ändern
Atlantbib
Übersetzt von Hanne ChristensenUnder 2. Verdenskrig samlet man i Danmark inn penger, mat og klær til Norges befolkning. Dette ble i Norge kalt «Danskehjelpen», og i Danmark «Norgeshjælpen».
Sorsunnersuup aappaani Danmarkip Norskit innutai aningaasanik, nerisassanik aammalu atisassanik katersuuttarsimavaat. Norgemilu taaguuserneqarsimalluni Danskit ikiuinerat aamma Danmarkimi taaneqartarsimalluni Norgemut ikiuineq.
Det var tre norske damer i København som startet innsamlingen. Hjelpen ble samlet inn av bl.a. Den Norske Damekomité og Norgesfonden.
Arnat pingasut Norskit Københavnimiittut katersuiniarneq aallarteqqaarsimavaat. Ikiuiniarneq Den Norske Damekomitét aamma Norgesfondemit katersorneqarsimapput.
»Norgeshjælpen» sendte 22 tonn matvarer hver dag fra Danmark til Norge mellom 1941 og 1945. I alt ble det sendt 32.000 tonn mat. Det tilsvarte 10 kg mat til hver nordmann.
Norgemut ikiuiniarnermi 1941-rup 1945-rullu akornanni ullormut 22 tonsit nerisassat Danmarkimiit Norgemut nassiunneqartarsimapput. Nerisassat nassiunneqarsimasut katillugit 32.000 tonsiusimapput. Nassiunneqarsimasut agguaqatigiissikkaanni norskip ataatsip 10 kg. pissarsiarisimavaa.
Maten ble fordelt ut til befolkningen av leger og prester. Norske skolebarn fikk hver dag en porsjon havresuppe. Det ble samlet inn over 42 millioner kroner, som i dag ville tilsvart ca. 1,8 milliarder kroner.
Nerisassat nakorsaniit palasiniillu inuiaqatigiinnut agguaanneqartarsimapput. Norgemiuaqqat atuartut ullormut issiangiassanik puugutamut pisarsimapput. 42 million kronet sinnerlugit katersorneqarsimapput. Ullumikkumut nallersuukkaanni 1,8 milliartinik naleqarput.
Grunnen til at Norge var hardere rammet av matmangel, var at mange i Norge valgte å gjøre motstand mot tyskerne, mens man i Danmark valgte å samarbeide med Tyskland.
Norskit nerisakilliulernerisa eqqugaanerunerata peqqutigaat tyskinut akerliunerat, Danmarkilli Tyskland suleqatigiumasimavaat.
I Danmark sluttet krigen den 5. mai, og i Norge den 8. mai 1945. Her sluttet også «Danskehjelpen».
Danmarkimi sorsunnersuup 5 maj unippoq. Norgemilu 8 maj unilluni. Kiisalu ´Danskehjelpen´aamma unitsinneqarluni.
Etter krigen var det 13 millioner igjen. Disse pengene ble brukt til å starte «Fondet for dansk-norsk samarbeid». Det skjedde 1. mars 1946.
Sorsunnersuup kingorna 13 million krone-nik sinneqartoorsimapput. ´Fondet for dansk-norsk samarbeid” aningaasat sinneqartoorutit atorlugit aallartinneqarsimavoq. Tamannalu pivoq 1. marts 1946.
Lysebu i Oslo ble i 1947 gitt som folkegave fra Norge til Danmark, som takk for hjelpen under 2. Verdenskrig. Det var nordmenn som samlet inn penger til kjøpet.
1947-mi Lysebu Oslomiittoq inuiaqatigiit Norskit qallunaanut qujassutitut sorsunnersuup aappaani ikiuisimanerannut tunniuppaat. Norskit namminneerlutik illusinerminnut aningaasat katersorpaat.
I 1950 kjøpte fondet Schæffergården i Gentofte, slik at det var et hjemsted for fondet i begge land.
1950-mi fondep Schæffergården Gentoftimiittoq pisiaraa. Taamaasilluni fonde nunani taakkunani angerlarsimaffeqalerpoq.
Siden har fondet gitt støtte til kursopphold for dansker og nordmenn, særlig lærerstudenter og lærere, for å øke nabospråksforståelsen i Norden. De arbeider for å øke forståelsen mellom Danmark og Norge. Begge steder arrangerer også konserter, kunstutstillinger og kulturarrangement.
Taamanili fondep tunissutitut qallunaat norskillu kursuserfissatut akeqanngitsumik atortittalerpaat. Annertunerusumik ilinniartitsisunngornianut ilinniartitsisunullu atortinneqartarlutik. Danmarkip Norgellu oqaatsitigut imminnut paaseqatigiissin- naanerulernissaat annertusarlugu suliaqartarput. Taakkunanilu koncerternerit eqqumiitsulianillu takutitsivittut atorneqartarlutik.
Sorsunnersuup aappaani allanik oqaluttuanik pingaarutilinnik ilisimasaqarpit?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4+8+14+16+18+20+24: dansk-norsk.no
S6: Astmahjemmet.dk
S10: Commons.wikimedia.org
S12: Viggo Guttorm-Pedersen (1902-1962) - commons.wikimedia.org
S18: Consecutiosykkelisten - commons.wikimedia.org
S22: lysebu.no + schaeffergaarden.dk
S24: Jewmus.dk
dansk-norsk.no