keelt
Atlantbib
Tõlkija: Hanne ChristensenUnder 2. verdenskrig indsamlede man i Danmark penge, mad og tøj til Norges befolkning. Det kaldtes i Norge for “Danskehjelpen” og i Danmark for “Norgeshjælpen”.
Sorsunnersuup aappaani Danmarkip Norskit innutai aningaasanik, nerisassanik aammalu atisassanik katersuuttarsimavaat. Norgemilu taaguuserneqarsimalluni Danskit ikiuinerat aamma Danmarkimi taaneqartarsimalluni Norgemut ikiuineq.
Det var tre norske damer i København, som startede indsamlingen. Hjælpen blev indsamlet af bl.a Den Norske Damekomité og Norgesfonden.
Arnat pingasut Norskit Københavnimiittut katersuiniarneq aallarteqqaarsimavaat. Ikiuiniarneq Den Norske Damekomitét aamma Norgesfondemit katersorneqarsimapput.
“Norgeshjælpen” sendte hver dag 22 tons madvarer fra Danmark til Norge mellem 1941 og 1945. I alt blev der sendt 32.000 tons mad. Det svarede til 10 kg mad til hver nordmand.
Norgemut ikiuiniarnermi 1941-rup 1945-rullu akornanni ullormut 22 tonsit nerisassat Danmarkimiit Norgemut nassiunneqartarsimapput. Nerisassat nassiunneqarsimasut katillugit 32.000 tonsiusimapput. Nassiunneqarsimasut agguaqatigiissikkaanni norskip ataatsip 10 kg. pissarsiarisimavaa.
Maden blev fordelt ud til befolkningen af læger og præster. Norske skolebørn fik hver dag en portion havresuppe. Der blev indsamlet over 42 millioner kroner, som i dag ville svare til ca. 1,8 milliarder kroner.
Nerisassat nakorsaniit palasiniillu inuiaqatigiinnut agguaanneqartarsimapput. Norgemiuaqqat atuartut ullormut issiangiassanik puugutamut pisarsimapput. 42 million kronet sinnerlugit katersorneqarsimapput. Ullumikkumut nallersuukkaanni 1,8 milliartinik naleqarput.
Grundet til, at Norge var hårdere ramt af mangel på mad var, at mange i Norge valgte at gøre modstand mod tyskerne, hvor man i Danmark valgte at samarbejde med Tyskland.
Norskit nerisakilliulernerisa eqqugaanerunerata peqqutigaat tyskinut akerliunerat, Danmarkilli Tyskland suleqatigiumasimavaat.
Krigen sluttede i Danmark den 5. maj og i Norge den 8. maj 1945. Her sluttede også ´Danskehjelpen´.
Danmarkimi sorsunnersuup 5 maj unippoq. Norgemilu 8 maj unilluni. Kiisalu ´Danskehjelpen´aamma unitsinneqarluni.
Efter krigen var der 13 millioner kroner i overskud. De penge blev brugt til at starte ´Fondet for dansk-norsk samarbeid´. Det skete den 1. marts 1946.
Sorsunnersuup kingorna 13 million krone-nik sinneqartoorsimapput. ´Fondet for dansk-norsk samarbeid” aningaasat sinneqartoorutit atorlugit aallartinneqarsimavoq. Tamannalu pivoq 1. marts 1946.
Lysebu i Oslo blev i 1947 givet som folkegave fra Norge til Danmark, som tak for hjælpen under 2. verdenskrig. Det var nordmænd, som samlede penge ind til købet.
1947-mi Lysebu Oslomiittoq inuiaqatigiit Norskit qallunaanut qujassutitut sorsunnersuup aappaani ikiuisimanerannut tunniuppaat. Norskit namminneerlutik illusinerminnut aningaasat katersorpaat.
I 1950 købte fondet Schæffergården i Gentofte, så der var et hjemsted for fondet i begge lande.
1950-mi fondep Schæffergården Gentoftimiittoq pisiaraa. Taamaasilluni fonde nunani taakkunani angerlarsimaffeqalerpoq.
Siden har fondet givet støtte til kursusophold for danskere og nordmænd, især lærerstuderende og lærer for at øge nabosprogsforståelsen i Norden. De arbejder for at øge forståelsen mellem Danmark og Norge. Begge steder afholder også koncerter, kunstudstillinger og kulturarrangementer.
Taamanili fondep tunissutitut qallunaat norskillu kursuserfissatut akeqanngitsumik atortittalerpaat. Annertunerusumik ilinniartitsisunngornianut ilinniartitsisunullu atortinneqartarlutik. Danmarkip Norgellu oqaatsitigut imminnut paaseqatigiissin- naanerulernissaat annertusarlugu suliaqartarput. Taakkunanilu koncerternerit eqqumiitsulianillu takutitsivittut atorneqartarlutik.
Sorsunnersuup aappaani allanik oqaluttuanik pingaarutilinnik ilisimasaqarpit?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4+8+14+16+18+20+24: dansk-norsk.no
S6: Astmahjemmet.dk
S10: Commons.wikimedia.org
S12: Viggo Guttorm-Pedersen (1902-1962) - commons.wikimedia.org
S18: Consecutiosykkelisten - commons.wikimedia.org
S22: lysebu.no + schaeffergaarden.dk
S24: Jewmus.dk
dansk-norsk.no