språk
Louise Hermansen Starup & Laura Marie Salling Sørensen
Oversatt til grønlandsk av Hanne ChristensenÞjóðarfugl Danmerkur er hnúðsvanurinn. Það hefur hann verið síðan 1984. Maður getur fundið hnúðsvaninn um allt í Danmörku.
Qussuk knopsvane 1984-imili Danmarkip inuiattut timmiaraa. Knopsvane Danmarkimi sumi tamaani nassaassaapput.
Hann getur orðið allt að 26 ára gamall. Fullorðinn hnúðsvanur getur orðið allt að 16 kíló.
Knopsvane ukiunik 26-nik utoqqaassuseqalersinnaavoq. Inersimasorlu 16 kg tungaanut oqimaassuseqalersinnaalluni.
Goggurinn er appelsínugulur með svartan hnúð við ennið. Neðri hluti goggsins ásamt fótleggjum og fótum er svart.
Siggua orangeaavoq qernertumillu milaqarluni qaavata eqqaani. Siggua alleq, niui isigaalu qernertuupput.
Hnúðsvanurinn er þögull fugl. Hann segir ekki mikið. Á ensku heitir hann beinlínis “mute swan” sem þýðir “þögull svanur”.
Knopsvane nipaatsuuvoq. Qarlorpiassananilu. Tuluttut “mute swan”imik ateqarpoq. Isumaqarlunilu “qussuk oqajuitsoq”.
Í lok apríl mánaðar verpir kvenfuglinn 5-8 grá-grænum eggjum í hreiður í sefgróðri. Það er kvenfuglinn sem liggur á, meðan karlfuglinn er stöðugt á vakt. Það tekur ca. 5 vikur að unga eggjunum út.
Aprilip naanerani arnavissat ulluminni orpippanni 5-8 qasertoq qorsuttalinnik manniliortarput. Arnaviaq ivasarpoq angutiviarlu sissuertuulluni. Sapaatip akunneri tallimat qaangiukkaangata Manniit tukertarput.
Ungarnir eru með foreldrunum þar til þeir eru um það bil 4 mánaða gamlir. Þá geta þeir flogið og eru tilbúnir að yfirgefa foreldrana.
Piaqqat angajoqqaatik sisamanik qaammateqalernissamik tungaannut ilagisarpaat. Tingisaleraangamillu angajoqqaatik qimassinnaanngortarlugit.
Ungu hnúðsvanirnir eru grábrúnir. Þegar þeir eru um eins árs byrja þeir að fá hvíta bletti. En þeir fá fyrst alveg hvítar fjaðrir þegar þeir eru tveggja ára gamlir.
Qussuit inuusunnerit qasertoq kajortuusarput. Ataatsip missaanik utoqqaassuseqaleraangamik qaqortunik milanittarput. Aatsaallu qaqortuinnanngortarlutik marlunnik ukioqaleraangamik.
Hnúðsvanurinn lifir mest á vatnaplöntum. Ef hnúðsvanurinn sækir fæðu á djúpt vatn þá snýr hann rassinum upp í loft og teygir hálsinn.
Qussuup immap naasui inuussutiginerusarpai. Immamut itisuumut Nerisassarsioraangami paperua qummut saattarpoq qungatsinilu tasittarlugu.
Stundum getur maður líka séð hnúðsvani fara á land til að borða gras á ökrum og rökum engjum.
Ilaannilu Qussuit takuneqarsinnaasarput nunamut qaqisut, nunaatini qattunernilu isugutattuni ivikkanik nerisassarsiortut.
Hnúðsvanurinn kemur líka fram í einu ævintýri H.C. Andersen. Það heitir “Litli ljóti andarunginn”.
Qussuk aamma HC. Andersenip oqaluttualiaaniippoq. Ateqarlunilu “Qeerlutuuararnaq”.
Nunat allat inuiattut timmiaanik ilisimasaqarpit?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva: S1+6+8+10+18+24: Rebekka Hardonk Nielsen S4: Steve Bidmead - pixabay.com S12: Suesun - pixabay.com S14: WunschbrunnenEla - pixabay.com S16: Philippe Montes - pixabay.com S20: PollyDot - pixabay.com S22: Vilhelm Pedersen - commons.wikimedia.org