is
Bååstede ohtsedh
Tjaeledh
gïele
gïele
isDönsk jól
Ziemassvētki Dānijā
Laura Høj Christensen og Mikkeline Askebjerg Meyer Mærsk - Vonsild Skole
Jarkoestamme Daniels Tīde
4
Við höldum jól þann 24. desember um kvöldið til að fagna fæðingu Jesú, daginn fyrir jóladag.
Dānijā Ziemassvētkus svin 24. decembra vakarā, lai atzīmētu Jēzus piedzimšanu. Dienu pirms Ziemassvētkiem.
6
Orðið jól var fyrst notað á víkinga öld sem jól. Jólin voru veisla þar sem maður fagnaði miðvetri (stysti dagur ársins). Um 1100 innleiddi kirkjan ,,jólafrið” í Danmörku, sem urðu jólin til að fagna fæðingu Jesú.
Vārds “Ziemassvētki” pirmo reizi tika lietots vikingu laikmetā, apzīmējot Ziemas saulgriežus (jól). Ziemas saulgrieži (jól) bija svētki, kuros svinēja ziemas vidu (īsāko dienu gadā). Aptuveni 1100. gadā baznīcas Dānijā iepazīstināja ar “Ziemassvētku mieru”, tie bija Ziemassvētki, kuros svinēja Jēzus dzimšanu.
8
Fram að jólum kveikir maður á dagatalakerti. Það er gert frá 1. til 24. desember. Þetta er ný jólahefð. Um 1900 varð algengt að telja dagana niður í skólanum.
Līdz pat Ziemassvētkiem tiek iedegtas daudzas kalendārsvecītes. Tas notiek no 1. līdz 24. decembrim. Tā nav sena Ziemassvētku tradīcija. Skolās 1900. gadu sākumā tas kļuva par ieradumu - skaitīt dienas līdz Ziemassvētkiem.
10
Í skólanum er föndurdagur haldinn árlega í byrjun desember. Þá er skólinn skreyttur með stjörnum, englum, jólatrjám og óróa.
Katru gadu decembra sākumā skolās ir rokdarbu diena. Pēc tam skolas tiek izdekorētas ar zvaigznītēm, eņģelīšiem, Ziemassvētku eglītēm un virtenēm.
12
Þann 13. desember fara margir nemendur í Sankt Lucia skrúðgöngu í skólanum. Þetta er hefð í Danmörku frá seinni heimstyrjöldinni. Hefðin koma frá Svíþjóð.
13. decembrī liela daļa skolēnu apmeklē Svētās Lūcijas dienas pasākumus skolā. Tā ir tradīcija, kas aizsākās Dānijā Otrā pasaules kara laikā. Šī tradīcija radusies Zviedrijā.
14
Í jólamánuðnum bakar maður oft vanilluhringi, piparkökur, kleinur, brúnkökur og gyðingakökur.
Ziemassvētku mēnesī bieži tiek cepti vaniļas cepumiņi, piparkūku cepumiņi, piparkūkas un ebreju kūciņas.
16
Á jólunum skreyta margir með til dæmis jólatrjám, kertum, jólakúlum, englum, stjörnum, jólasveinum, snjókörlum, jólasveinahúfum og hreindýrum.
Ziemassvētkos viss tiek rotāts ar, piemēram, Ziemassvētku eglēm, svecēm, Ziemassvētku eglīšu bumbām, eņģeļiem, zvaigznēm, rūķiem, sniegavīriem, rūķu cepurēm un ziemeļbriežiem.
18
Á jólunum kemur jólasveinninn. Hann kemur á suma staði með gjafir handa börnum. Í mörgum bæjum getur maður hitt jólasveininn í desember.
Ziemassvētkos nāk Ziemassvētku vecītis. Dažās vietās viņš ierodas ar dāvanām bērniem. Daudzās pilsētās viņu var satikt decembra mēnesī.
20
Margir skólar fara í kirkju þegar líður að jólum og margt fólk fer á aðfangadagskvöld. Þennan eina dag á árinu fyllast kirkjur landsins.
Daudzu skolu skolēni baznīcu apmeklē līdz pat Ziemassvētkiem, un daudzi cilvēki (baznīcu) apmeklē Ziemassvētku vakarā. Šī ir vienīgā diena gadā, kad visās Dānijas baznīcās ir tik daudz cilvēku.
22
Á aðfangadag er oft borðuð önd eða svínasteik með soðnum kartöflum, brúnni sósu, rauðkáli og sykurbrúnuðum kartöflum. Í eftirrétt er oft grjónagrautur með möndlu í. Sá sem fær möndluna vinnur gjöf.
Ziemassvētku vakarā bieži tiek ēsts pīles vai cūkgaļas cepetis ar vārītiem kartupeļiem, brūno mērci, sarkanajiem kāpostiem un brūnajiem kartupeļiem, kurus pannā apcep cukurā. Desertā daudzi ēd rīsu pudiņu ar mandeli. Tas, kurš šo mandeli atrod, saņem dāvanu.
24
Fyrsta jólatréð í Danmörku var tendrað árið 1811. Hefðin kom frá Þýskalandi. Maður dansar í kringum jólatréð og syngur t.d. “Hátt frá græna toppi trésins” eða ”Barn er fætt í Betlehem.”
Pirmā Ziemassvētku eglīte tika iedegta Dānijā 1811. gadā. Šī tradīcija radās Vācijā. Cilvēki dejoja apkārt Ziemassvētku eglītei un dziedāja, piemēram, “Augstu no eglītes zaļās galotnes” vai “Bētlemē ir piedzimis bērns”.
26
Á Aðfangadag fær maður gjafir. Þær eiga að liggja undir jólatrénu. Þegar búið er að dansað í kringum jólatréð opnar maður pakkana. Flestir fullorðnir kaupa gjafir og flest börn búa til heimagerðar gjafir.
Ziemassvētku vakarā visi saņem dāvanas. Tām jāatrodas zem Ziemassvētku eglītes. Kad jau ir pietiekami dejots ap eglīti, ir laiks atvērt dāvanas. Lielākā daļa pieaugušo dāvanas pērk un lielākā daļa bērnu veido paštaisītas dāvanas.
28
Það fagna ekki allir jólunum í Danmörku. Jólin eru haldin á mismunandi hátt. Eru haldin jól í þinni fjöldskyldu? Ef þið gerið það, hverning haldið þið jól?
Ne visi Dānijā svin Ziemassvētkus, un tos var svinēt ļoti dažādi. Vai jūsu ģimene svin Ziemassvētkus? Ja to darāt, tad kā jūs svinat šos svētkus?
Dönsk jól
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+24: Malene Thyssen - commons.wikimedia.org S4+6+8+16+26: pxhere.com S10: Mikkeline Askebjerg Meyer Mærsk 12+28: Stefan Nielsen S14: Sindum - commons.wikimedia.org S18: Circ OD - pixabay.com S20: Bococo - commons.wikimedia.org 22: Nillerdk - commons.wikimedia.org
© 2017 atlantbib.org
X