Skift
språk
Play audiofileuk
Planehta mijá biejveoalen
Планети нашої Сонячної системи

1. a og 6. b Vonsild Skole

Oversatt til ukrainsk av Tatjana Yanena
3
4

Mijá biejveoalen li gáktsa planehta ma biejve birra jålådi. Niellja åvdemus li gierggeplanehta ja niellja maŋemus li gásaplanehta. Biejvve l stuor násste.

Наша Сонячна система складається з восьми планет, які обертаються навколо Сонця. Перші чотири – це планети скелі або групи Землі, а останні чотири – планети газів. Сонце — велика зірка.


Play audiofile 5
6

Planehta guddnedi lagámus biejves: Merkurius, Venus, Gaia (Ednam), Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus och Neptunus. Gájkka li jubmela romak åsskos gåhtjoduvvam.

Планети з найближчого Сонця називаються Меркурій, Венера, Земля, Марс, Юпітер, Сатурн, Уран і Нептун. Усі названі на честь богів римської міфології.


Play audiofile 7
8

Merkurius la sjievnnjis ja ruojos bákteplanehtta. Biejven máhttá gitta  450ºC (liegga tsiehka) ållit ja iján -170ºC (galmma tsiehka). Dat la unnemus planehtta.

Меркурій — темна і безлюдна планета групи Землі. Температура вдень може досягати 450 °C, а вночі опускатися до -170 °C. Це найменша планета.


Play audiofile 9
10

Venus la goalmát unnemus planehtta. Dat la aj tjuovggasamos, ja máhttá danen álu Ednamis vuojnnut. Venus la agev birrusin 465ºC (liegga tsiehka).

Венера – третя найменша планета. Він також найяскравіший, тому його часто бачать із Землі. Температура на Венері завжди близько 465 °C.


Play audiofile 11
12

Ednam almma Gaiav guddnet. Sämmi stuorre degu Venus la.“ Alek/lahtte planehtta” aj gåhtjoduvvá. Danen gå birrusin 70% tjátjes gåbttjå. Dat la dat ájnna planehtta gånnå dåbddo viesso l. Ednama birra mánno jålåt.

Земля на латині називається «Теллус або Терра». Вона розміром з Венеру. Її ще називають «блакитною планетою», оскільки близько 70% її покрито водою. Це єдина планета, на якій відоме життя. Місяць обертається навколо землі.


Play audiofile 13
14

Mars gåhtjoduvvá dat ”ruoppsis planehtta”. Dat la tjoasskáp Marsan gå ednamin. Gasskamierre -60°C (galmma tsiehke). Marsan li guokta máno. Moadda ulmutjadagi vuobmanrakehta li rájaduvvam Marsaj. Garriji ulmutjijt Marsaj rádjat soames bále boahtteájgen.

Марс називають червоною планетою. Температура на Марсі нижча, ніж на Землі, в середньому -60 °C. Марс має два місяці. На Марс відправили кілька безпілотних космічних ракет. Ведуться роботи, щоб відправити людей на Марс колись у майбутньому.


Play audiofile 15
16

Jupiter la stuorámus planehtta jårbbå biejveoalen ja la vargga gålmågierde låsep aktan gájkka planehtajs. Dat la gásaplanehtta nanos sisnutjijn. Jupiterin li 63 oahpes máno.

Юпітер — найбільша планета у всій Сонячній системі і важить майже втричі більше, ніж усі інші планети разом узяті. Це планета з твердим ядром. Юпітер має 63 відомі супутники.


Play audiofile 17
18

Saturnus la vargga stuorámus planehtta. Danna li tjielggasamos gievlle birra. Saturnus la aj gásaplanehtta. Saturnusin li 62 máno oahpes mánuj.

Сатурн - друга за величиною планета. Це планета з найбільш видимим кільцем. Сатурн також є планетою газів. Сатурн має 62 відомі супутники.


Play audiofile 19
20

Jahke 1781 lij Uranus dat vuostasj planehtta mejt ájtssin. Dat la sieddosamos gásaplánehtta biejveoalen. Ij vargga vå biekka. Danna ij la nanos ålgusj valla edna jiegŋa.Dat la -200°C (galmma tsiehka). Uranus biejve birra jålåt.

Уран був першою відкритою планетою (у 1781 р.). Це наймирніша газова планета Сонячної системи. Штормів майже немає. Він не має твердої поверхні, але має багато льоду. Температура -200°С. Уран «котиться» навколо Сонця.


Play audiofile 21
22

Neptunus la Uranusa muoduk. Dat la binná unnep, valla däddá ienep. Neptunusin li garrasamos virro ålles biejveoalenin. Bieggat máhttá ienep gå 2000 km/d. Neptunusa birra li 14 máno.

Нептун схожий на Уран. Він трохи менше, але важить більше. На Нептуні найсильніші урагани у всій Сонячній системі. Можливий вітер зі швидкістю понад 2000 км/год. Навколо Нептуна відомо близько 14 супутників.


Play audiofile 23
24

Diedá gus ietjáj birra, mij mijá biejveoalen gávnnu?

Чи знаєте ви ще щось у нашій Сонячній системі?


Play audiofile 25
Planehta mijá biejveoalen

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4: Manvendra Singh - pixabay.com
S6: Image Editor - flickr.com
S8+10+12+16+18+20+22: NASA - commons.wikimedia.org
S14: ESA - commons.wikimedia.org
S24: Pxhere.com
Forrige side Næste side
X