Skift
språk
Play audiofilelt
Endurnýjanleg orka
Atsinaujinanti energija

4. c Brændkjærskolen - Kolding

Oversatt til litauisk av Ignas Celiešius - Vilniaus Simono Daukanto gimnazija
3
4

Endurnýjanleg orka er rafmagn og hiti sem endast að eilífu. Það er orka sem mengar ekki umhverfið.

IS
DA SV FO NB KL DE

Atsinaujinanti energija yra elektra ir šiluma, kuri gali tęstis amžinai. Tai energija, kuri neteršia aplinkos.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
5
6

Endurnýjanleg orka er valkvæð orka. Það er sem dæmi sólarsellur, vindmyllur, vatnsaflsstöðvar, brennsla hauggass eða jarðhiti.

IS
DA SV FO NB KL DE

Atsinaujinanti energija taip pat vadinama alternatyvia energija. Pavyzdžiui, tai gali būti saulės elementai, vėjo turbinos, hidroenergija, biodujų biodegalai arba geoterminė šiluma.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
7
8

Það er gott að nota endurnýjanlega orku því hún býr ekki til auka CO₂. Það er kallað CO₂ hlutleysi. Kol og olía sem við höfum notað lengi, mengar umhverfið of mikið.

IS
DA SV FO NB KL DE

Gera naudoti atsinaujinančią energiją, nes ji nesukuria papildomo CO₂. Tai vadinama neutraliu CO₂. Anglys ir nafta, kuriuos ilgai naudojome, labai teršia aplinką.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
9
10

Sólarsellur virka vel þegar sólargeislar skína á þær og umbreytir þeim í rafmagn. Sólarorka er óendanleg auðlind og auðvelt að setja sólarsellur upp og viðhalda.

IS
DA SV FO NB KL DE

Saulės elementai veikia saulės spindulius, kurie veikdami saulės elementuose šviesą paverčia elektra. Saulės energija yra neribotas resursas, ją lengva įdiegti ir prižiūrėti.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
11
12

Vindmyllur búa til rafmagn þegar það blæs. Það þýðir að þær geta búið endalaust búið til rafmagn. Í Danmörku er um það bil 50% af notkun rafmagns frá vindorku.

IS
DA SV FO NB KL DE

Vėjo jėgainės sukuria galią, kai pučia. Tai reiškia, kad ji beveik visą laiką gamina elektrą. Danijoje suvartojama maždaug 50% šalies vėjo energijos.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
13
14

Vatnsorka er bæði í náttúrulegri hringsjá og vatnsföllum. Það er algengt m.a. í Noregi og Svíþjóð. Í Danmörku finnast lítil ver. Búnar eru t.d. til stíflur til að safna vatni og þannig búin til meiri orka.

IS
DA SV FO NB KL DE

Hidroenergija gali būti tiek bangų energija, tiek upių srovė. Be kita ko, ji plačiai naudojama Norvegijoje ir Švedijoje. Danijoje yra tik maži įrenginiai. Tarp kita ko daromos užtvankos, norint surinkti vandenį ir sukurti daugiau energijos.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
15
16

Hauggas er notað til  hitaframleiðslu. Hauggasið verður til við söfnun t.d. lífrænna afurða, matarafgöngum eða úrgangi matvinnslustöðva. Hauggasið rotnar í stórum tönkum. Gasið fer upp í gegnum rör og eftir það er hægt að brenna það.

IS
DA SV FO NB KL DE

Biodujos naudojamos šilumai. Biodujos atsiranda iš maisto atliekų ar skerdyklos atliekų. Biomasė sukasi didelėse talpyklose. Tada biodujos kyla per vamzdį, kur yra sudeginamos.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
17
18

Lífmassi er t.d. tré, greinar hálmur og garðúrgangur sem hægt er að brenna og búa til hita. Hægt er að búa til fljótandi orku og nota t.d. á bíla.

IS
DA SV FO NB KL DE

Biokuru tampa tokios medžiagos kaip mediena, medienos, šiaudų ir sodo atliekos, kurias galima sudeginti ir paversti šiluma. Taip pat biokuras gali būti ir skystas ir naudojamas pvz. automobiliams.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
19
20

Jarðhiti er orka sem unnið er úr jörðinni. Þetta er notað á Íslandi þar sem jarðvirkni er mikil. Jarðvarmi er líka nýttur þar sem eldvirkni er ekki til staðar.

IS
DA SV FO NB KL DE

Geoterminė šiluma yra energija, išgaunama iš žemės vidaus. Ji ypač naudojama Islandijoje, kur yra daug vulkaninio aktyvumo. Geoterminė energija taip pat naudojama tose šalyse, kur nėra vulkaninio aktyvumo.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
21
22

Í framtíðinni verður enn mikilvægara að útvega orku á nýjan hátt. Þess vegna rannsaka menn hvernig sé að búa til rafmagn og hita á annan hátt t.d. hvernig hægt sé að nota líkamshitann til að búa til rafmagn.

IS
DA SV FO NB KL DE

Ateityje bus dar svarbiau energiją išgauti naujais būdais, todėl daug atliekamų tyrimų susiję su elektros energijos ir šilumos gavimu naujais būdais, pavyzdžiui, kaip kūno šilumą panaudoti elektros energijai gaminti.


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
23
24

FNs Heimsmarkmið nr. 7 fjallar um ,,Sjálfbæra orku.” Talað er um að allir fái aðgang að hreinni og ódýrri orku fyrir 2030. Hvað getur þú gert til að spara orkuna?

IS
DA SV FO NB KL DE

JT pasaulio tvarumo septintasis tikslas yra „tvari energija“. Viskas priklauso nuo galimybės turėti švarią ir pigią energiją iki 2030 m. Ką galite padaryti, kad taupytumėte energiją?


Play audiofile
DA SV IS FO NB KL DE
LT
DA SV FO NB KL DE
25
Endurnýjanleg orka

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1: GCP Gray - flickr.com S4: Jürgen from Sandesneben - commons.wikimedia.org S6: Olearys - flickr.com S8: Klaus-Uwe Gerhardt - pixabay.com S10: MaxPixel.net S12: Jens Cederskjold - commons.wikimedia.org S14: Ulf Larsen - commons.wikimedia.org S16: Gerald Krieseler - pixabay.com S18: Anna Armbrust - pixabay.com S20: Pxhere.com S22: Itneverends - pixabay.com S24: Globalgoals.org
© 2019 atlantbib.org
Forrige side Næste side
X