien noerh maehtieh sijjen jielemen jïh domtesi bïjre lohkedh.
Ann-Helén hefur skrifað fleiri bækur um sömu aðalpersónuna. Aðeins fyrsta bókin var þýdd á samísku.
Ann-Helén golme vielie gærjah seamma åejviealmetjen bïjre tjaaleme. Barre voestes gærja saemien gïelese jarkoestamme.
Árið 2016 vann Ann-Helén Laestadius mikilvægustu menningarverðlaun Svíþjóðar, Ágústverðlaunin. Hún fékk verðlaunin fyrir ungmennaskáldsöguna Tio över ett.
Jaepien 2016 Ann-Helén Laestadius Sveerjen vihkielommes litteratuvresjïelem, Augustpriset, åadtjoeji noeregærjan åvteste man nomme Tio över ett.
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: ©Rabensjogren.se
S4: ©Ann-Helén Laestadius
S6: Martí8888 - commons.wikimedia.org
S8+20+24: Hilma Dunfjeld Mølnvik
S10: Saemiensijte.no
S12+18: Anita Dunfjeld Aagård
S14: Snorlaus.no
S16: Esanks.no
S22: Augustpriset - Youtube.com