Skift
språk
Play audiofilesv
Skordýr
Insekter

Ann Marie Munch

3
4

Skordýr eru lítil dýr sem hægt er að þekkja á þrennan hátt.
1: sex fætur
2: harðri skel utan um búkinn
3: Þrískiptur búkur (höfuð, frambolur og afturbolur)

Insekter är små djur och kan kännas igen på tre olika saker:
              1: sex ben
              2: hårt skelett utanför kroppen
              3: tredelad kropp (huvud, framkropp och bakkropp)


Play audiofile 5
6

Ef þú ert í skógarferð og sérð lítið dýr getur þú fundið út hvort þetta sé skordýr með því að nota listann.

Är du på en promenad i skogen och ser ett litet djur, kan du snabbt ta reda på om det är en insekt genom att använda denna checklista.


Play audiofile 7
8

Skordýr getur verið mýfluga, flugur, fiðrildi og margt fleira. Langflest skordýr hafa vængi. Sum hafa það ekki, t.d. fló og lús.

Insekter kan vara myggor, flugor, fjärilar och många fler. De allra flesta insekter har vingar. Vissa har det dock inte, till exempel loppor och löss.


Play audiofile 9
10

Líf skordýra hefst sem egg. Hjá flestum skordýrum brotnar eggið og til verður lifra sem borðar og borðar og að lokum kemur dýrið út úr púpunni sem fullorðið skordýr. Myndin sýnir breytingu frá eggi til fullorðins fiðrildis.

Insekter börjar sina liv som ägg. De flesta insekter blir därefter kläckta till en larv, som äter och äter, tills den förpuppas, och till sist kommer ut ur puppan som en vuxen insekt. Bilden visar förvandlingen av en fjäril från ägg till vuxen.


Play audiofile 11
12

Það eru til alls konar skordýr, m.a. fiðrildi, býflugur, maríuhæna og maurar en við sjáum mest af þeim á sumrin því skordýrin þurfa hitann frá sólinni til að geta flogið.

De många olika insekterna, inklusive fjärilar, bin, nyckelpigor och myror, ser vi mest på sommaren, då insekterna behöver värme från solen för att kunna flyga runt.


Play audiofile 13
14

Er not af þessum litlu suðandi, bítandi og stingandi skordýrum? Svarið er einfalt: JÁ! Sem dæmi er býflugurnar frjóberar í berjarunna og ávaxtatré svo hægt sé að framleiða góða ávexti handa okkur.

Är de små surrande och stickande insekterna till nytta överhuvudtaget? Svaret är klart JA! Ett exempel är bina som pollinerar våra bärbuskar och fruktträd, så att de kan göra god frukt till oss.


Play audiofile 15
16

Maríuhænan hjálpar okkur í garðinu með því að borða blaðlýs af trjánum. Skordýrin eru líka fæða fyrir mörg stærri dýr í náttúrunni. Svartþröstur lifir m.a. af skordýrum á sumrin.

Nyckelpigan hjälper oss i trädgården genom att äta bladlöss från trädens löv. Insekterna är också föda för många större djur i naturen. Koltrasten lever bland annat av insekter på sommaren.


Play audiofile 17
18

Skordýrin eru mikilvæg og þess vegna eigum við að gæta þeirra og allir geta hjálpað. Í garðinn þinni getur þú t.d. gróðursett skordýravæn blóm og ávaxtatré. Þú getur líka búð til skordýrahótel þar sem skordýrin geta verpt og falið sig.

Insekterna är viktiga och därför måste vi ta väl hand om dem och alla kan hjälpa till. Hemma i din egen trädgård kan du t.ex. så insektsvänliga blommor och plantera fruktträd och fruktbuskar. Du kan också bygga ett insektshotell där insekterna kan lägga ägg och gömma sig.


Play audiofile 19
20

Heimsmarkmið númer 15 fjallar um að vernda líf á landi. Mikilvægt er að vernda skordýr ef við viljum halda áfram að hafa ávexti á trjám og stór dýr í heiminum.

FN:s globala mål 15 handlar om att skydda liv på land. Insekter är verkligen mycket viktiga att skydda om vi vill fortsätta att ha frukt på träden och stora djur i världen.


Play audiofile 21
22

Hvernig getur þú tekið þátt í að passa upp á skordýrin?

Hur tror du att du kan hjälpa till att ta hand om insekterna?


Play audiofile 23
Skordýr

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Fotod/ Bil/ Photo:
S1: Thomas Bresson - snl.no
S4+6+18: Pxhere.com 
S8: Rawpixel.com
S10: Science Photo Library, NTB - NDLA.no
S12: Erik Karits - pexels.com
S14: Malene Thyssen - commons.wikimedia.org
S16: Nikolett Emmert - pexels.com
S20: Verdensmaal.org
S22: Siga - Commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X