Sprache
ändern
Play audiofilelt
Danskar uppfinningar
IS
LT
2
Danų išradimai

Birk Lærke Rasmussen & Karen Sofie Haldan Vestergaard - Vonsild Skole

Übersetzt von Vėjas Anuškevičius
3
4

Skrifkúlan var fyrsta ritvélin í heiminum sem fór í framleiðslu. Hún var fundin upp af prestinum Rasmus Malling-Hansen árið 1865. Hann var einnig kennari og skólameistari í skóla fyrir heyrnarlausa. Með skrifkúlunni gat maður skrifað miklu hraðar.

Ritininė spausdinimo mašinėlė - taip buvo vadinama  pirmoji pasaulyje spausdinimo mašinėlė, kuri buvo pradėta gaminti. Ją 1865 metais išrado pastorius Rasmus Malling-Hansen. Jis taip pat buvo kurčiųjų mokyklos vadovas ir mokytojas. Su spausdinimo ritiniu rašyti buvo galima daug greičiau.


Play audiofile 5
6

Þurrrafhlaðan var fundin upp af Willhelm Hellesen í kringum 1870. Hann var áhuga uppfinningamaður. Hann stofnaði fyrirtækið “Hellesens”, sem seinna var selt til Duracell. Rafhlöður eru notuð í allt, frá leikföngum og hjólaljósum  til bíla.

Sausąją bateriją 1870-aisiais išrado Wilhelmas Hellesenas. Jis buvo išradėjas mėgėjas, įkūręs įmonę „Hellesens“, kuri vėliau buvo parduota „Duracell“. Baterijos naudojamos viskam, pradedant žaislais ir dviračių žibintais, baigiant automobiliais.


Play audiofile 7
8

Emil Christian Hansen þróaði fyrsta hreina ger heimsins, sem maður getur stjórnað. Hann vann hjá Carlsberg Bryggeri frá 1877. Maður deildi gerinu ókeypis út, svo að allir fengu að njóta þess til að að brugga bjór og baka brauð. Gerið er notað enn þann dag í dag.

Emilis Christianas Hansenas sukūrė pirmąsias pasaulyje grynas mieles, kurias buvo galima kontroliuoti. Nuo 1877 m. jis dirbo Carlsberg alaus darykloje. Mielės buvo platinamos nemokamai, kad visi galėtų mėgautis alaus virimu ir duonos kepimu. Mielės naudojamos iki šiol.


Play audiofile 9
10

Handbolti er fræg dönsk íþrótt. Handbolti var fundinn upp í kringum árið1877 af Rasmus Nicolaj Ernst og Holger Louis Nielsen. Þeir voru kennarar hvor í sínum skóla í Helsingør og Ordrup.

Rankinis yra gerai žinoma danų sporto šaka. Rankinio žaidimą 1897 m.išrado ir ateinančiais metais ištobulino Rasmusas Nikolajus Ernstas ir Holgeris Louisas Nielsenas. Jie buvo mokytojai Elsinore ir Ordrup mokyklose.


Play audiofile 11
12

Hátalarinn var fundinn upp af dönskum manni Peter Laurits Jensen árið 1915 í Bandaríkjunum. Hann hét Magnavox- hátalarinn eða “stóra röddinn”. Það eru hátalarar í mörgum hlutum í dag, í bílum, símum, tölvum og í sjónvarpi.

Danas Peteris Lauritsas Jensenas 1915 m. išrado garsiakalbį. JAV jis buvo vadinamas „Magnavox“ garsiakalbiu arba „Didžiuoju balsu“. Šiandien garsiakalbiai yra daugelyje daiktų - automobiliuose, telefonuose, kompiuteriuose ir televizoriuose.


Play audiofile 13
14

August Krogh vann Nóbelsverðlaunin í læknisfræði árið 1920. Hann tók þátt í að þróa insúlín við sykursýki. Rannsóknarstofa hans varð síðar hið heimsfræga lyfjafyrirtæki Novo Nordic.

1920 m. Augustas Kroghas laimėjo Nobelio medicinos premiją. Jis dalyvavo sukuriant insuliną diabetui gydyti. Vėliau jo laboratorija tapo visame pasaulyje žinomu „Novo Nordisk“ vardu.


Play audiofile 15
16

Axel Petersen og Arnold Poulsen fundu upp í kringum 1920 fleiri aðferðir til að spila hljóð og mynd samtímis en þá var búið að finna upp hátalarann. Áður voru einungis þöglar kvikmyndir.

1920-aisiais Axelis Petersenas ir Arnoldas Poulsenas išrado keletą metodų, kaip vienu metu leisti garsą ir vaizdus, kadangi jau buvo išrastas garsiakalbis. Anksčiau jie turėjo tik nebyliuosius filmus.


Play audiofile 17
18

LEGOⓇ er þekkt um allan heim. LEGOⓇ var stofnað árið 1932 af Ole Kirk Christiansen í Billund. LEGOⓇstendur fyrir “leikið vel” Á latínu þýðir nafnið líka “ég set saman.”

LEGO yra žinomas visame pasaulyje. „LEGO“ 1932 m. Įkūrė Ole Kirkas Christiansenas Bilunde. LEGO reiškia „Žaisk gerai“. Lotynų kalba pavadinimas taip pat reiškia „Aš kuriu“.


Play audiofile 19
20

Fiberskopet (endeskopet) er beygjanlegur kíkir. Það var fundð upp af Holger Møller Hansen árið 1951. Endoskopet er notað til að skoða líkamann að innan til dæmis þarmana eða magann.

Fiberskopas (endoskopas) yra lanksti žiūronų pora. Jį išrado Holger Møller Hansen 1951 m. Endoskopas naudojamas tirti kūną iš vidaus, pavyzdžiui, žarnyne ar skrandyje.


Play audiofile 21
22

Þekkir þú aðrar spennandi uppfinningar frá þínu landi?

Ar žinote kitų įdomių išradimų iš savo šalies?


Play audiofile 23
Danskar uppfinningar

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Székely Szilárd + STUX - pixabay.com + Pxhere.com + Piqsels.com + Marco Verch - flickr.com
S4: Rasmus Malling-Hansen - 1877 - commons.wikimedia.org
S6: Frederik Louis Wilhelm Hellesen og hustru - 1890 - commons.wikimedia.org + flickr.com + catawiki.com
S8: Thorvald Bindesbøll (1846-1908 + Frederik Riise (1863-1933) - commons.wikimedia.org 
S10: Videnskab.dk + piqsels.com
S12: Jensenrvdirect.com
S14: Pxhere.com +  United States Library of Congress - commons.wikimedia.org
S16: 100yos.dk - 1923
S18: MW - Pixabay.com + ⒸLEGO.com - fair use
S20: Ukendt + De.wikipedia.org
S22: Pixnio.com
Forrige side Næste side
X