sprog
Buster Adam Valeur Madsen, Clara Grandt Larsen, Emilie Møller Carlsen & Emma Grønne - Vonsild Skole
Oversat til tysk af Kea KröberNerisassanik eqqaaneq nunarsuarmi silaannarmik ajornartorsiortitsivoq. 2008-p kingorna nerisassanik eqqaaneq eqqumaffiginiarneqalerpoq. FN-p nunarsuarmi anguniagassatut siunniuppaa 2030- mi nerisassanik eqqaaneq aaffaannanngortinniarneqarpoq.
Lebensmittelverschwendung ist ein riesiges Klimaproblem auf der Welt geworden. Lebensmittelverschwendung ist im Fokus seit 2008. Jetzt ist es ein VN Umweltziel geworden, dass die Lebensmittelverschwendung bis 2030 halbiert werden soll.
Nerisassanik eqqaneq pinngortitamut ajoqutaasorujussuuvoq. Nerisassat ikuallakkaanni CO₂ aniatinneqartartarpoq. Silaannaq CO₂-qarpallaaleruni kiatsissaaq, taamaalilluni sikuijuitsut aakkiartorneri sukkanerulissallutik.
Lebensmittelverschwendung ist eine große Umweltbelastung. Wenn man Lebensmittel verbrennt, wird CO₂ frei gegeben.Wenn man zu viel CO₂ freigibt, dann steigt die Temperatur auf der Erde, sodass das Eis an den Polen schneller schmilzt.
Nerisassanik eeqqaangikkaanni CO₂- mik aniatitsinikinnerusoqassaaq aamma aningaasanik sipaartoqassaaq. Danskit angerlarsimaffiinit 2011- mi nerisassat 261.000 tonsit iginneqarsimapput. 2017- mi 247.000- nut appariarsimapput.
Man spart beides, CO₂ und Geld, wenn man Lebensmittel nicht wegwirft. Die Dänen warfen insgesamt 261.000 Tonnen Lebensmittel 2011 weg. Die Zahl fiel auf 247.000 Tonnen in 2017.
Nunarsuaq tamakkerlugu sekundimut nerisassat 66 tons iginneqartarput. Ukiut tamaasa 1,6 milliardit tonsit. Uffa ullormut inuit 870 milliuunit kaattut. Allannguisoqartariaqarpoq!
Wir werfen auf der ganzen Welt 66 Tonnen Lebensmittel pro Sekunde weg. Jedes Jahr werden 1,6 Milliarden Tonnen weggeworfen. Gleichzeitig hungern 870 Millionen Menschen jeden Tag. Das muss sich ändern!
Nerisassat iginneqarajunnerit angerlarsimaffinniit niuertarfinniillu tassaapput paarnat, naatitat, immuit neqillu.
Die Lebensmittel, die am Meisten weggeworfen werden, sind Früchte, Gemüse, Milch, Brot und Fleisch. Das gilt für private Haushalte und Geschäfte.
Danmarkimi eqqagarsiortoqartarpoq. Tassa niuertarfiit eqqaaviini nerisassarsiortunik. Niuertarfiit ilaat matugaangamik nerisassanik igitassaraluaminnik suli nerineqarsinnaasunik puunik silatiminnut ilisisarput. Taamaalillutik akissaqanngitsut akeqanngitsunik nerisassaqarniassammata.
Manche Menschen in Dänemark “containern” Lebensmittel. Das bedeutet, sie finden Lebensmittel in den Containern von Supermärkten. Manche Geschäfte stellen einen Sack mit Lebensmitteln, die man noch essen kann, nach Geschäftsschluss raus. So können Arme gratis Essen bekommen.
Danmarkimi 2018-mi app-imik nassaartoqarpoq, qanoq ilioraanni nerisassanik eqqaasoqannginnissamik ikiuisumik. “Too good to go”-mik taaguuteqarpoq. Inuit ileqquminnik allannguisinnaanerannik assersuutitaqarpoq. Maannakkullu nerisassat neriniartarfinni tunineqanngitsoornikut akikinninngorlugit pisisoqarsinnaalernikuupput.
In 2018 wurde eine App in Dänemark erfunden, die dabei helfen soll Lebensmittelverschwendung zu vermeiden. Sie heißt “Too good to go”. Das ist ein Beispiel, wie man die Gewohnheiten der Menschen ändern kann. Jetzt kann man das Essen, das nicht im Restaurant verkauft wird, billiger bestellen.
Allat namminneerlutik naatitsillutik nerisassanik tuniniaaneq misilittarpaat, taamaalilluni nunarsuup illuatungaaniit nerisassanik nassiussuisoqannginniassammat.
Andere versuchen Lebensmittel lokal anzupflanzen und zu verkaufen, sodass man nicht Lebensmittel von der anderen Seite der Welt bis nach Dänemark liefern muss, wenn wir es selbst anbauen können.
FN-p nunarsuaq tamakkerlugu siunniussaani nr. 2-mi kattoqarunnaarnissaa anguniarneqarpoq aamma nr. 12-mi atorsinnaasat sinnerlugit sanaartortoqannginnissaq anguniarneqassasoq, taamaalilluta eeqqaaneq annikilliniassammat. Ulluinnarni illit qanoq ilillutik nerisassanik eqqaanikillinissat iliuuseqarfigisinnaaviuk?
VN’s Umweltziel nr. 2 handelt davon den Hunger in der Welt zu stoppen und das Ziel nr. 12 handelt davon, dass wir nicht mehr produzieren als das, was wir verbrauchen, sodass wir es nicht wegwerfen müssen. Was kannst du tun, um weniger Lebensmittel im Alltag wegzuwerfen?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: globalgoals.org + publicdomainvectors.org + Taz - commons.wikimedia.org
S4: Taz - commons.wikimedia.org
S6: Emilian Robert Vicol + Gerd Altmann - pixabay.com
S8+14: Sigurdas - commons.wikimedia.org
S10: Piqsels.com
S12: Ukendt
S16: Toogoodtogo.dk
S18: Pxhere.com
S20: Globalgoals.org
Globalgoals.org